Messier 59 – NGC 4621
Messier 59 is een elliptisch sterrenstelsel op een afstand van ongeveer 60 miljoen lichtjaar van de Aarde in de richting van het sterrenbeeld Virgo – Maagd. Het sterrenstelsel heeft een schijnbare helderheid van magnitude 10,6 en het heeft in de New General Catalogue de aanduiding NGC 4621.
Het sterrenstelsel bevindt zich in het gebied tussen de heldere sterren Vindemiatrix in de Maagd en Denebola in de Leeuw. Ongeveer 4,5° ten westen en een beetje richting noorden van Vindemiatrix bevindt zich het enorme elliptische sterrenstelsel Messier 60 en zijn zwakkere begeleider NGC 4647. Messier 59 bevindt zich iets verder ten westen van Messier 60.
Messier 59 kan het beste worden bekeken met grotere telescopen. Kleine instrumenten tonen alleen een smalle elliptische vlek met een helderdere kern. Het sterrenstelsel heeft een grootte van 5,4 * 3,7 boogminuten en heeft daarmee een langgerekte vorm. Het centrale gebied van Messier 59 is duidelijker zichtbaar in middelgrote en grote telescopen maar zelfs grote telescopen tonen weinig detail. De beste tijd om Messier 59 waar te nemen is gedurende de lentemaanden maart, april en mei.
Messier 59 maakt deel uit van de Virgocluster, een groep van ongeveer 1300 sterrenstelsels (en mogelijk nog veel meer) die het hart vormen van de Virgo supercluster, een grotere groep waartoe ook de Lokale Groep behoort, die op zijn beurt Messier 31, Messier 33 en ons eigen sterrenstelsel omvat. Messier 59 is een van de grotere elliptische sterrenstelsels in de Virgocluster but is significant zwakker en minder massief dan Messier 87, Messier 49 en Messier 60.
Messier 59 bevat een supermassief zwart gat met een massa van ongeveer 270 miljoen zonsmassa, wat bijna 100 keer zwaarder is dan het zwarte gat in het centrum van de Melkweg. Het centrale gebied van het sterrenstelsel – de binnenste 200 lichtjaar – draait in tegenovergestelde richting van de rest van Messier 59 en is het kleinste gebied ooit in een sterrenstelsel waarvan bekend is dat het zo draait.
Messier 59 heeft een uitzonderlijk groot aantal bolvormige sterrenhopen. Astronomen schatten een populatie van ongeveer 2200 bolvormige sterrenhopen, een indrukwekkend aantal, zelfs als de drie gigantische elliptische sterrenstelsels uit de Messiercatalogus – Messier 87, Messier 49 en Messier 60 – er nog meer bevatten. Van Messier 59 is ook bekend dat het een binnenste schijf van sterren bevat.
In 1939 werd er een supernova in het sterrenstelsel gedetecteerd. De supernova SN 1939B bereikt een maximale helderheid van magnitude 11,9.
Messier 59 en zijn naaste buur Messier 60 werden op 11 april 1779 gevonden door de Duitse astronoom Johann Gottfried Koehler. Hij beschreef het paar als “twee zeer kleine nevels, nauwelijks zichtbaar in een telescoop van 90 centimeter: de een boven de ander.”
Charles Messier voegde de twee elliptische sterrenstelsels samen met de nabijgelegen Messier 58 op 15 april, een paar dagen na Koehlers ontdekking, toe aan zijn catalogus. Hij beschreef Messier 59 als een “nevel in maagd & in de buurt van de voorgaande [Messier 58], op de parallel van epsilon [Virginis], die heeft gediend voor de bepaling van zijn [positie]: hij heeft hetzelfde licht als de bovenstaande, even zwak. M. Messier vermeldde het op de Komeetkaart van 1779.”
John Herschel catalogiseerde het object als h 1386 en beschreef het als “helder; onregelmatig rond; gevlekt”. Hij voege het later als GC 3155 toe aan de General Catalogue en merkte op dat het “helder; vrij groot; weinig uitgestrekt; heel plotseling veel helderder naar het midden; 2 sterren ervoor [westwaarts].”
Messier 59 – NGC 4621
| Type object | Elliptisch sterrenstelsel |
| Klasse | E5 |
| Sterrenbeeld | Virgo – Maagd |
| Namen en aanduidingen | Messier 59 NGC 4621 |
| Afstand (miljoen lichtjaar – megaparsec) | 60 – 1,7 |
| Aantal sterren (miljard) | 200 |
| Schijnbare helderheid (magnitude) | 10,6 |
| Schijnbare afmetingen (boogminuten) | 5,4 * 3,7 |
| Diameter (lichtjaar) | 90.000 |
Locatie
Eerste publicatie: 31 juli 2025
Bron: Wikipedia, constellations-guide & vele anderen
