Exoplaneet met enorme komeetachtige staart gevonden
Astronomen hebben met behulp van de TESS een rotsachtige exoplaneet ontdekt die draait om de heldere K-dwergster BD+05 4868A.
Ze hebben variabele transitiedieptes waargenomen die kenmerkend zijn voor komeetachtige staarten die gevormd worden door stoffige uitstroom van ene desintegrerende planeet. Uniek aan deze exoplaneet is de aanwezigheid van prominente stofstaarten in zowel de voor- als achterwaartse richting, die bijdragen aan het uitdoven van sterlicht van de moederster.
BD+05 4868A, ook bekend als HIP 107587, bevindt zich op een afstand van ongeveer 140 lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Pegasus. De pas gevonden exoplaneet BD+05 4868Ab. heeft ongeveer de massa van Mercurius maar staat ongeveer 20 keer dichter bij de ster dan Mercurius bij de Zon. De omlooptijd bedraagt 30,5 uur.
Op zo’n korte afstand van zijn ster brandt de planeet op een temperatuur van ongeveer 1600 °C en is hij waarschijnlijk bedekt met magma dat de ruimte in kookt.
Terwijl de planeet om de ster draait stoot hij een enorme hoeveelheid oppervlaktemineralen af en verdampt hij in feite.
BD+05 4868Ab werd gevonden met behulp van de Transiting Exoplanet Survey Satellite van de NASA. Het signaal dat de astronomen op het spoor bracht was een bijzondere transit, met een diep die bij elke omwenteling in diepte fluctueerde.
Ze bevestigden dat het signaal afkomstig is van een rotsachtige planeet die in een nauwe baan om de ster draait en een lange, komeetachtige staart van puin achter zich aan sleept. De omvang van die staart is gigantisch, met een lengte van wel 8 miljoen kilometer, oftewel de helft van de totale baan van de planeet.
Het lijkt erop dat de planeet in een dramatisch tempo uiteenvalt, waarbij hij elke keer dat hij om zijn ster draait een hoeveelheid materiaal verliest die gelijk staat aan één Mount Everest.
De onderzoekers voorspellen dat de planeet over ongeveer 1 tot 2 miljoen jaar volledig uiteen kan vallen.
Van de bijna 6000 planeten die astronomen tot nu toe hebben gevonden kennen wetenschappers slechts drie andere desintegrerende planeten buiten ons zonnestelsel.
Elk van deze afbrokkelende planeten werd meer dan 10 jaar geleden gevonden met behulp van gegevens van de Kepler Space Telescope van de NASA. Alle drie de planeten werden gevonden met vergelijkbare komeetachtige staarten.
BD+05 4868Ab heeft de langste staart en de diepste transitie van de vier tot nu toe bekende desintegrerende planeten. Dat impliceert dat de verdamping ervan het meest catastrofaal is en dat hij veel sneller zal verdwijnen dan de andere planeten, aldus de onderzoekers,
De resultaten van het team zullen in de Astrophysical Journal Letters worden gepubliceerd.
Artikel: Marc Hon et al. 2025. A Disintegrating Rocky Planet with Prominent Comet-like Tails around a Bright Star. ApJL, in press; arXiv: 2501.05431
Eerste publicatie: 24 april 2025
Bron: sci-news/NASA
