ster van de week

Cexing – Kappa Cassiopeiae

Kappa Cassiopeiae is een ster op een afstand van ongeveer 4000 lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Cassiopeia. De ster is van de vierde magnitude en daarmee, onder goede omstandigheden, met het blote oog zichtbaar.

Kappa Cassiopeiae is vermoedelijk een lid van de Cassiopeia OB14 sterassociatie (Cas OB14) en men neemt aan dat de ster zich op een afstand van ongeveer 1100 parsec bevindt, terwijl de afstand die op basis van parallaxmetingen met Gaia is bepaald op ongeveer 4600 lichtjaar (1400 parsec). In 2020 werd de afstand tot de Cas OB14-groep bepaald op ongeveer 880 parsec.

Eigenschappen

Kappa Cassiopeiae heeft een ongewoon spectrum met abnormaal zwakke stikstoflijnen, wat wordt beschouwd als een daadwerkelijk stikstoftekort in de atmosfeer. Dit wordt aangegeven door de aangepaste letter C, ervan uitgaande dat de ster ook koolstofrijk is, hoewel dit in werkelijkheid mogelijk niet het geval is. De ster wordt ook geïnterpoleerd naar BC0.7, wat betekent dat de ster iets heter is dan een standaard B1-ster.

De ster wordt geclassificeerd als een veranderlijke ster van het type Alpha Cygni en zijn helderheid varieert met enkele honderdsten van een magnitude. Perioden van twee uur, 2,65 dagen en negen dagen zijn gerapporteerd op basis van waarnemingen op verschillende tijdstippen.

Het is een “runaway”-ster. Zijn magnetische veld en deeltjeswind creëren een zichtbare boeggolf 4 jaar voor de ster uit, die botst met het diffuse, en meestal onzichtbare, interstellaire gas en stof. Dit is ongeveer dezelfde afstand als de Aarde tot Proxima Centauri, de meest nabije ster tot de Zon. De afmetingen van de boeggolf zijn enorm: ongeveer 12 lichtjaar lang en 1,8 lichtjaar breed.

De boeggolf van Kappa Cassiopeiae, vastgelegd in infrarood licht door de Spitzer Space Telescope.
De boeggolf van Kappa Cassiopeiae, vastgelegd in infrarood licht door de Spitzer Space Telescope. Credit: By NASA/JPL-Caltech – http://www.spitzer.caltech.edu/images/5730-sig14-003-The-Shocking-Behavior-of-a-Speedy-Star, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=31698093

Kappa Cassiopeiae – Cexing

SpectraalklasseBC0.7 Ia
Variabel typeAlpha Cygni
Schijnbare helderheid (magnitude)4,12 – 4,21
Absolute helderheid (magnitude)-7,1
Radiale snelheid (km/s)0,30
Afstand (lichtjaar – parsec)± 4000 – ± 1400
Massa (zon=1)33
Straal (zon=1)39
Lichtsterkte (zon=1)490.000
Temperatuur (Kelvin)24.600
Rotatiesnelheid (km/s)58
Leeftijd (miljoen jaar)4,5
SterrenbeeldCassiopeia
Namen en aanduidingenKappa Cassiopeiae
15 Cassiopeiae
HD 2905
Cexing

Naamgeving

In de Chinese astronomie wordt Kappa Cassiopeiae geassocieerd met het asterisme Wáng Liáng (王良), dat staat voor een legendarische wagenmenner uit de Lente- en Herfstperiode. Oorspronkelijk werd het geïdentificeerd als Cè (策), de zweep van de wagenmenner, maar deze naam werd later overgedragen naar Gamma Cassiopeiae, waarbij Kappa Cassiopeiae een van de vier paarden van de wagenmenner werd. De Working Group on Star Names van de Internationale Astronomische Unie keurde op 13 november 2025 de naam Cexing voor deze ster goed. Xing betekent ster en deze vorm van de naam werd al in de oudheid gebruikt.

Locatie

De locatie van Kappa Cassiopeiae – Cexing in het sterrenbeeld Cassiopeia.
De locatie van Kappa Cassiopeiae – Cexing in het sterrenbeeld Cassiopeia. Credit: Kuuke’s Sterrenbeelden/KStars

Eerste publicatie: 16 november 2025
Bron: IAU, WGSN, Wikipedia