185.000 lichtjaar lange brug van neutraal waterstofgas verbindt twee dwergsterrenstelsels
In het kader van de Widefield ASKAP L-band Legacy All-sky Survey (WALLABY) heeft een internationaal team van astronomen het dwergsterrenstelselpaar NGC 4532 / DDO 137 (WALLABY J123424+062511) waargenomen, dat zich op ongeveer 53 miljoen lichtjaar van de Aarde bevindt. De waarnemingen hebben een enorme (185.000 lichtjaar) brug van neutraal waterstof tussen de twee sterrenstelsels onthuld, evenals talloze armen en wolken die in verbinding staan met de nog langere (1,6 miljoen lichtjaar) staart van gas die eerder met de Arecibo-telescoop is ontdekt.
“De ontdekking betekende een belangrijke stap voorwaarts in het begrijpen van hoe sterrenstelsels met elkaar interacteren”, aldus professor Lister Staveley-Smith, astronoom verbonden aan het International Centre for Radio Astronomy Research (ICRAR) van de University of Western Australia.
“Onze modellering toonde aan dat de getijdenkrachten die tussen deze sterrenstelsels werken, samen met hun nabijheid tot de enorme Virgo Cluster, een cruciale rol speelden in de gasdynamiek die we waarnamen.”
“Terwijl de sterrenstelsels om elkaar heen draaiden en zich naar de hete gaswolk rond de Virgo Cluster bewogen, die 200 keer heter was dan het oppervlak van de Zon, ondergingen ze wat belend staat als “ram pressure”, waardoor het gas uit de sterrenstelsels werd gestript n verhit.”
“Het proces is vergelijkbaar met atmosferische verbranding wanneer een satelliet de bovenste atmosfeer van de Aarde binnenkomt, maar heeft zich over een periode van een miljard jaar uitgestrekt.”
“De dichtheid van elektronen en de snelheid waarmee sterrenstelsels in de hete gaswolk vallen, verklaren waarom er zoveel gas uit de sterrenstelsels is weggetrokken en in de brug en omliggende gebieden terecht is gekomen.”
De waarnemingen maakten deel uit van de WALLABY-survey, een grootschalig project dat de hemel in kaart brengt en de verdeling van waterstofgas in sterrenstelsels bestudeert met behulp van de ASKAP-radiotelescoop van CSIRO.
“Neutrale waterstof spelt een cruciale rol bij de vorming van sterren, waardoor deze bevinding fundamenteel is voor het begrip van hoe sterrenstelsels interacteren en evolueren, met name in dichte omgevingen”, aldus ICRAR-professor Kenji Bekki.
“Het systeem vertoonde sterke overeenkomsten met onze eigen Melkweg en het Magelhaanse Systeem, wat een unieke kans biedt om dergelijke interacties gedetailleerd te bestuderen”, aldus professor Stavely-Smith.
“Inzicht in deze gasbruggen en hun dynamiek biedt cruciale inzichten in hoe sterrenstelsels in de loop der tijd evolueren, hoe galactisch gas wordt herverdeeld en de wisselende omstandigheden waaronder sterrenstelsels al dan niet sterren vormen.”
“Dit draagt bij aan ons bredere begrip van de meest massieve structuren in het heelal en hun levenscycli, wat ns helpt meer te begrijpen over hun enorme complexiteit en de geschiedenis van stervorming.”
De resultaten zijn gepubliceerd in de Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
Artikel: L. Staveley-Smith et al. 2025. WALLABY pilot survey: the extensive interaction of NGC 4532 and DDO 137 with the Virgo cluster. MNRAS 543 (1): 526-539; doi: 10.1093/mnras/staf1443
Eerste publicatie: 27 september 2025
Bron: sci.news
