Deze beroemde ster bestaat mogelijk helemaal niet
Earendel is mogelijk niet slechts één ster maar een hele groep.
In maart 2022 tuurde de Hubble Space Telescope door het verre heelal en detecteerde het licht van een schijnbare ster op 12,9 miljard lichtjaar afstand. Astronomen noemden de ster Earendel, Oud-Engels voor “morgenster”. De ster verdiende de titel van de vroegste en verste ster die ooit is gevonden. Nieuw onderzoek suggereert nu dat de record brekende ster misschien toch geen ster is maar eerder een misleidende sterrenhoop.
Een team onderzoekers bekeek Earendel opnieuw met behulp van de Webb Space Telescope en ontdekte dat de kenmerken van de ster overeenkomen met die van bolvormige sterrenhopen – verzamelingen sterren die door zwaartekracht dicht op elkaar zijn gepakt. In een nieuw onderzoek, gepubliceerd in The Astrophysical Journal Letters, onderzochten astronomen de grootte en helderheid van Earendel opnieuw en ontdekten dat de ster mogelijk vervormd was door gravitatielenzen.
Earendel bevindt zich in het Sunrise Arc-sterrenstelsel en werd geïdentificeerd als een zware B-type ster, meer dan twee keer zo heet als de Zon en ongeveer een miljoen keer helderder, aldus NASA. Astronomen ontdekten Earendel voor het eerst met behulp van een fenomeen genaamd gravitatielens, waarbij de zwaartekracht van een zwaar object het licht van objecten die anders te ver weg of te zwak zouden zijn om te zien, afbuigt en versterkt.
“Normaal gesproken zien hele sterrenstelsels er op deze afstanden uit als kleine vlekjes, waarbij het licht van miljoenen sterren samensmelt”, aldus Brian Welch, astronoom aan de Johns Hopkins University in Baltimore en hoofdauteur van het artikel over Earendels ontdekking, destijds. “Het sterrenstelsel waarin deze ster zich bevindt, is door gravitatielens vergroot en vervormd tot een lange sikkel die we de Sunrise Arc hebben genoemd.”
Zwaartekrachtslensing kan echter aanzienlijke uitrekking en vervorming van objecten veroorzaken, vooral als het object een onregelmatige massaverdeling heeft. Op basis van vervolgwaarnemingen van Earendel met de Webb Space Telescope in 2023, stelden astronomen vast dat het object minstens 4000 keer zo groot is, aldus NASA. Za zagen ook aanwijzingen voor een koelere, rode begeleidende ster naast Earendel.
Op basis van de Webb-gegevens vergeleken de astronomen achter de nieuwe studie Earendel met een andere bekende sterrenhoop, 1b genaamd, in hetzelfde sterrenstelsel. De twee objecten hadden vergelijkbare kenmerken, zoals leeftijd en metaalgehalte, en beide lijken op nabijgelegen oude sterrenhopen. Dit suggereert dat Earendel mogelijk een verzameling sterren is in plaats van één enkele ster.
De onderzoekers achter de studie willen vervolgwaarnemingen van Earendel uitvoeren om de ware identiteit ervan te achterhalen. Ze hopen waar te nemen hoe het object flikkert en of er fluctuaties in de lichtbron zijn. Daarmee zouden ze kunnen vaststellen of Earendel een record brekende ster is – of gewoon een neppert.
Artikel: Is Earendel a Star Cluster?: Metal-poor Globular Cluster Progenitors at z ∼ 6. Massimo Pascale, Liang Dai, Brenda L. Frye, and Aliza G. Beverage
Deze link brengt je rechtstreeks naar de pdf-versie van het artikel.
Eerste publicatie: 19 augustus 2025
Bron: diverse persberichten
