NGC 7814 – de Kleine Sombrero

28 september 2025 kuuke 13 weergaves de Kleine Sombrero, NGC 7814, pegasus, Sombrerostelsel, sterrenstelsel

De Kleine Sombrero is een spiraalstelsel dat ongeveer 40 miljoen lichtjaar van ons is verwijderd in de richting van het sterrenbeeld Pegasus. Met een schijnbare helderheid van magnitude 11,6 en een schijnbare grootte van 5,5 * 2,3 boogminuten is het zichtbaar in amateurtelescopen. De Kleine Sombrero draagt catalogusnummer NGC 7814 in de New General Catalogue en Caldwell 43 in de Caldwell catalogus.

Vanaf de Aarde kijken we tegen de zijkant van NGC 7814 aan. Het sterrenstelsel heeft een diameter van ongeveer 80.000 lichtjaar. Het draagt de bijnaam De Kleine Sombrero omdat het veel lijkt op het veel grotere Sombrero-stelsel – Messier 104 dat zich in het sterrenbeeld Maagd – Virgo bevindt.

Net zoals het Sombrero-stelsel heeft NGC 7814 een heldere centrale uitstulping, een donkere nauwe stofband die de kern verduistert en een heldere halo van sterren n gloeiend gas die zich naar buiten uitstrekt. Echter, anders dan de Sombrero, kijken we bijna recht tegen de zijkant van het stelsel aan.

NGC 7814 in Pegasus. By en:NASA, en:STScI, en:WikiSky – en:WikiSky’s snapshot tool – [1]For comparison: Wiksky DSS2 version, Public Domain, Link

De Kleine Sombrero heeft een licht vervormd galactisch vlak. Het is een van de weinige sterrenstelsels die deze eigenschap in optische golflengtes vertonen.

Het sterrenstelsel is het meest prominente lid van de NGC 7814-groep van sterrenstelsels. De groep omvat het zwakkere onregelmatige sterrenstelsel NGC 14 en het dwergsterrenstelsel UGC 17.

NGC 7814 - de Kleine Sombrero — NGC 7814 – de Kleine Sombrero. By Credit Line and Copyright Adam Block/Mount Lemmon SkyCenter/University of Arizona – , CC BY-SA 3.0 us,

Wetenswaardigheden

NGC 7814 werd op 8 oktober 1784 door de Britse astronoom William Herschel met behulp van zijn 47,5 cm reflector gevonden. Dit was slechts drie jaar nadat de Franse astronoom Pierre Méchain het helderdere Sombrero-stelsel – Messier 104 vond. Herschel nam het stelsel als II 240 op in zijn catalogus en hij omschreef het object als “behoorlijk zwak, best groot, onregelmatig rond, gemakkelijk op te lossen.”

De Deense astronoom John Louis Dreyer, die de New General Catalogue compileerde, beschreef NGC 7814 als “aanzienlijk helder, aanzienlijk groot, uitgestrekt, heel geleidelijk helderder in het midden.”

NGC 7814 bevindt zich in een sterrenveld vol zwakke achtergrondstelsels, onthuld door opnames gemaakt met de Hubble Space Telescope. Het licht van deze afgelegen sterrenstelsels wordt roder (zwakker) naarmate het door de halo van de Kleine Sombrero gaat. Astronomen hebben dit gebruikt om de hoeveelheid gas en stof in de halo van het sterrenstelsel te meten.

In 2021 werd een supernova gedetecteerd in het sterrenstelsel. Deze werd aangeduid als SN 2021rhu en geclassificeerd als een Type Ia supernova. Op het moment van ontdekking had deze een schijnbare helderheid van magnitude 15,11.

Het helderdere Sombrero-stelsel in het sterrenbeeld Virgo – Maagd heeft een visuele helderheid van magnitude 8,0 en een schijnbare grootte van 9 * 4 boogminuten. Dit stelsel lijkt helderder en groter dan de Kleine Sombrero omdat deze veel dichter bij ons staat, op een afstand van 31,1 miljoen lichtjaar. De twee sterrenstelsels zijn in feite bijna even groot.

Locatie

NGC 7814 ligt in het gebied van het Grote Vierkant van Pegasus, een prominent asterisme gevormd door de Pegasussterren Bèta Pegasi – Scheat, Alpha Pegasi – Markab en Gamma Pegasi – Algenib met Alpha Andromedae – Alpheratz in het sterrenbeeld Andromeda. Het sterrenstelsel bevindt zich in de buurt van Algenib, de zwakste van de vier sterren. Het kan worden gevonden met telescopen van 20 cm en groter. NGC 7814 is zichtbaar vanaf locaties ten noorden van -74°.

Positie van NGC 7814 - de Kleine Sombrero in het sterrenbeeld Pegasus. — Positie van NGC 7814 – de Kleine Sombrero in het sterrenbeeld Pegasus. Credit: Kuuke’s Sterrenbeelden/KStars

een zwakker sterrenstelsel, IC 5381, bevindt zich slechts 10 boogminuten ten zuiden van NGC 7814. Het werd fotografisch ontdekt door de Britse amateurastronoom en astrofotografie pionier Isaac Roberts in 1895, een halve eeuw na de ontdekking van NGC 7814. Het sterrenstelsel ligt veel verder weg en is niet gerelateerd aan NGC 7814.

De beste tijd van het jaar om NGC 7814 – de Kleine Sombrero en andere deepsky objecten in Pegasus te bekijken is tijdens de maand oktober als het sterrenbeeld ’s avonds hoger boven de horizon komt.