Oekraïne vernietigt legendarische Sovjet radiotelescoop
De 70 meter grote radiotelescoop op de Krim behoorde tot de grootste ter wereld.
Oekraïense troepen hebben een gigantische radiotelescoop op de Krim vernietigd, een krachtige planetaire zender die ooit werd gebruikt ter ondersteuning van missies in de verre ruimte en METI – een poging om berichten te versturen naar buitenaardse beschavingen.
Oekraïne vernietigde Jevpatorija RT-70 tijdens een drone-aanval om te voorkomen dat Rusland de telescoop voor militaire communicatiedoeleinden zou gebruiken. Russische troepen zouden recentelijk upgrades aan de telescoop hebben uitgevoerd ter ondersteuning van aanvallen op Oekraïens grondgebied, maar de 70 meter grote schotelantenne werd door de Sovjet-Unie gebouwd om Venus en Mars te bestuderen en te communiceren met ruimtesondes.
Naar huis bellen
De RT-70 was een van de grootste radiotelescopen ter wereld. Gebouwd in de jaren ’70 was de telescoop in staat signalen te leveren en te ontvangen voor ruimte-experimenten, waaronder die uitgevoerd door SETI.
De telescoop werd gebruikt om verschillende buitenaardse berichten te versturen. Tussen 1999 en 2003 werd de RT-70 gebruikt om twee sets interstellaire berichten naar nabijgelegen sterren te sturen als onderdeel van het Cosmic Call-experiment. In 2001 gebruikte een groep Russische tieners de telescoop om het Teen Age Message-signaal te versturen, een reeks interstellaire radiotransmissies gericht op zes zonachtige sterren. In 2008 werd de RT-70 gebruikt om een krachtig bericht te versturen naar Gliese 581c, een superaarde-exoplaneet. Het bericht, toepasselijk getiteld “Een bericht van de Aarde”, bevatte 501 afbeeldingen, tekst en liedjes, die door het publiek via een wedstrijd waren geselecteerd.
Naast de poging om contact te leggen met buitenaardse intelligentie, werd RT-70 gebruikt ter ondersteuning van verschillende ruimtemissies uit het Sovjettijdperk, zoals Venera, Vga en Phobos, om Venus en Mars te verkennen. De telescoop werd ook gebruikt voor de Mars Express en Rosetta-missies van de ESA.
E radiotelescoop staat sinds de annexatie van de Krim in 2014 onder Russische controle. Rusland zou de telescoop hebben gebruikt om de nauwkeurigheid van zijn GLONASS-satellietnavigatiesysteem, dat vergelijkbaar is met GPS, te verbeteren.
Het geannexeerde schiereiland de Krim herbergt belangrijke waarneemfaciliteiten, waaronder de Shajn Spiegeltelescoop, het grootste optische instrument in Oekraïne, en het Krim Astrofysisch Observatorium.
De Russische invasie in Oekraïne, die in 2022 begon, leidde tot grote verliezen voor Oekraïense onderzoeksfaciliteiten, aldus een recent rapport in nature Astronomy. Astronomische observatoria hebben grote schade opgelopen en veel apparatuur is vernietigd, aldus het rapport. Een UNESCO-rapport uit 2024 schatte dat er minstens 1,2 miljard euro nodig is om de openbare onderzoeksinfrastructuur in Oekraïne te herstellen.
Eerste publicatie: 20 september 2025
Bron: diverse persberichten
