Uridim – Alpha Lupi

Alpha Lupi is een blauwe reus op een afstand van ongeveer 460 lichtjaar van de Aarde in de richting van het sterrenbeeld Lupus – Wolf. De ster heeft een schijnbare helderheid van magnitude 2,3. Alpha Lupi heeft de eigennaam Uridim en het is een van de meest nabije supernovakandidaten.

Uridim heeft de stellaire classificatie B1.5 III. De ster heeft een massa van ongeveer 10 zonsmassa en een lichtsterkte van 18.000 keer die van de Zon. De effectieve temperatuur van de ster bedraagt 24.550 Kelvin en dit zorgt voor de blauwwitte kleur van de ster. De ster is een Bèta Cepheïde-veranderlijke ster. Dit betekent dat de ster periodieke veranderingen in lichtsterkte ondergaat als gevolg van pulsaties in de atmosfeer. De variabiliteitsperiode bedraagt 0,296 dagen, iets meer dan 7 uur en 6 minuten. De helderheid varieert ongeveer 0,5 magnitude. Op een afstand van 26 boogseconden staat een begeleider maar het is niet zeker of deze fysiek is verbonden met Alpha Lupi.

De ster maakt deel uit van de Upper Centaurus-Lupus subgroep in de Scorpius-Centaurus OB-associatie, de meest nabije dergelijke associatie van bewegende sterren tot de Zon. Het is een gravitationeel ongebonden stellaire associatie  met een geschatte leeftijd van 16 – 20 miljoen jaar. De associatie is tevens de bron van een bel heet gas die de Zon omvat en bekend staat as de Lokale Bel.

Uridum is vanaf het zuidelijk halfrond voor een groot deel van het jaar zichtbaar. De ster kan niet vanuit Nederland en België worden gezien.

Naamgeving

In de Chinese astronomie verwijst Kekouan 騎官 (Qí Guān), wat Keizerlijke Garde betekent, naar een asterisme bestaande uit α Lupi, γ Lupi, δ Lupi, κ Centauri, β Lupi, λ Lupi, ε Lupi, μ Lupi, π Lupi en ο Lupi. Bijgevolg is de Chinese naam voor α Lupi zelf 騎官十 (Qí Guān shí), de Tiende Ster van de Keizerlijke Garde.

Richard Hinckly Allen beschreef de ster in zijn boek Star-Names, Their Lore and Meanings, met de Chinese naam Yang Mun of Men (南門), wat “de zuidelijke poort” betekent. In de Chinese astronomie bevindt 南門 zich in het Hoorn-huis en bestond uit α en ε Centauri. Het werd Yang Mun genoemd, de zuidelijke poort. Allen opperde ook dat de Babylonische naam voor de ster “Kakkab Su-gub Gud-Elim” (De Ster van de Linkerhand van de Gehoornde Stier) was.

De Sumerische naam voor het sterrenbeeld Lupus – Wolf was UR.IDIM, later alternatief geschreven als Uridimmu in het Arkadisch. De Working Group on Star Names van de Internationale Astronomische Unie keurde de naam Uridum voor de ster Alpha Lupi goed op 12 september 2024.

Alpha Lupi – Uridim

Eerste publicatie: 11 mei 2025
Bron: Wikipedia, IAU & anderen

• Bluesky
• Facebook
• Threads
• X
• Mastodon
• Mail