Astronomisch Nieuws

Hubble neemt de bolvormige sterrenhoop Messier 72 onder de loep

Ter gelegenheid van Hubble’s 35ste verjaardag hebben astronomen een verbluffende nieuwe foto gemaakt van een rijke verzameling verspreide sterren genaamd Messier 72.

Deze Hubble-foto toont Messier 72, een bolvormige sterrenhoop op zo'n 50.000 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Waterman.
Deze Hubble-foto toont Messier 72, een bolvormige sterrenhoop op zo’n 50.000 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Waterman. Credit: NASA / ESA / Hubble / A. Sarajedini / G. Piotto / M. Libralato.

Bolvormige sterrenhopen zijn systemen van zeer oude sterren, die door zwaartekracht samengebonden zijn tot één enkele structuur met een diameter van ongeveer 100 tot 200 lichtjaar.

Ze bevatten honderdduizenden of misschien wel een miljoen sterren. De grote massa in het rijke centrum van een sterrenhoop trekt de sterren naar binnen en vormt zo een bal van sterren.

Bolvormige sterrenhopen behoren tot de oudste bekende objecten in het heelal en zijn overblijfselen uit de eerste tijdperken van het ontstaan van sterrenstelsels.

Men denkt dat elk sterrenstelsel een populatie bolvormige sterrenhopen heeft. Onze Melkweg herbergt minstens 159 van dergelijke objecten en waarschijnlijk bevinden er zich nog een paar verborgen achter de dikke schijf van de Melkweg.

Messier 72 bevindt zich op ongeveer 50.000 lichtjaar afstand van de Aarde in de richting van het sterrenbeeld Waterman – Aquarius.

Deze bolvormige sterrenhoop, ook bekend als M72 of NGC 6981, is bijna 9,5 miljard jaar oud.

Hij heeft een schijnbare helderheid van magnitude 9,4 en is zichtbaar als een zwak lichtvlekje in kleine telescopen. De beste tijd om de bolhoop waar te nemen is de maand september.

Messier 72 werd voor het eerst gezien in 1780 door Pierre Méchain, een Franse astronoom en collega van Charles Messier.

Het was de eerste van vijf sterrenhopen die Méchain zou ontdekken tijdens zijn assistentschap bij Messier en het is een van de meest afgelegen sterrenhopen in de catalogus van Messier.

“Messier 72 is een bijzonder doelwit omdat het de allereerste afbeelding was die werd gepubliceerd in de Hubble Picture of de Week-serie, op 22 april 210”, aldus Hubble-astronomen in een verklaring.

“Vijftien jaar lang publiceert ons team elke maandag een nieuwe Hubble-afbeelding waar iedereen van kan genieten.”

“dit heeft ertoe geleid dat er in de loop der jaren bijna 800 afbeeldingen zijn toegevoegd aan het enorme Hubble-beeldarchief.”

“De opvallende variatie in de kleur van de sterren op de nieuwe afbeelding van Messier 72, vooral vergeleken met de oorspronkelijke afbeelding, is het resultaat van het toevoegen van ultraviolette waarnemingen aan de eerdere gegevens in zichtbaar licht”, voegden ze eraan toe.

“De kleuren geven groepen van verschillende soorten sterren aan.”

“Blauwe sterren in de sterrenhoop waren oorspronkelijk zwaarder en hebben nu hogere temperaturen bereikt nadat ze een groot deel van hun waterstofbrandstof hadden verbruikt; de helderrode objecten zijn lichtere sterren die nu rode reuzen zijn geworden.”

“Door deze verschillende groepen te bestuderen kunnen we beter begrijpen hoe bolvormige sterrenhopen en de sterrenstelsels waarin ze zijn ontstaan, oorspronkelijk zijn ontstaan.”

De opname is gepubliceerd als Hubble Picture of the Week 16-2025.

Eerste publicatie: 21 april 2025
Bron: ESA/NASA/Hubble/sci-news