Praecipua – 46 Leonis Minoris

46 Leonis Minoris – Praecipua is een geëvolueerde rode klont-ster die ongeveer 94,9 lichtjaar van ons is verwijderd in de richting van het sterrenbeeld Kleine Leeuw – Leo Minor. De ster heeft een schijnbare helderheid van magnitude 3,83. Het is de helderste ster in de Kleine Leeuw. We kunnen de ster vinden in het gebied van de poten van de Grote Beer.

Type ster

46 Leonis Minoris is een oranje reus of een subreus van spectraalklasse K0+ 111-IV. In termen van evolutie is het een rode klont-ster, een geëvolueerde ster die een beetje heter is dan andere rode reuzen met dezelfde lichtsterkte.

Rode klont-sterren zijn sterren op de horizontale tak die helium in hun kern en waterstof in een schil rond de kern fuseren. Deze sterren hebben de heliumflits ondergaan, een korte gebeurtenis die de heliumfusie op gang brengt. Andere heldere sterren in dit evolutionaire stadium zijn onder andere Capella in het sterrenbeeld Voerman, Ain in de Hyaden in de Stier, Diphda in Cetus – Walvis en Schedar in Cassiopeia.

Praecipua heeft een massa van 1,69 zonsmassa en een straal van 8,22 keer die van de Zon. Met een effectieve temperatuur van 4670 Kelvin heeft de ster een lichtsterkte van ongeveer 34 keer die van de Zon. De ster draait met een snelheid van 1,81 km/s om zijn as. De ster is ouder dan de Zon, astronomen schatten de leeftijd op ongeveer 7,6 miljard jaar.

Praecipua is geclassificeerd als een verdacht variabele ster. Er zijn helderheidsveranderingen van ongeveer 0,05 magnitude waargenomen tussen magnitude 3,79 en 3,84.

Naamgeving

De naam Praecipua komt van het Latijnse woord voor “De baas” (Ster van Leo Minor). 46 Leonis Minoris is de helderste ster in het sterrenbeeld Kleine Leeuw – Leo Minor.

De naam was mogelijk eerst toegekend aan de ster 37 Leonis Minoris die nu de vijfde helderste ster in het sterrenbeeld is en later, per vergissing aan 46 LMi werd toegekend.

De naam Praecipua werd op 30 juni 2017 officieel aan 46 Leonis Minor door de Working Group on Star Names van de Internationale Astronomische Unie toegekend.

In de Chinese astronomie was Praecipua bekend als 勢四, “de vierde ster van de Eunuch. Eunuch was een asterisme bestaande uit Praecipua samen met 34 Leonis Minoris, 33 Leonis Minoris en 42 Leonis Minoris. Het asterisme maakte deel uit van de grotere Purperen Verboden Omheining dat het hemelse paleis voorstelde.

Locatie

Praecipua bevindt zich tussen de Steelpan van de Grote Beer en de Sikkel van Leo, in het gebied van het asterisme dat de Drie Sprongen van de Gazelle wordt genoemd. Dit asterisme bestaat uit de zes sterren die de poten van de Grote Beer markeren: Talitha, Alkaphrah, Tania Borealis, Tania Australis, Alula Borealis en Alula Australis.

Praecipua kan worden gevonden door een lijn door te trekken vanaf de sterren van de Tweede Sprong, Tania Borealis, tot en met Tania Australis. Als alternatief ligt de ster langs de denkbeeldige lijn die loopt van Regulus, de helderste ster in Leeuw, via Algieba, de op één na helderste ster in de Sikkel van de Leeuw.

Praecipua vormt een zwakke driehoek met de sterren HD 94497 van magnitude 5,70 en 46 Ursae Majoris van magnitude 5,00 in het sterrenbeeld Ursa Major.

Sterrenbeeld

Praecipua bevindt zich in het sterrenbeeld Kleine Leeuw – Leo Minor, op de grens met de Grote Beer – Ursa Major. Het representeert de Kleine Leeuw en het is een van de kleinste noordelijke sterrenbeelden. Het sterrenbeeld beslaat een oppervlak van 232 vierkante graden en het is het 64^ste grootste sterrenbeeld.

Leo Minor behoort niet tot de 48 klassieke Griekse sterrenbeelden. Het is in de 17^de eeuw opgesteld door de Poolse astronoom Johannes Hevelius. Hevelius maakte 10 van de moderne 88 sterrenbeelden. Verschillende van die sterrenbeelden bestaan niet meer. Hij gebruikte de eigennaam Praecipua voor de helderste ster in het sterrenbeeld. Leo Minor is niet geassocieerd met een mythe.

Leo Minor is een van de zwakste sterrenbeelden aan de hemel. Praecipua heeft een visuele helderheid van magnitude 3,83 en slechts vijf andere sterren in het sterrenbeeld zijn helderder dan magnitude 5,0. Opmerkelijke sterren in Leo Minor zijn onder andere  de gele reus Bèta Leonis Minoris, de variabele gele reus 10 Leonis Minoris, de gele lichtsterke reus 37 Leonis Minoris, de rode reus 8 Leonis Minoris en Illyrian – HD 82886, een gele subreus met een exoplaneet.

Deepsky-objecten in Leo Minor zijn o.a. de spiraalstelsels NGC 3432, NGC 3021, NGC 3003, NGC 3344, NGC 3504 en NGC 3486, het lensvormige sterrenstelsel NGC 2859, het interagerende paar Arp 107. Ook Hanny’s Voorwerp in de buurt van het spiraalstelsel IC 2497 bevindt zich in Leo Minor.

De beste tijd van het jaar om de sterren en deepsky-objecten in Leo Minor te bekijken is de maand april als het sterrenbeeldje ’s avonds hoger boven de horizon staat. Het gehele sterrenbeeld is zichtbaar vanaf locaties ten noorden van -45°.

De 10 helderste sterren in Leo Minor zijn Praecipua (46 LMi, mag. 3,83), Bèta Leonis Minoris (mag. 4,21), 21 Leonis Minoris (mag. 4,50), 10 Leonis Minoris (mag. 4,54), 37 Leonis Minoris (mag. 4,68), 30 Leonis Minoris (mag. 4,72), 41 Leonis Minoris (mag. 5,08), 42 Leonis Minoris (mag. 5,35), 8 Leonis Minoris (mag. 5,37), and 20 Leonis Minoris (mag. 5,40).

Praecipua – 46 Leonis Minoris

Eerste publicatie: 3 mei 2025
Bron: Wikipedia & vele anderen

• Bluesky
• Facebook
• Threads
• X
• Mastodon
• Mail