Hoerikwaggo – Alpha Mensae
Alpha Mensae – Hoerikwaggo is de helderste ster in het sterrenbeeld Mensa – Tafelberg. De ster heeft een schijnbare helderheid van magnitude 5,09 en het is daarmee de zwakste helderste ster van alle sterrenbeelden. De ster is vanaf het noordelijk halfrond niet zichtbaar. Hoerikwaggo is ongeveer 33 lichtjaar van de Aarde verwijderd. Het is een ster van spectraalklasse G die een dubbelstersysteem vormt met een rode dwerg als begeleider.
Eigenschappen
De ster heeft de stellaire classificatie G7 V, wat aangeeft dat het een hoofdreekster van spectraalklasse G is die energie produceert door waterstof in zijn kern tot helium te fuseren. De ster is in grootte vergelijkbaar met de Zon, met een massa van 0,96 zonsmassa, een straal van 0,96 keer die van de Zon en een lichtsterkte van 0,01 keer die van de Zon. De effectieve temperatuur bedraagt 5570 Kelvin. De leeftijd van de ster wordt geschat op 6,2 miljard jaar en de rotatiesnelheid is berekend op 0,6 km/s.
Hoerikwaggo bevindt zich op een afstand van 33 lichtjaar van de Zon en heeft een relatief hoge eigenbeweging. Ongeveer 250.000 jaar geleden bedroeg de kleinste afstand tot de Zon ongeveer 10 lichtjaar. De ster heeft een rode dwerg als begeleider. De hoekafstand tussen de twee sterren bedraagt 3,05 boogseconden en dat komt overeen met een fysieke afstand van ongeveer 30 Astronomische Eenheden. De begeleider heeft een massa van ongeveer 0,17 zonsmassa.
Planeten
Rond de ster werd een mogelijk infraroodoverschot gedetecteerd, wat zou wijzen op de aanwezigheid van een circumstellaire schijf met een straal van meer dan 147 Astronomische Eenheden. De afgeleide temperatuur van dit stof ligt onder de 22 Kelvin. Gegevens van de Herschel Space Telescope van de ESA konden dit overschot echter niet bevestigen, waardoor de bevinding twijfelachtig was.
Een onderzoek uit 2023 vond via Dopplerspectroscopie bewijs voor een kandidaat-planeet rond Alpha Mensae. De periode ervan bedraagt bijna één aardjaar, wat tot zorgen leidt dat het wellicht om een instrumentele vals-positieve gaat; verdere waarnemingen zijn nodig om dit te bevestigen.
Naamgeving
Op 12 december 2024 kreeg Alpha Mensae de officiële naam Hoerikwaggo toegekend door de Working Group on Star Names van de Internationale Astronomische Unie. Hoerikwaggo is de Afrikaanse vorm van de KhoiKhoi-naam Huriǂoaxa, de Zuid-Afrikaanse naam voor de Tafelberg – Mensa. De Khoikhoi werden ten tijde van de Nederlandse kolonisatie ook wel de Hottentotten genoemd. Tegenwoordig wordt dit als een scheldnaam beschouwd.
α Mensae – Hoerikwaggo
| Spectraalklasse | G7 V + M3.5-6.5 V |
| Schijnbare helderheid (magnitude) | 5,09 |
| Absolute helderheid (magnitude) | 5,03 |
| Radiale snelheid (km/s) | 36,06 |
| Afstand (lichtjaar – parsec) | 33,31 – 10,21 |
| Namen en aanduidingen | Alpha Mensae HD 43834 Hoerikwaggo |
Alpha Mensae A
| Massa (zon=1) | 0,964 |
| Straal (zon=1) | 0,960 |
| Lichtsterkte (zon=1) | 0,81 |
| Temperatuur (Kelvin) | 5570 |
| Rotatiesnelheid (km/s) | 0,6 |
| Leeftijd (miljard jaar) | 6,2 |
Alpha Mensae B
| Massa (zon=1) | 0,169 |
| Straal (zon=1) | 0,19 |
| Temperatuur (Kelvin) | 3055 |
Eerste publicatie: 4 mei 2025
Bron: Wikipedia, IAU & anderen
