Messier 68 – NGC 4590
Messier 68 is een bolhoop op een afstand van ongeveer 33.600 lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Hydra – Waterslang. De bolhoop heeft een schijnbare helderheid van magnitude 9,67 en heeft de aanduiding NGC 4590 in de New General Catalogue.
Messier 68 beslaat een gebied van 11 boogminuten en dit komt overeen met een diameter van 106 lichtjaar. De bolhoop is in een 10 * 50 verrekijker goed zichtbaar en kan het beste worden waargenomen met een middelgrote of grote telescoop. In een verrekijker is de bolhoop zichtbaar als een vage lichtvlek en men heeft minstens een 10 cm telescoop nodig om de helderste sterren te kunnen onderscheiden. Met 15 cm telescopen kunnen de buitenste regionen en de halo van de bolhoop worden waargenomen. Deze heeft een schijnbare diameter van 12 boogminuten. Met grote telescopen kunnen alle sterren in de bolhoop worden waargenomen, inclusief de kern.
Messier 68 bevindt zich 3,5 graden ten zuidoosten van Bèta Corvi – Kraz, een van de sterren die de rechthoek van het sterrenbeeld Corvus – Raaf vormen. De beste tijd van het jaar om de bolhoop waar te nemen is gedurende de lentemaanden maar voor waarnemers op noordelijke breedtegraden zal de bolhoop nooit ver boven de horizon komen.
Messier 68 ligt in de tegenovergestelde richting van het galactische centrum en is mogelijk afkomstig uit een ander sterrenstelsel, een van de dwergsterrenstelsels die in het verre verleden door ons sterrenstelsel zijn geabsorbeerd. De sterren van Messier 68 zijn erg oud en bevatten weinig metalen in vergelijking met de typische sterren in ons sterrenstelsel. Aangezien de bolhoop ongeveer 11,2 miljard jaar oud is, zijn de helderste sterren als lang op, waardoor alleen nog maar zwakke, oude sterren overblijven. Met een dichtheidsclassificatie van X is Messier 68 een van de minder geconcentreerde bolhopen.
Messier 68 heeft een massa van 223.000 zonsmassa en herbergt waarschijnlijk meer dan 100.000 sterren, waarvan er minstens 2000 zichtbaar zijn.
De bolhoop bevat minstens 42 variabele sterren en ongeveer 250 reuzen met een absolute helderheid van magnitude groter dan nul. De bolhopen Messier 2 en Messier 13 hebben er ongeveer twee keer zoveel. Messier 68 heeft een algemeen spectraaltype van A6 en heeft 25 sterren die helderder zijn dan magnitude 14,8. De helderste ster in de bolhoop heeft een visuele helderheid van magnitude 12,6. Messier 68 nadert ons met een snelheid van 112 km/s.
Messier 68 was een van de oorspronkelijke ontdekkingen van Charles Messier. De Franse astronoom vond de bolhoop en catalogiseerde deze op 9 april 1780. Hij beschreef de nevel als een “nevel zonder sterren onder Corvus & Hydra” en voegde eraan toe dat “het erg zwak is, erg moeilijk te zien met de refractors; in de buurt ervan bevindt zich een ster van de zesde magnitude.”
William Herschel was de eerste die in 1786 individuele sterren in de bolhoop kon onderscheiden. Hij gaf de volgende beschrijving: “Een prachtige bolhoop, buitengewoon rijk en zo compact dat de meeste sterren met elkaar versmolten zijn; hij is ongeveer 3’ breed en ongeveer 4’ lang, maar voornamelijk rond, en er zijn maar heel weinig verspreide sterren.”
John Herschel catalogiseerde de bolhoop in 1836 als h 3404 en voegde deze later als GC 3128 toe aan de General Catalogue. Hij beschreef Messier 68 als een “bolvormige cluster; onregelmatig rond; geleidelijk helderder naar het midden toe; diameter in RA = 12…15 sec [3,0…3,75’]. Alles duidelijk opgelost in sterren van 12m; zeer los en rafelig aan de randen.”
Messier 68 – NGC 4590
| Type object | Bolhoop, bolvormige sterrenhoop |
| Namen een aanduidingen | Messier 68 NGC 4590 |
| Sterrenbeeld | Hydra – Waterslang |
| Afstand (lichtjaar – parsec) | 33.600 – 10.300 |
| Leeftijd (miljard jaar) | 11,2 |
| Aantal sterren | >100.000 |
| Schijnbare helderheid (magnitude) | 9,67 |
| Schijnbare grootte (boogminuten) | 11 |
| Straal (lichtjaar) | 53 |
Locatie
Eerste publicatie: 26 oktober 2025
Bron: Wikipedia, messier-guide & anderen
