Onze asteroïdengordel verdwijnt langzaam
Onderzoekers berekenden de snelheid waarmee de asteroïdengordel geleidelijk massa verliest.
Tussen de banen van Mars en Jupiter bevindt zich een ringvormig gebied, de asteroïdengordel, waar het overgrote deel van de ruimterotsen van ons zonnestelsel zich bevindt. De asteroïdengordel is net zo oud als het zonnestelsel zelf en is ontstaan uit overgebleven materiaal dat door de zwaartekracht van Jupiter niet tot een volgroeide planeet kon samensmelten.
In de afgelopen 4,6 miljard jaar heeft Jupiter de asteroïdengordel door gravitationele resonanties verder vorm gegeven – gebieden waar de baan van een asteroïde samenvalt met die van Jupiter, Saturnus of Mars. Dit kan een asteroïde naar het binnenste zonnestelsel slingeren of naar buiten, richting de baan van Jupiter. De asteroïden die niet ontsnappen botsen voortdurend met andere asteroïden in de gordel en verpulveren geleidelijk tot stof. Zo verdwijnt de asteroïdengordel langzaam.
In een nieuwe studie die nog door vakgenoten moet worden beoordeeld, schatten onderzoekers onder leiding van planetoloog Julio Fernandez van de Universidad de la Republica in Uruguay de snelheid waarmee de gordel afneemt. De bevindingen, die momenteel beschikbaar zijn op de preprintserver arXiv, geven aan dat het botsingsactieve deel van de asteroïdengordel ongeveer 0,0088% van zijn massa per miljoen jaar verliest.
Een zeer langzame verdwijningsact
Het botsingsactieve deel van de gordel verwijst naar asteroïden die klein genoeg zijn om betrokken te zijn bij frequentie botsingen en dynamische uitwerpingen – in principe alles behalve grote oerlichamen zoals Ceres, Vesta en Pallas. Een verlies van 0,0088% per miljoen jaar klinkt misschien niet veel, maar over de tijd heen loopt het op.
Fernandez en zijn collega’s schatten dat de asteroïdengordel 3,5 miljard jaar geleden mogelijk 50% meer massa bevatte, met een verlies dat twee keer zo groot is als nu. Die schatting correleert mooi met een intensere impactfrequentie die wordt weerspiegeld in de geologische gegevens van de Aarde en de Maan, aldus de onderzoekers.
Waar komen de verloren asteroïden terecht? Volgens de berekeningen van de onderzoekers ontsnapt ongeveer 20% de ruimte in, waarbij ze af en toe de baan van de Aarde kruisen en zelfs als meteoren door onze atmosfeer storten. De overige 80% wordt vermalen tot meteorietstof dat in de zodiakale wolk terechtkomt: een dikke, pannenkoekvormige stofwolk die in het binnenste zonnestelsel om de Zon draait.
Zal de asteroïdengordel volledig verdwijnen?
Eerder onderzoek heeft geschat dat de gecombineerde massa van alle asteroïden in de gordel vandaag de dag ongeveer gelijk is aan slechts 3% van de massa van de Maan. Toch zou het nog vele, vele jaren duren voordat de gordel volledig zou verdwijnen door verpulvering en dynamische uitstoot allen al. De dood van de Zon – naar verwachting over ongeveer 5 miljard jaar – zal de gordel eerder vernietigen.
Dit onderzoek bidet een antwoord op een misschien wel belangrijkere vraag: in welk tempo stoot de asteroïdengordel ruimterotsen uit die mogelijk de Aarde kunnen raken? Door de snelheid van dynamische uitstoot terug in de tijd te extrapoleren, presenteren de onderzoekers bovendien gegevens die wetenschappers kunnen helpen de inslaggeschiedenis die het aardoppervlak heeft gevormd, beter te begrijpen.
Artikel: The depletion of the asteroid belt and the impact history of the Earth. Julio A. Fernandez
Eerste publicatie: 4 oktober 2025
Bron: diverse bronnen
