Zonnestelsel Nieuws

Juno biedt close-ups van intrigerende structuren op Io

In December 2023 en februari 2024 maakte de Juno ruimtesonde van de NASA extreem korte scheervluchten langs de vulkanische maan Io van Jupiter. De ruimtesonde kwam tot binnen ongeveer 1500 kilometer van het oppervlak. De ruimtesonde maakte toen o.a. de eerste close-upbeelden van de noordelijke breedtegraden van de maan. Planeetwetenschappers hebben de beelden die tijdens de scheervluchten zijn verzameld nu omgezet in animaties die twee van de meest dramatische kenmerken van Io benadrukken: een berg en een bijna glasglad meer van afkoelende lava genaamd Loki Patera.

Het JunoCam-instrument aan boord van NASA's Juno-ruimtevaartuig maakte op 3 februari 2024 een beeld van Io
Het JunoCam-instrument aan boord van NASA’s Juno-ruimtevaartuig maakte op 3 februari 2024 een beeld van Io, het meest geologisch actieve lichaam in ons zonnestelsel, vanaf een afstand van ongeveer 7.904 km. Credit: NASA / SwRI / MSSS.

Het oppervlak van Io is bezaaid met vulkanen waarvan men er enkele in actie heeft gezien. Ook zijn er close-ups en andere gegevens verkregen van een 200 kilometer groot lavameer genaamd Loki Patera.

Er zijn verbazingwekkende details zichtbaar die eilanden laten zien, ingebed in het midden van een potentieel magmameer omgeven door hete lava.

De spiegelende reflectie die de instrumenten van Juno van het meer hebben vastgelegd suggereert dat delen van het oppervlak van Io zo glad zijn als glas, wat doet denken aan vulkanisch gecreëerd obsidiaanglas op Aarde.

Kaarten die zijn gegenereerd met gegevens verzameld dor Juno’s Microwave Radiometer (MWR)-instrument laten zien dat Io niet alleen een oppervlak heeft dat relatief glad is in vergelijking met de andere Galileïsche manen van Jupiter maar ook polen heeft die kouder zjjn dan de middelste breedtegraden.

“The specular reflection our instruments recorded of the lake suggests parts of Io’s surface are as smooth as glass, reminiscent of volcanically created obsidian glass on Earth.”

Tijdens de uitgebreide missie van Juno vliegt de ruimtesonde bij elke passage dichter over de noordpool van Jupiter. Door deze veranderende oriëntatie kan het MWR-instrument de resolutie van de noordelijke poolcyclonen van Jupiter verbeteren. De gegevens maken vergelijkingen van de polen over meerdere golflengtes mogelijk, waaruit blijkt dat niet alle polaire cyclonen gelijk zijn.

Misschien is het meest treffende voorbeeld van deze ongelijkheid te vinden bij de centrale cycloon op de noordpool van Jupiter, aldus de Juno-projectwetenschappers.

De polaire cycloon is duidelijk zichtbaar in zowel infrarood- als zichtbaar lichtbeelden maar de microgolfstructuur is lang niet zo sterk al andere nabijgelegen stormen. Dit geeft aan dat de ondergrondse structuur heel anders moet zijn dan die van deze andere cyclonen.

Het MWR-team blijft bij elke baan en betere  microgolfgegevens verzamelen dus men verwacht een gedetailleerdere 3D-kaart van deze intrigerende poolstormen te kunnen ontwikkelen.

Eerste publicatie: 21 april 2024
Bron: NASA/sci-news