Kulou – Iota Centauri

Iota Centauri is een ster in het zuidelijke sterrenbeeld Centaurus. De ster is ongeveer 58,6 lichtjaar van de Aarde verwijderd en heeft een schijnbare helderheid van magnitude 2,73. De ster is dus met het blote oog zichtbaar.

De ster heeft een stellaire classificatie van A2 V. het is een ster van spectraalklasse A die energie opwekt door middel van kernfusie in zijn kern. Deze energie wordt uitgestraald vanuit de buitenste schil van de ster met een effectieve temperatuur van 9200 Kelvin. De ster heeft een massa van ongeveer 2 zonsmassa en een straal van 1,9 keer de straal van de Zon. De leeftijd van de ster wordt geschat op 350 miljoen jaar.

De ster heeft een overmatige emissie van infrarode straling wat erop wijst dat hij is omgeven door een circumstellaire stofschijf. De stofschijf bevindt zich binnen 6 Astronomische Eenheden van de ster. Het stof is voor een ster van deze leeftijd ongewoon helder wat suggereert dat een proces de hoeveelheid puin recentelijk heeft vergroot, zoals botsingen tussen planetesimalen. Een andere mogelijkheid is dat de planetesimalen in dit systeem ongewone fysische eigenschappen hebben. Sinds 2011 is een zoektocht naar planeten in dit systeem tot nu toe zonder succes gebleven.

Iota Centauri lijkt te behoren tot een stellaire groep die bekend staat als IC 2391. Dit is een groep van ongeveer 16 samen bewegende sterren die hoogstwaarschijnlijk minstens 45 miljoen jaar geleden in dezelfde moleculaire wolk zijn ontstaan.

Naamgeving

In het Chinees verwijst 柱 (Zhǔ), wat Pilaren betekent, naar een asterisme bestaande uit Iota Centauri. Nu² Centauri, Nu¹ Centauri, a Centauri, Upsilon Centauri, 4 Centauri, 3 Centauri en 1 Centauri. De Chinese naam voor Iota Centauri zelf is 柱十一 ,Zhǔ shíyī, wat de Elfde Ster van de Pilaren betekent.

De ster was lid van het oude Chinese sterrenbeeld Kulou Kulou, 库楼, het Arsenaal, dat zich in het gebied van het huidige Centaurus en Lupus – Wolf bevond en dat dateert uit de 2^de eeuw voor Christus. De Working Group on Star Names van de Internationale Astronomische Unie kerde de naam Kulou voor Iota Centauri goed op 17 februari 2025.

Sterrenbeeld

Iota Centauri bevindt zich in het zuidelijke sterrenbeeld Centaurus. De hemelse Centaur is een van de 48 klassieke sterrenbeelden die door de Grieks-Romeinse astronoom Claudius Ptolemeus in de 2^de eeuw na Christus in zijn Almagest werden beschreven. Het is een van de grootste en helderste sterrenbeelden aan de sterrenhemel. Het beslaat een oppervlakte van 1060 vierkante graden en het is daarmee het 9^de grootste sterrenbeeld van de 88,

Centaurus heeft twee sterren van de eerste magnitude – Rigil Kentaurus en Hadar (Alpha en Bèta Centauri) – en vier sterren van de 4^de magnitude. Alpha Centauri is na Sirius en Canopus de 3^de helderste ster aan de sterrenhemel en het meest nabije stersysteem tot de Zon. De rode dwerg Proxima Centauri, de meest nabije ster, maakt deel uit van het Alpha Centauri-systeem. De hete blauwe reus Hadar is de 11^de helderste ster aan de sterrenhemel.

Andere opvallende sterren in het sterrenbeeld zijn de K-klasse reus Menkent – Theta Centauri, de dubbelster Gamma Centauri, de blauwe reuzen Epsilon Centauri en Lambda Centauri, de hete blauwe variabele ster Eta Centauri en het spectroscopische dubbelstersysteem Zeta Centauri.

In Centaurus vinden we ook de gele hyperreus V766 Centauri – HR 5171, een van de grootste bekende sterren, en de snel oscillerende Ap-ster HD 101065 – Ster van Przybylski, die een ongewoon spectrum heeft met een overvloed aan zeldzame aardmetalen.

Centaurus heeft een groot aantal heldere deepsky-objecten, hiertoe behoren Omega Centauri, de grootste bekende bolhoop in ons sterrenstelsel, de open sterrenhopen NGC 5460 en NGC 3766, het actieve sterrenstelsel Centaurus A – NGC 5128, de balkspiraal NGC 4945, het spiraalstelsel NGC 4622, het onregelmatige sterrenstelsel NGC 5253, de emissienevel IC 2944 – de Rennende Kipnevel, de protoplanetaire Boemerangnevel en de planetaire nevel NGC 3918 – de Blauwe Planetaire Nevel.

De beste tijd van het jaar om de sterren en deepsky-objecten in Centaurus waar te nemen is de maand mei als het sterrenbeeld vroeg in de avond hoger boven de horizon komt. Het gehele sterrenbeeld zich zichtbaar vanaf locaties ten zuiden van de 25^ste breedtegraad.

De 10 helderste sterren in Centaurus zijn Alpha Centauri (mag. -0,27), Hadar (Bèta Cen, mag. 0,61), Menkent (Theta Cen, mag. 2,06), Gamma Centauri (mag. 2,17), Epsilon Centauri (mag. 2,30), Eta Centauri (mag. 2,35), Zeta Centauri (mag. 2,55), Delta Centauri (mag. 2,57), Iota Centauri (mag. 2,73), and Lambda Centauri (mag. 3,13).

Iota Centauri – Kulou

Eerste publicatie: 24 april 2025
Brpn: Wikipedia, IAU & anderen

• Bluesky
• Facebook
• Threads
• X
• Mastodon
• Mail