Messier 70 – NGC 6681
Messier 70 is een bolhoop op een afstand van ongeveer 29.400 lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Sagittarius – Boogschutter. De bolhoop bevindt zich in het theepot-asterisme en heeft een schijnbare helderheid van magnitude 9,06. In de New General Catalogue is Messier 70 bekend als NGC 6681.
In een verrekijker lijkt de bolhoop op een onscherpe ster en kan het beste worden waargenomen met een telescoop. Afzonderlijke sterren in de bolhoop kunnen alleen worden waargenomen met grote amateur-telescopen, maar zelfs kleine telescopen laten een duidelijk niet-stellair object zien, met een heldere kern in een wazige bol licht. Met 10 inch telescopen kunnen de sterren in de buitenste regionen van de bolhoop worden waargenomen.
Messier 70 is vrij gemakkelijk te vinden in het theepotje. De bolhoop bevindt zich bijna precies halverwege tussen de twee sterren aan de basis van de theepot: Kaus Australis – Epsilon Sagittarii en Ascella – Zeta Sagittarii. De beste tijd van het jaar om Messier 70 waar te nemen is tijdens de zomermaanden maar voor waarnemers op noordelijke breedtegraden blijft het een lastig object omdat het nooit ver boven de horizon komt.
Messier 70 beslaat een gebied van 8 boogminuten aan de sterrenhemel, wat overeenkomt met een lineaire diameter van 68 lichtjaar. De bolhoop lijkt aanzienlijk kleiner wanneer hij met amateur-telescopen wordt waargenomen en dat komt omdat de heldere kern slechts ongeveer 4 boogminuten in diameter is. De bolhoop verwijdert zich van ons met een snelheid van ongeveer 200 km/s. de geschatte leeftijd van Messier 70 is 12,8 miljard jaar.
Net als zijn naaste buur Messier 69 bevindt Messier 70 zich in de buurt van het centrum van ons sterrenstelsel. De twee bolhopen zijn vergelijkbaar in grootte en helderheid en liggen slechts 1800 lichtjaar van elkaar. Messier 70 is iets groter en helderder dan Messier 69.
Met een dichtheidsclassificatie van V heeft Messier 70 een gemiddelde concentratie sterren. Het is echter een van de bolhopen de een kerninstorting hebben ondergaan en daardoor een extreem dichte kern hebben. Andere Messier-bolhopen die hetzelfde lot hebben ondergaan zijn Messier 15, Messier 30 en mogelijk Messier 62 en Messier 79. Van tenminste 21 en mogelijk 29 bolhopen in ons sterrenstelsel is bekend dat ze een kerninstorting hebben ondergaan.
Messier 70 bevat ongeveer 75.000 sterren, maar heeft slechts twee bekende variabelen. De geschatte massa van de bolhoop is ongeveer 179.000 zonsmassa. Messier 70 is iets metaalarmer dan messier 69, met ongeveer 4,5% van de zware elementen van de Zon. Hoewel beide bolhopen dicht bij het centrum van de Melkweg liggen, bevat Messier 69 vijf keer zoveel zware elementen als messier 70. Dit komt doordat Messier 69 altijd dicht bij het centrum van de Melkweg blijft, terwijl Messier 70 een excentrische baan volgt en steeds dichterbij en verder weg komt.
Messier 70 werd in 1995 beroemd omdat dit het doelwit was dat de amateurastronomen Alan Hale en Thomas Bopp observeerden toen ze op 23 juli van dat jaar de komeet Hale-Bopp ontdekten.
Messier 70 werd op 31 augustus 1782 gevonden door Charles Messier, in dezelfde nacht dat hij Messier 69 vond. Messier merkte op:
Nevel zonder ster, vlakbij de vorige [Messier 69], en op dezelfde breedtegraad: vlakbij bevindt zich een ster van de negende magnitude en vier kleine telescopische sterren, bijna op dezelfde rechte lijn, zeer dicht bij elkaar, en bevinden zich boven de nevel, zoals te zien is in een omgekeerde telescoop; de [positie van] de nevel werd bepaald aan de hand van dezelfde ster Epsilon Sagittarii. (diameter 2’)
William Herschel was de eerste die de sterren van Messier 70 onderscheidde en ontdekte dat deze vergelijkbaar was met Messier 3. Na waarnemen van de bolhoop op 13 juli 1784 beschreef hij deze als “uiterst rijk, aanzienlijk helder, vrij groot, onregelmatig rond”, waarbij hij opmerkte dat er “een zeer zwakke rode kleur waarneembaar” was.
John Herschel catalogiseerde Messier 70 als h 3756 en beschreef het object als een “bolvormige cluster; helder; rond; geleidelijk veel helderder naar het midden toe; diameter in RA = 7,03 [1,75’]; opgelost in sterren van 14 tot 17 m.” later voegde hij de bolhoop als GC 4428 toe aan de General Catalogue.
Messier 70 – NGC 6681
| Type object | Bolhoop, bolvormige sterrenhoop |
| Klasse | V |
| Namen en aanduidingen | Messier 70 NGC 6681 |
| Sterrenbeeld | Sagittarius – Boogschutter |
| Afstand (lichtjaar – parsec) | 29.400 – 9000 |
| Leeftijd (miljard jaar) | 12,8 |
| Aantal sterren | 75.000 |
| Schijnbare helderheid (magnitude) | 9,06 |
| Schijnbare grootte (boogminuten) | 8 |
| Straal (lichtjaar) | 34 |
Locatie
Eerste publicatie: 30 juli 2025
Bron: Wikipedia, messier-guide & anderen
