NGC 7479 – het Propellerstelsel
NGC 7479 is een balkspiraalstelsel in het sterrenbeeld Pegasus. Het is ongeveer 105 miljoen lichtjaar van de aarde verwijderd. Het stelsel heeft een visuele helderheid van magnitude 11,6 en een schijnbare grootte van 4,1 * 3,1 boogminuten en het is daarmee zichtbaar in amateurtelescopen. Het stelsel is ook bekend als Caldwell 44 en als het Propellerstelsel of het Supermanstelsel.
NGC 7479 heeft een doorsnede van ongeveer 150.000 lichtjaar. Het is geclassificeerd als een Seyfertstelsel. Het heeft een actieve galactische kern met een centraal supermassief zwart gat en een accretieschijf. Het zwarte gat voedt zich met het omringende gas.
Net als een derde van de nabijgelegen sterrenstelsels heeft NGC 7479 een LINER-kern (Low-Ionisation Nuclear Emission-line Region). Het geïoniseerde gas in de kern van het sterrenstelsel wordt aangestuurd door het superzware zwarte gat of door stervormende gebieden. Andere bekende LINER-sterrenstelsels zijn het Sombrero-stelsel – Messier 104 en Messier 90 in het sterrenbeeld Maagd – Virgo, het Zwarte Oog-stelsel – Messier 64 in Coma Berenices – Haar van Berenice, het Zonnebloemstelsel – Messier 63, het Kattenoogstelsel – Messier 94 en NGC 5005 in Canes Venatici – Jachthonden en het Gebakken Ei-stelsel – NGC 7742 in Pegasus.
Stervorming in NGC 7479 vindt plaats in de kern van het stelsel, in de balk en in de buitenste spiraalarmen. Sterren in de balk van het sterrenstelsel zijn grotendeels in de laatste 100 miljoen jaar ontstaan. Om de stervorming erin te bestuderen hebben astronomen het sterrenstelsel met behulp van de Hubble Space Telescope bestudeerd.
Een onderzoek in 2008 vond een straalvormige radiocontinuümfunctie die zich uitstrekt over 39.139 lichtjaar en een uitgelijnd magnetisch veld bevat. De straal van de straling in radiogolflengtes op vier verschillende golflengtes werd gevonden tijdens waarnemingen met de Very Large Array en de Effelsberg radiotelescoop.
De waarnemingen leverden bewijs dat er een kleine fusie was in het recente verleden van NGC 7479. De radio jet interageert sterk met het interstellaire medium en buigt in de tegenovergestelde richting van de sterren en het stof in de spiraalarmen van het sterrenstelsel, wat mogelijk is veroorzaakt door een fusie met een kleiner sterrenstelsel. De galactische botsing is ook verantwoordelijk voor het veroorzaken van intense stervormingsactiviteit in NGC 7479.
Wetenswaardigheden
NGC 7479 werd op 19 oktober 1784 voor het eerst gezien door de Britse astronoom William Herschel. Hij zag het stelsel door zijn 18,7 inch telescoop.
De Deense astronoom John Louis Emiel Dreyer nam het stelsel op in zijn New General Catalogue.
De afgelopen decades zijn er twee supernova’s waargenomen in het stelsel. In 1990 was dit SN 1990U die als een Type 1c werd geclassificeerd en die een schijnbare helderheid van magnitude 16 haalde. In 2009 haalde de Type ib supernova SN 2009jf een maximale helderheid van magnitude 18.
NGC 7479 lijkt erg veel op het balkspiraalstelsel NGC 1300 in het sterrenbeeld Eridanus. NGC 1300 bevindt zich dichter bij de Aarde, op een afstand van 61,3 miljoen lichtjaar en heeft een schijnbare helderheid van magnitude 1,4. Anders dan NGC 7479 heeft NGC 1300 geen actieve galactische kern. De beide sterrenstelsels hebben een vergelijkbare grootte en morfologie.
NGC 7479 is een van de verschillende deepsky objecten in Pegasus die zijn opgenomen in de Caldwell catalogus van objecten die zichtbaar zijn in amateurtelescopen. Andere objecten in Pegasus zijn NGC 7331 – Caldwell 30 en NGC 7814 – Caldwell 43.
NGC 7479 is ook een van de verschillende deepsky objecten in Pegasus die opgenomen zijn in de Herschel 400-lijst. Andere objecten zijn NGC 7331, NGC 7814, NGC 7217 en NGC 7448.
Locatie
NGC 7479 bevindt zich in het sterrenbeeld Pegasus. Het bevindt zich in het gebied van het Herfstvierkant van Pegasus en is daardoor relatief eenvoudig te vinden. Een lijn verlengd door de oostelijke sterren van het Vierkant – van Scheat door Markab – leidt naar het stelsel. NGC 7479 bevindt zich 3° ten zuiden van Markab, de ster die de zuidwestelijke hoek van het asterisme markeert.
NGC 7479 is in kleine en middelgrote telescopen zichtbaar maar toont dan alleen de uitgerekte balk. De spiraalarmen zijn zichtbaar in grotere telescopen maar dan ook alleen onder goede waarneemomstandigheden.
De beste tijd van het jaar om het sterrenstelsel en andere deepsky objecten in Pegasus waar te nemen is de maand oktober als het sterrenbeeld ’s avonds hoger boven de horizon komt.
NGC 7479 – het Propellerstelsel
| Sterrenbeeld | Pegasus |
| Type object | Balkspiraalstelsel |
| Morfologie | SB(s)c |
| Schijnbare helderheid (magnitude) | 11,6 |
| Schijnbare grootte (boogseconden) | 4,1 * 3,1 |
| Afstand (lichtjaar) | 105 |
| Roodverschuiving (km/s) | 2122 |
| Diameter (lichtjaar) | 150.000 |
| Namen en aanduidingen | NGC 7479 Caldwell 44 Propellerstelsel Supermanstelsel |
Eerste publicatie: 11 oktober 2025
Bron: wikipedia & anderen
