ster van de week

Tianfu – Tau Aquilae

Tau Aquilae is een ster met een schijnbare helderheid van magnitude 5,68 die ongeveer 535 lichtjaar van de Aarde is verwijderd in de richting van het sterrenbeeld Aquila – Arend. De ster draagt de eigennaam Tianfu, naar een traditioneel Chinees sterrenbeeld.

Door tussenliggend stof is de helderheid van de ster met 0,28 magnitude verminderd. Tianfu nadert ons met een heliocentrische radiale snelheid van -29 km/s.

Tianfu is een ster van spectraalklasse K0 III, het is een geëvolueerde reuzenster die de waterstofvoorraad in zijn kern heeft verbruikt en de hoofdreeks heeft verlaten. De leeftijd van de ster wordt geschat op 1 miljard jaar en hiervan uitgaande bevindt de ster zich op de horizontale tak en fuseert hij helium in zijn kern.

De ster heeft een massa van 2,15 zonsmassa en een straal van 18 keer die van de Zon. De effectieve temperatuur bedraagt 4700 Kelvin en daarmee bedraagt de lichtsterkte ongeveer 145 keer die van de Zon.

De positie van Tianfu - Tau Aquilae in het sterrenbeeld Aquila - Arend.
De positie van Tianfu – Tau Aquilae in het sterrenbeeld Aquila – Arend. Credit: Kuuke’s Sterrenbeelden\KStars

Naamgeving

Tianfu (天桴) was een oud Chinees sterrenbeeld bestaande uit vier sterren. Tau Aquilae was de eerste ster van een vroege versie van dit sterrenbeeld, vóór de Tang-dynastie. De Working Group on Star Names van de Internationale Astronomische Unie keurde de naam Tianfu voor Tau Aquilae goed op 16 mei 2024.

Sterrenbeeld

Tianfu bevindt zich in het sterrenbeeld Aquila – Arend. Het sterrenbeeld wordt geassocieerd met de arend die de bliksemschichten van Zeus droeg maar ook met de arend die Ganymedes naar de berg Olympus bracht als daar als bekerdrager van de goden te dienen. Aquila is een van de klassieke Grieks esterrenbeelden die door Ptolemeus in de 2de eeuw na Christus in de Almagest werden beschreven.

De Arend is het 22ste grootste sterrenbeeld en beslaat een oppervlakte van 652 vierkante graden aan de noordelijke sterrenhemel. Het bevindt zich tussen Sagitta – Pijl en Delphinus – Dolfijn in het noorden, Aquarius – waterman in het oosten, Ophiuchus – Slangendrager in het westen en Sagittarius – Boogschutter in het zuiden. De helderste sterren, Altaïr, Okab, Theta Aquilae, Delta Aquilae en Lambda Aquilae omlijnen het lijf van de hemelse Arend die zich tegenover de Zwaan aan de sterrenhemel bevindt.

IAU-kaart Aquila
IAU-kaart van het sterrenbeeld Aquila – Arend

De Arend bevat verschillende interessante sterren. Dit zijn o.a. Altaïr, de 12de helderste ster aan de sterrenhemel, de oranje reus Epsilon Aquilae, de Cepheïde-variabele Eta Aquilae, de snel draaiende Zeta Aquilae – Okab en de koolstofster V Aquilae.

In het sterrenbeeld vinden we ook verschillende deepsky-objecten. Dit zijn de bolhoop NGC 6760, de open sterrenhopen NGC 6709, NGC 6749 en NGC 6755, de planetaire nevels NGC 6761, NGC 6741, NGC 6804, NGC 6778 en NGC 6781.

De beste tijd van het jaar om de sterren en deepsky-objecten in de Arend waar te nemen is de maand augustus als het sterrenbeeld ’s avonds hoog boven de horizon staat. Het gehele sterrenbeeld is zichtbaar van locaties tussen 90° en -75°.

De 10 helderste sterren in Aquila – Arend zijn Altair (Alpha Aql, mag. 0,76), Tarazed (Gamma Aql, mag. 2,71), Okab (Zeta Aql, mag. 2,98), Theta Aquilae (mag. 3,26), Delta Aquilae (mag. 3,37), Lambda Aquilae (mag. 3,43), Alshain (Bèta Aql, mag. 3,87), Eta Aquilae (mag. 3,87), Epsilon Aquilae (mag. 4,02), and 12 Aquilae (mag. 4,02).

Tau Aquilae – Tianfu

SpectraalklasseK0 III
Schijnbare helderheid (magnitude)5,68
Absolute helderheid (magnitude)-0,24
Afstand (lichtjaar – parsec)535 – 164
Radiale snelheid (km/s)-29,27
Massa (zon=1)2,15
Straal (zon=1)18,03
Lichtsterkte (zon=1)145
Temperatuur (Kelvin)4700
Leeftijd (miljard jaar)1
SterrenbeeldAquila – Arend
Namen en aanduidingenTau Aquilae
Tianfu
63 Aquilae
HD 190327

Eerste publicatie: 23 april 2025
Bron: Wikipedia. IAU & anderen