Antinous – Theta Aquilae

Theta Aquilae is een dubbelster in het sterrenbeeld Aquila – Arend. De ster heeft een gecombineerde schijnbare helderheid van magnitude 3,26 en is ongeveer 286 lichtjaar van de Aarde verwijderd. Het stersysteem nadert ons met een heliocentrische radiale snelheid van 27 kilometer per seconde.

Type ster

Theta Aquilae is een dubbellijnig spectroscopisch dubbelstersysteem, wat aangeeft dat de individuele componenten niet door een telescoop zichtbaar zijn; in plaats daarvan kan hun gecombineerde spectrum worden waargenomen, waarbij de individuele absorptielijnkenmerken vanwege het Dopplereffect heen en weer verschuiven gedurende hun baan om elkaar heen. Hun baan heeft een periode van 17,1 dagen met een grote baanexcentriciteit van 0,60. Op de geschatte afstand van dit systeem komt de hoekafstand van 3,2 milliboogseconden overeen met een fysieke afstand van ongeveer 0,24 – 0,28 Astronomische Eenheden.

In 2007 classificeerde een onderzoek beide sterren met een overeenkomstige stellaire classificatie van B9.5 III, wat suggereert dat het massieve reuzensterren van spectraalklasse B zijn die de waterstofvoorraad in hun kern hebben uitgeput en zich hebben ontwikkeld weg van de hoofdreeks. De primaire component, Theta Aql A, heeft een massa van 3,6 zonsmassa en een straal van 4,8 keer die van de Zon en een lichtsterkte van 278 keer die van de Zon. Theta Aql B heeft een massa van 2,9 zonsmassa, e,4 keer de straal van de Zon en een lichtsterkte van 68 keer die van de Zon.

Gebaseerd op deze parameters suggereerde een onderzoek in 2008 dat Theta Aquilae in feite een subreus is terwijl Theta Aquilae B een hoofdreeksster is. In 2015 werd bevestigd dat Theta Aquilae B een hoofdreeksster is en ook een zwakke Am-ster is met een overvloed aan zirkonium en barium.

Naamgeving

In het Chinees verwijst 天桴 (Tiān Fú), de Hemelse Trommelstok, naar een asterisme bestaande uit Theta Aquilae, 62 Aquilae, 58 Aquilae en Eta Aquilae. Bijgevolg is de Chinese naam voor Theta Aquilae zelf 天桴一 , Tiān Fú yī, de Eerste Ster van de Hemelse Trommelstok. Theta Aquilae werd ook wel Tseen Foo genoemd, het Hemelse  Vlot

In de catalogus van sterren in het calendarium van Al Achsasi al Mouakket werd de ster Thanih Ras al Akab genoemd, wat in het Latijn werd vertaald als Secunda Capitis Vulturis, wat de tweede (ster) van de adelaarskop betekent.

Deze ster, samen met Delta Aquilae en Eta Aquilae, was Al Mizan, de boom van de Weegschaal. Volgens de catalogus van sterren in het Technisch Memorandum 33507 – een gereduceerde sterrencatalogus met 537 benoemde sterren, was Al Mizan de titel voor drie sterren: Delta Aquilae als Al Mizan I, Eta Aquilae als Al Mizan II en Theta Aquilae als Al Mizan III.

Theta Aquilae vormde samen met Eta Aquilae, Delta Aquilae, Iota Aquilae, Kappa Aquilae en Lambda Aquilae het in onbruik geraakte sterrenbeeld Antinous. Op 16 mei 2024 keurde de Working Group on Star Names van de Internationale Astronomische Unie de naam “Antinous” goed voor de ster Theta Aquilae.

Sterrenbeeld

Antinous bevindt zich in het sterrenbeeld Aquila – Arend. Het sterrenbeeld wordt geassocieerd met de arend die de bliksemschichten van Zeus droeg maar ook met de arend die Ganymedes naar de berg Olympus bracht als daar als bekerdrager van de goden te dienen. Aquila is een van de klassieke Grieks esterrenbeelden die door Ptolemeus in de 2^de eeuw na Christus in de Almagest werden beschreven.

De Arend is het 22^ste grootste sterrenbeeld en beslaat een oppervlakte van 652 vierkante graden aan de noordelijke sterrenhemel. Het bevindt zich tussen Sagitta – Pijl en Delphinus – Dolfijn in het noorden, Aquarius – waterman in het oosten, Ophiuchus – Slangendrager in het westen en Sagittarius – Boogschutter in het zuiden. De helderste sterren, Altaïr, Okab, Theta Aquilae, Delta Aquilae en Lambda Aquilae omlijnen het lijf van de hemelse Arend die zich tegenover de Zwaan aan de sterrenhemel bevindt.

De Arend bevat verschillende interessante sterren. Dit zijn o.a. Altaïr, de 12^de helderste ster aan de sterrenhemel, de oranje reus Epsilon Aquilae, de Cepheïde-variabele Eta Aquilae, de snel draaiende Zeta Aquilae – Okab en de koolstofster V Aquilae.

In het sterrenbeeld vinden we ook verschillende deepsky-objecten. Dit zijn de bolhoop NGC 6760, de open sterrenhopen NGC 6709, NGC 6749 en NGC 6755, de planetaire nevels NGC 6761, NGC 6741, NGC 6804, NGC 6778 en NGC 6781.

De beste tijd van het jaar om de sterren en deepsky-objecten in de Arend waar te nemen is de maand augustus als het sterrenbeeld ’s avonds hoog boven de horizon staat. Het gehele sterrenbeeld is zichtbaar van locaties tussen 90° en -75°.

De 10 helderste sterren in Aquila – Arend zijn Altair (Alpha Aql, mag. 0,76), Tarazed (Gamma Aql, mag. 2,71), Okab (Zeta Aql, mag. 2,98), Theta Aquilae (mag. 3,26), Delta Aquilae (mag. 3,37), Lambda Aquilae (mag. 3,43), Alshain (Bèta Aql, mag. 3,87), Eta Aquilae (mag. 3,87), Epsilon Aquilae (mag. 4,02), and 12 Aquilae (mag. 4,02).

Theta Aquilae – Antinous

Eerste publicatie: 22 april 2025
Bron: Wikipedia, IAU & vele anderen

• Bluesky
• Facebook
• Threads
• X
• Mastodon
• Mail