Astronomen vinden enorme wolk moleculair waterstof nabij ons zonnestelsel
De onlangs ontdekte moleculaire wolk was lange tijd onzichtbaar voor astronomen, maar is een van de grootste afzonderlijke structuren aan de hemel en een van de meest nabije structuren die ooit zijn waargenomen.
Moleculaire wolken bestaan uit gas en stof – waarbij waterstof het meest voorkomende molecuul is. Het is ook het is ook het meest voorkomende molecuul in het heelal en een belangrijk ingrediënt bij de vorming van alle bekende sterren en planeten.
Deze structuren bevatten ook andere moleculen zoals koolstofmonoxide.
Moleculaire wolken worden vaak gedetecteerd met behulp van conventionele methodes zoals radio- en infraroodwaarnemingen. Deze zien gemakkelijk het chemische signaal van koolstofmonoxide.
Astrofysicus Blakesley Burkhart en collega’s van de Rutgers University in New Brunswick, Verenigde Staten, gebruikten een andere benadering.
Het is de allereerste moleculaire wolk die is gevonden door rechtstreeks te zoeken naar ver-ultraviolette emissies van moleculair waterstof.
De gegevens toonden gloeiende waterstofmoleculen die via fluorescentie in het ver-ultraviolet werden gedetecteerd. De wolk gloeit letterlijk in de duisternis, aldus de onderzoekers.
De gevonden wolk is “Eos” gedoopt en bevindt zich op een afstand van ongeveer 300 lichtjaar van de Aarde. De wolk bevindt zich aan de rand van de Lokale Bubbel, een grote, met gas gevulde holte in de ruimte
Astronomen schatten dat de sikkelvormige wolk enorm groot is in projectie op de hemel, met een oppervlakte van ongeveer 40 keer de Maan en een massa van ongeveer 3400 zonsmassa.
Ze gebruikten modellen om aan te tonen dat de wolk naar verwachting over 6 miljoen jaar zal zijn verdampt.
Volgens het team vormt Eos geen gevaar voor de Aarde en het zonnestelsel maar door de nabijheid biedt de wolk wel een unieke kans om de eigenschappen van een structuur in het interstellaire medium te bestuderen.
Het interstellaire medium, bestaande uit gas en stof dat de ruimte tussen de sterren in een sterrenstelsel vult, dient als grondstof voor de vorming van nieuwe sterren.
Wanneer astronomen door hun telescopen kijken zien ze hele zonnestelsels in hun ontstaan maar weten ze niet precies hoe dat gebeurt.
De ontdekking van Eos is spannend omdat astronomen nu direct kunnen meten hoe moleculaire wolken ontstaan en ontbinden en hoe een sterrenstelsel interstellair gas en stof begint om te zetten in sterren en planeten.
Eos werd gevonden in gegevens van de FIMS-SPEAR ver-ultravioletspectrograaf aan boord van de Koreaanse STSAT-1 satelliet.
Het gebruik van de ver-ultravioletfluorescentie-emissietechniek zou het begrip van het interstellaire medium kunnen herschrijven, door verborgen wolken in de Melkweg te onthullen, zelfs tot aan de verste waarneembare grenzen van de kosmische dageraad, aldus het onderzoeksteam.
De ontdekking van Eos is beschreven in een artikel dat in het tijdschrift Nature Astronomy is gepubliceerd.
Artikel: B. Burkhart et al. A nearby dark molecular cloud in the Local Bubble revealed via H2 fluorescence. Nat Astron, published online April 28, 2025; doi: 10.1038/s41550-025-02541-7
Eerste publicatie: 28 april 2025
Bron: sci-news
