Heng – Nu Centauri
Nu Centauri, is een dubbelstersysteem in het zuidelijke sterrenbeeld Centaurus. De gecombineerde schijnbare helderheid van het paar is magnitude 3,41. Het stersysteem bevindt zich op een afstand van ongeveer 437 lichtjaar van de Aarde.
Het is een enkellijnige spectroscopisch dubbelstersysteem wat betekent dat de twee stellaire componenten niet afzonderlijk met een telescoop zichtbaar zijn. In plaats daarvan kan hun baanbeweging worden gevolgd door periodieke verschuivingen in het spectrum van de primaire ster. De gravitationele verstoring zorgt ervoor dat deze laatste eerst naar de Aarde toe beweegt en vervolgens weer van de Aarde af. Uit deze subtiele verschuivingen kunnen de baanelementen van het paar worden afgeleid. Het paar draait in een cirkelvormige baan om hun gemeenschappelijke zwaartepunt met een periode van slechts 2,62 dagen, wat aangeeft dat ze zich in een relatief nauwe baan bevinden.
De interactie tussen de twee componenten van dit systeem lijkt emissielijnen in het spectrum te creëren, waardoor de primaire ster verandert in een Be-ster. Hij heeft een stellaire classificatie van B2 IV, wat overeenkomt met een massieve subreus. De primaire ster heeft een massa van 6,5 zonsmassa en een straal van 6,4 keer de straal van de Zon. Het is een veranderlijke ster van het Bèta Cepheïde-type met een helderheid die varieert van magnitude 3,38 tot 3,41 met een periode van 0,17 dagen. De getijdeninteractie met de secundaire component heeft de ster veranderd in een roterende ellipsoïdale veranderlijke ster.
Het stersysteem is een lid van de Upper Centaurus-Lupus subgroep in de Scorpius-Centaurus OB associatie, de meest nabije associatie van massieve sterren tot de Zon die eenzelfde richting en snelheid hebben in de ruimte.
Naamgeving
De ster maakt deel uit van het oude Chinese sterrenbeeld Heng dat onderdeel is van het grote sterrenbeeld Kulou.
De Working Group on Star Names van de Internationale Astronomische Unie kende op 16 maart 2025 de naam Heng toe aan de ster Nu Centauri A.
Sterrenbeeld
Nu Centauri bevindt zich in het zuidelijke sterrenbeeld Centaurus. De hemelse Centaur is een van de 48 klassieke sterrenbeelden die door de Grieks-Romeinse astronoom Claudius Ptolemeus in de 2de eeuw na Christus in zijn Almagest werden beschreven. Het is een van de grootste en helderste sterrenbeelden aan de sterrenhemel. Het beslaat een oppervlakte van 1060 vierkante graden en het is daarmee het 9de grootste sterrenbeeld van de 88,
Centaurus heeft twee sterren van de eerste magnitude – Rigil Kentaurus en Hadar (Alpha en Bèta Centauri) – en vier sterren van de 4de magnitude. Alpha Centauri is na Sirius en Canopus de 3de helderste ster aan de sterrenhemel en het meest nabije stersysteem tot de Zon. De rode dwerg Proxima Centauri, de meest nabije ster, maakt deel uit van het Alpha Centauri-systeem. De hete blauwe reus Hadar is de 11de helderste ster aan de sterrenhemel.
Andere opvallende sterren in het sterrenbeeld zijn de K-klasse reus Menkent – Theta Centauri, de dubbelster Gamma Centauri, de blauwe reuzen Epsilon Centauri en Lambda Centauri, de hete blauwe variabele ster Eta Centauri en het spectroscopische dubbelstersysteem Zeta Centauri.
In Centaurus vinden we ook de gele hyperreus V766 Centauri – HR 5171, een van de grootste bekende sterren, en de snel oscillerende Ap-ster HD 101065 – Ster van Przybylski, die een ongewoon spectrum heeft met een overvloed aan zeldzame aardmetalen.
Centaurus heeft een groot aantal heldere deepsky-objecten, hiertoe behoren Omega Centauri, de grootste bekende bolhoop in ons sterrenstelsel, de open sterrenhopen NGC 5460 en NGC 3766, het actieve sterrenstelsel Centaurus A – NGC 5128, de balkspiraal NGC 4945, het spiraalstelsel NGC 4622, het onregelmatige sterrenstelsel NGC 5253, de emissienevel IC 2944 – de Rennende Kipnevel, de protoplanetaire Boemerangnevel en de planetaire nevel NGC 3918 – de Blauwe Planetaire Nevel.
De beste tijd van het jaar om de sterren en deepsky-objecten in Centaurus waar te nemen is de maand mei als het sterrenbeeld vroeg in de avond hoger boven de horizon komt. Het gehele sterrenbeeld zich zichtbaar vanaf locaties ten zuiden van de 25ste breedtegraad.
De 10 helderste sterren in Centaurus zijn Alpha Centauri (mag. -0,27), Hadar (Bèta Cen, mag. 0,61), Menkent (Theta Cen, mag. 2,06), Gamma Centauri (mag. 2,17), Epsilon Centauri (mag. 2,30), Eta Centauri (mag. 2,35), Zeta Centauri (mag. 2,55), Delta Centauri (mag. 2,57), Iota Centauri (mag. 2,73), and Lambda Centauri (mag. 3,13).
Nu Centauri – Heng
| Spectraalklasse | B2 IV |
| Variabel type | Ellipsoïdaal + Bèta Cepheïde |
| Schijnbare helderheid (magnitude) | 3,41 |
| Absolute helderheid (magnitude) | -2,4 |
| Afstand (lichtjaar – parsec) | 437 – 134 |
| Radiale snelheid (km/s) | 9,0 |
| Massa (zon = 1) | A = 7,1 – 10,2 B = 0,59 – 1,45 |
| Lichtsterkte (zon = 1) | A =3500 – 4700 B = 1,91 – 5,25 |
| Straal (zon = 1) | A = 3,93 – 4,56 B = 1,30 – 2,10 |
| Temperatuur (Kelvin) | A = 22.400 B = 5800 – 6150 |
| Leeftijd (miljoen jaar) | A = 18,2 |
| Rotatiesnelheid (km/s) | A = 90 |
| Sterrenbeeld | Centaurus |
| Namen en aanduidingen | Heng Nu Centauri HD 120307 |
Eerste publicatie: 24 april 2025
Bron: Wikipedia, IAU & anderen
