Webb vindt kandidaat-exoplaneet op 4 lichtjaar van de Aarde
De kandidaat-gasreus draait om Alpha Centauri A, een nabije ster zoals onze Zon.
Astronomen hebben met behulp van de Webb Space Telescope sterk bewijs gevonden voor een nieuwe exoplaneet – een planeet die rond Alpha Centauri A draait, de ster die het dichtst bij de Zon staat. Deze ster bevindt zich op slechts vier lichtjaar afstand van ons, in het drievoudige stersysteem Alpha Centauri.
Met behulp van het MIRI-instrument van de Webb Space Telescope heeft een team Alpha Centauri in beeld gebracht met een coronagraafmasker om de schittering van de ster te verwijderen, waardoor ze veel zwakkere objecten zoals planeten konden zien. Dat bracht een potentiële exoplaneet aan het licht die ongeveer 10.000 keer zwakker is dan Alpha Centauri A.
Hoewel de kandidaat-planeet zich in de bewoonbare zone van Alpha Centauri A bevindt – het bereik van afstanden tot een ster waar vloeibaar water op het oppervlak van een planeet kan bestaan – is het een gasreus en zou het dus geen leven zoals wij dat kennen kunnen ondersteunen. Toch is de potentiële planeet een spannende ontdekking.
Om te beginnen zal hij zeker de interesse wekken van sciencefictionfans – de fictieve maan Pandora uit de filmreeks “Avatar” draait immers rond een gasreus die in een baan om Alpha Centauri A draait.
Maar ook binnen de wetenschap is er veel intrige. Op een afstand van slechts twee Astronomische Eenheden van zijn moederster (twee keer de afstand tussen de Aarde en de Zon) zou de kandidaat-planeet, indien bevestigd, de dichtstbijzijnde planeet zijn die ooit rond zijn moederster is gefotografeerd. Het zou ook de eerste planeet zijn die rond een ster is gefotografeerd die qua leeftijd en temperatuur overeenkomt met de Zon.
“Omdat dit system zo dicht bij ons staat, bieden alle gevonden exoplaneten ons de beste kans om gegevens te verzamelen over andere planetenstelsels dan het onze”, aldus Charles Beichman, uitvoerend directeur van het Exoplanet Science Institute van de NASA en senior wetenschapper bij het Jet Propulsion Laboratory van de NASA, in een verklaring.
Het Alpha Centauri-stelsel herbergt twee bevestigde exoplaneten, beide rond de rode dwerg Proxima Centauri. Er is nog een lange weg te gaan voordat de kandidaat-gasreus van Alpha Centauri A aan de lijst kan worden toegevoegd.
Latere Webb-waarnemingen leverden geen aanvullend bewijs voor de planeet op, hoewel computersimulaties suggereren dat de planeet misschien gewoon te dicht bij Alpha Centauri stond om in beeld te worden gebracht.
Ons heldere naburige stersysteem, Alpha Centauri, zou een planeet ter grootte van de Aarde kunnen herbergen, maar er zijn nieuwe technologische sprongen nodig om deze te kunnen zien.
Het team hoopt dat verdere waarnemingen door zowel de Webb Space Telescope als de aankomende Nancy Grace Roman Space Telescope, die in mei 2027 gelanceerd zal worden, het bewijs kunnen leveren dat nodig is om de planeet te bevestigen.
Dat zou wetenschappers de komende jaren zeker veel te bestuderen geven. “Het bestaan van [de planeet] in een systeem van twee dicht bij elkaar staande sterren zou ons begrip van hoe planeten ontstaan, overleven en evolueren in chaotische omgevingen op de proef stellen”, aldus Aniket Sanghi, een afgestudeerde student van Caltech die samen met Beichman het onderzoek leidde.
De wetenschappers rapporteren de nieuwe resultaten in twee artikelen die voor publicatie zijn geaccepteerd in The Astrophysical Journal Letters.
Artikelen:
- “Worlds Next Door: A Candidate Giant Planet Imaged in the Habitable Zone of Alpha Cen A. I. Observations, Orbital and Physical Properties, and Exozodi Upper Limits.” (pdf)
- “Worlds Next Door: A Candidate Giant Planet Imaged in the Habitable Zone of Alpha Cen A. II. Binary Star Modeling, Planet and Exozodi Search, and Sensitivity Analysis.” (pdf)
Eerste publicatie: 8 augustus 2025
Bron: diverse bronnen
