Deze perfect bolvormige supernova brengt astronomen in verwarring
Dit ongewoon symmetrische object, Teleios genoemd, verbaast astronomen met zijn bijna perfecte vorm en mysterieuze oorsprong.
Het heelal is een chaotische plek vol exploderende sterren, materie die in zwarte gaten valt en losgeslagen planeten die er zelf vandoor gaan. Al die chaos maakt astronomen achterdochtig wanneer ze een vleugje perfectie in het heelal opmerken, zoals een bubbel van materie die overblijft na de dood van een ster die perfect symmetrisch lijkt te zijn.
Astronomen ontdekten onlangs het restant van een galactische supernova met ene opmerkelijke cirkelvormige symmetrie, waardoor het opvalt als een van de meest perfect bolvormige objecten die ooit in het heelal zijn waargenomen. Perfectie is niet altijd een probleem maar het roept wel bepaalde vragen op over hoe het object zo is ontstaan.
De ontdekking, ingediend bij de Publications of the Astronomical Society of Australia en beschikbaar op de preprintserver arXiv, werd ontdekt in beelden verzameld door de Australian Square Kilometer Array Pathfinder. De onderzoekers identificeerden het object als een galactische supernovarestant – een uitdijende puinwolk die ontstaat na de exploderende door van een ster.
Het object, gelegen in de Melkweg, heeft de naam Teleios gekregen, het Griekse woord voor “perfect”. Hoewel het bijna perfect symmetrisch is, is Teleios niet erg helder. Het heeft een van de laagste geregistreerde oppervlaktehelderheden van alle bekende supernovarestanten. Astronomen die Teleios waarnemen zijn ook onzeker over de afstand tot de Aarde en schatten dat het zich ongeveer 7175 of 25114 lichtjaar van ons verwijderd zou kunnen bevinden. Dat is een enorm verschil in afstand en deze onzekerheid beïnvloedt ons begrip van hoe lang het object er al is.
De twee verschillende afstanden impliceren verschillende afmetingen voor Teleios, aangezien objecten kleiner lijken naarmate ze verder weg zijn. Op de kortere afstand tot de Aarde zou de supernovarestant ongeveer 46 lichtjaar in diameter zijn. Op de veel grotere afstand zou het een veel grotere wolk zijn – ongeveer 157 lichtjaar in doorsnede. Op basis van de variatie in grootte suggereren de onderzoekers dat deze specifieke wolk van uitdijend materiaal er in zijn kleinere omvang al minder dan 1000 jaar is, of dat het een veel oudere supernovarestant is dat meer dan 10.000 jaar geleden is ontstaan en tot zijn grotere omvang is uitgegroeid.
Een ander vreemd aspect aan Teleios is dat het alleen in radiogolflengten zichtbaar is, hoewel modellering van het object suggereert dat het röntgenstraling zou moeten uitzenden. De onderzoekers proberen het gebrek aan röntgenstraling te verklaren door te suggereren dat Teleios een Type Ia-supernova is die plaatsvindt in een dubbelstersysteem waarin een van de sterren een witte dwerg is. In dat geval blijft er vaak een zombiester achter, samen met de supernovarestant. Er is een nabije ster die aan het profiel voldoet maar dat zou betekenen dat Teleios veel kleiner is, met een diameter van slechts 11 lichtjaar. Geen van de metingen van de afstand van Teleios komt echter overeen met deze geringe omvang.
De onderzoekers overwegen verschillende scenario’s om de ongewone eigenschappen van Teleios te verklaren, die allemaal hun eigen uitdagingen hebben. Hoewel ze het Type Ia-scenario het meest waarschijnlijk achten, merken ze op dat er geen direct bewijs beschikbaar is om een scenario definitief te bevestigen.
De onderzoekers suggereren dat gevoelige en hoge-resolutiewaarnemingen van dit object nodig zijn om zijn mysterieuze perfecte vorm en ongewone eigenschappen te onthullen.
Artikel: Teleios (G305.4-2.2) — the mystery of a perfectly shaped new Galactic supernova remnant. Auteurs: Miroslav D. Filipovic, Zachary J. Smeaton, Roland Kothes, Silvia Mantovanini, Petar Kostic, Denis Leahy, Adeel Ahmad, Gemma E. Anderson, Miguel Araya, Brianna Ball, Werner Becker, Cristobal Bordiu, Aaron C. Bradley, Robert Brose, Christopher Burger-Scheidlin, Shi Dai, Stefan Duchesne, Timothy J. Galvin, Andrew M. Hopkins, Natasha Hurley-Walker, Barbel S. Koribalski, Sanja Lazarevic, Peter Lundqvist, Jonathan Mackey, Pierrick Martin, Padric McGee, Ana Mitrasinovic, Jeffrey L. Payne, Simone Riggi, Kathryn Ross, Gavin Rowell, Lawrence Rudnick, Hidetoshi Sano, Manami Sasaki, Roberto Soria, Dejan Urosevic, Branislav Vukotic, Jennifer L. West
Eerste publicatie: 20 mei 2025
Bron: Diverse persberichten
