Meissa – Lambda Orionis
Lambda Orionis – Meissa – markeert het hoofd van de jager Orion. Het is een meervoudig stersysteem met een gecombineerde schijnbare helderheid van magnitude 3,33. Lambda Orionis is ongeveer 1100 lichtjaar van de Aarde verwijderd.
Meissa is de 11de helderste ster in Orion. De ster is iets minder helder dan de meervoudige ster Eta Orionis en een beetje helderder dan Tau Orionis. De ster haalt de top-200 van helderste sterren niet.
Stersysteem
Het Lambda Orionis system bestaat uit een lichtsterke blauwe reus van spectraalklasse O8 III en een witblauwe hoofdreeksster van spectraalklasse B0.5 V. Lambda Orionis A is de helderdere component met een schijnbare helderheid van magnitude 3,54. De ster heeft een massa van 27,9 zonsmassa en een straal van 10 keer die van de Zon. Met een temperatuur van ongeveer 37.700 Kelvin bedraagt de lichtsterkte 165.000 keer die van de Zon. Veel van de energieproductie vindt plaats in het onzichtbare ultraviolette deel van het spectrum. De ster is een emitter van zachte röntgenstraling end at duidt op de aanwezigheid van een sterrenwind. Net als andere massieve sterren zal Meissa zijn leven eindigen als een supernova.
De begeleider, Lambda Orionis B, is 4,41 boogseconden gescheiden van de hoofdcomponent. De ster is aanmerkelijk zwakker, met een schijnbare helderheid van magnitude 5,61 maar evenzeer heet en lichtsterk. De ster heeft een geschatte temperatuur van 225.400 Kelvin en een lichtsterkte van 6300 keer die van de Zon. De ster heeft een massa van ± 10 zonsmassa en een straal van 4,2 keer die van de Zon.
Er is een derde, meer verre component van spectraalklasse F8 IV. Het is een hoofdreeksster die mogelijk een bruine dwerg als begeleider heeft.
Wetenswaardigheden
Meissa is het helderste dit van een jonge open sterrenhoop, de Lambda Orionis-groep. De ster ioniseert een grote omringende nevel. D groep kan in verrekijker en Kleine telescopen worden gezien. De nevel is alleen fotografisch zichtbaar.
Lambda Orionis Ring – Sharpless 264
De Lambda Orionis Ring, gecatalogiseerd als Sharpless 264 – Sh2-264, is een groot nevelgebied dat Meissa omringd. Het H II-gebied is ongeveer 150 lichtjaar in doorsnede en wordt verlicht door ultraviolet licht van Meissa en de andere hete sterren in de buurt. De nevel bevindt zich in het noordelijk deel van het Orion Moleculaire Wolk-complex en kan alleen gezien worden op fotografische opnames. De nevel is niet zichtbaar in verrekijkers of kleine telescopen.
De Lambda Orionis-nevel wordt omringd door een uitdijende gasachtige ring met en geschatte leeftijd van 2 tot 6 miljoen jaar. De uitdijende ring van koel gas wijst erop dat de ring mogelijk een overblijfsel is van een Type II supernova, een gebeurtenis die het leven van een begeleider van Meissa eindigde. Maar het is ook mogelijk dat de ring bestaat uit materiaal waaruit Meissa is ontstaan en dat door de ster is samengedrukt.
Lambda Orionis Cluster
Meissa is het centrale lid van de open sterrenhoop Collinder 69, ook bekend als de Lambda Orionis Groep of de Lambda Orionis Associatie. De groep bestaat uit sterren van de 4de en 5de magnitude en is zichtbaar in verrekijkers maar onder goed omstandigheden ook met hert blote oog. De groep wordt omringd door een nevelgebied met een doorsnede van enkele honderden lichtjaren.
De sterrenhoop is ongeveer 5 miljoen jaar oud en is ongeveer 1300 lichtjaar van de Aarde verwijderd. Zijn baan door het Melkwegstelsel brengt de sterrenhoop tot op 28.000 lichtjaar van het galactische centrum. De kleinste afstand bedraagt minder dan 25.000 lichtjaar. Voor een baan om het galactische centrum heeft de open sterrenhoop 227,2 miljoen jaar nodig waarbij iedere 33,3 miljoen jaar het galactische vlak wordt doorkruist.
Naamgeving
De traditionele naam van de ster is Meissa. Deze naam komt van het Arabische Al-Maisan, wat “de stralende” betekent. Deze naam werd oorspronkelijk gebruikt voor Alhena – Gamma Geminorum maar werd later per ongeluk verbonden aan Lambda Orionis en bleef dat later ook.
De naam Meissa heeft formeel alleen betrekking op de component Lambda Orionis A. de naam werd op 20 juli 2016 officieel toegekend door de Working Group on Star Names van de Internationale Astronomische Unie.
Lambda Orionis was ooit ook bekend als Heka, van het Arabische Al-Hak’ah, “een witte vlek”. De naam verwijst naar het Maanhuis in de Arabische astronomie waartoe Lambda Orionis, Phi1 Orionis en Phi2 Orionis behoorden.
Ook de Chinezen groepeerden deze drie sterren tot een asterisme en wel met de naam 觜宿 (Zī Sù), oftewel Schildpadbek”. Meissa is bekend als de Eerste Ster van de Schildpadbek (觜宿一).
Locatie
Meissa bevindt zich net boven de zandloperfiguur van Orion en is daarom gemakkelijk te vinden. De ster vormt een driehoek met de helderdere Betelgeuze en Bellatrix die de schouders van de jager markeren.
Meissa bevindt zich in hetzelfde gebied aan de sterrenhemel als verschillende interessante deepsky-objecten. Dit zijn o.a. de planetaire nevel NGC 2022 op ongeveer 1/3de van de lijn van Meissa naar Betelgeuze, twee grote H II-gebieden in het naburige sterrenbeeld Monoceros – Eenhoorn; de Rosette-nevel en de Konusnevel met daarin de Kerstboomcluster – de reflectienevel IC 2169 en NGC 2174, de Apenkopnevel, een emissienevel in Orion. De beroemde Krabnevel – Messier is een beetje verder weg in de buurt van de ster Zeta Tauri – Tianguan van magnitude 3,0.
Sterrenbeeld
Meissa bevindt zich in het sterrenbeeld Orion, een van de helderste en bekendste sterrenbeelden. Bekend sinds de Oudheid vertegenwoordigt Orion de Jager en zijn vorm wordt weergegeven door 7 heldere sterren. Betelgeuze en Bellatrix markeren de schouders, Alnitak, Alnilam en Mintaka zijn gordel, Saiph en Rigel de knieën of de voeten.
Omdat in Orion nogal wat heldere deepsky-objecten voorkomen is het sterrenbeeld populair onder amateurastronomen. Net onder de Gordel van Orion vinden we de Orionnevel – Messier 42 – het meest nabije stervormingsgebied tot de Zon en een van de helderste nevels aan de sterrenhemel. In de nevel de Trapezium open sterrenhoop (mag. 4,0) een groep sterren die in een telescoop kunnen worden opgelost. De Mairan’s nevel – Messier 43 bevindt zich net ten noorden van Messier 42 en de diffuse reflectienevel Messier 78 vinden we ± 2° ten noorden en een beetje ten oosten van Alnitak, de meest linkse ster in de Gordel van Orion. Andere populaire telescoopdoelen zijn de donkere nevel Barnard 33 – de Paardenkopnevel – net ten zuiden van Alnitak en de Vlamnevel – NGC 2024, een emissienevel die door Alnitak wordt verlicht.
De beste tijd van het jaar om de sterren en deepsky objecten in Orion te bekijken is de maand januari als het sterrenbeeld ’s avonds hoger boven de horizon klimt. Voor waarnemers op noordelijke breedtegraden blijft Orion gedurende de wintermaanden goed zichtbaar.
De 10 helderste sterren in Orion zijn Rigel (Bèta Ori, mag. 0,05 – 0,18), Betelgeuze (Alpha Ori, mag. 0,0 – 1,3), Bellatrix (Gamma Ori, mag. 1,59 – 1,64), Alnilam (Epsilon Ori, mag. 1,64 – 1,74), Alnitak A (Zeta Ori A, mag. 2,00), Saiph (Kappa Ori, mag. 2,09), Mintaka AB (Delta Ori AB, mag. 2,23), Hatysa (Iota Ori, mag. 2,77), Tabit (Pi3 Ori, mag. 3,16), en Eta Orionis (mag. 3,31 – 3,6).
Lambda Orionis – Meissa
| Schijnbare helderheid (magnitude) | 3,33 (3,54 + 5,61) |
| Afstand (lichtjaar – parsec) | 1100 – 340 |
| Radiale snelheid (km/s) | 30,1 |
| Sterrenbeeld | Orion |
| Namen en aanduidingen | Meissa Heka Lambda Orionis 39 Orionis |
Lambda Orionis A
| Spectraalklasse | O8 III(f) |
| Schijnbare helderheid (magnitude) | 3,54 |
| Absolute helderheid (magnitude) | -4,25 |
| Massa (zon = 1) | 27,9 |
| Lichtsterkte (zon = 1) | 165.000 |
| Straal (zon = 1) | 10 |
| Temperatuur (Kelvin) | 37.700 |
| Namen en aanduidingen | Lambda Orionis A HR 1879 HD 36861 |
Lambda Orionis B
| Spectraalklasse | B0.5 V |
| Schijnbare helderheid (magnitude) | 5,61 |
| Absolute helderheid (magnitude) | -1,94 |
| Massa (zon = 1) | 10,3 |
| Lichtsterkte (zon = 1) | 6300 |
| Straal (zon = 1) | 4,2 |
| Temperatuur (Kelvin) | 25.400 |
| Leeftijd (miljoen jaar) | 1,8 |
| Namen en aanduidingen | Lambda Orionis B HR 1880 HD 36862 |
Eerste publicatie: 25 januari 2025
Bron: wikipedia & anderen
