Ruimtesondes

Lucy – op bezoek bij Trojaanse asteroïden

Artist impressie van Lucy bij een Trojaanse asteroïde
Artist impressie van de Lucy ruimtesonde bij een van de Trojaanse asteroïden. Credit: By NASA/SwRI and SSL/Peter Rubin – image link, Public Domain, Link

De Lucy-missie van de NASA moet in oktober 2021 worden gelanceerd. De missie gaat een aantal asteroïden bij Jupiter bestuderen. Deze asteroïden zijn bekend als Trojanen. Deze oude objecten houden mogelijk belangrijke aanwijzingen verborgen over het ontstaan van het zonnestelsel en mogelijk de herkomst van leven op Aarde.

De Lucy-missie werd samen met de Psyche-missie in januari 2017 goedgekeurd. Beide missies maken deel uit van het Discoveryprogramma van de NASA. Dit programma bestaat uit relatief goedkope planetaire missies waarvan de ontwikkeling maximaal ongeveer 400 miljoen euro kost. Een jaar na de goedkeuring was er een schema bekend en waren er acht Trojanen aangewezen die onderzocht gaan worden.

Lucy is vernoemd naar het beroemde vrouwelijke fossiel Australopithecus afarensis dat in Ethiopië is gevonden en dat, verwant aan de moderne mens, ons heeft geholpen bij het achterhalen van de evolutie van onze soort. Men hoopt dat de ruimtesonde Lucy hetzelfde zal doen over de eerste dagen van ons zonnestelsel.

De Lucy ruimtesonde

De volledig uitgevouwen ruimtesonde meet meer dan 14 meter, dat is groter dan een gebouw van vier verdiepingen. Die grootte is voornamelijk te danken aan de enorme zonnepanelen die gebruikt gaan worden om de sonde van voldoende energie te voorzien.

De ruimtesonde heeft een instrument aan boord dat de oppervlaktetemperatuur gaat meten van zijn doelen. Hieruit is meer informatie te halen over de samenstelling. Ook zijn er twee hoge resolutiecamera’s aan boord en een apparaat dat met behulp van infrarood licht ijs, organisch materiaal en verschillende mineralen in de asteroïden kan identificeren.

Lucy moet in oktober 2021 met behulp van een Atlas V401-raket worden gelanceerd vanaf de lanceerbasis in Cape Canaveral in Florida. De lanceerkosten bedragen in totaal ongeveer 125 miljoen euro.

Missiedoelen – de Trojaanse asteroïden

De belangrijkste onderzoeksdoelen zijn de Trojaanse asteroïden. Men neemt aan dat deze objecten overblijfselen zijn van de oerschijf waaruit de Zon en de planeten zijn ontstaan. Ze werden door de zwaartekracht van Jupiter ingevangen in de begintijd van het zonnestelsel.

Lucy zal de eerste missie worden die een bezoek brengt aan de Trojanen. Deze asteroïden zijn vernoemd naar belangrijke figuren uit de Trojaanse oorlog in de Griekse mythologie.

De Trojanen delen de baan met Jupiter om de Zon. Ze komen voor in twee losse groepen waarvan er eentje voor Jupiter uitsnelt en de andere Jupiter volgt. Ze worden op hun plek gehouden door de Zon en Jupiter.

Na de lancering zal de ruimtesonde in 2025 een snelle scheervlucht maken langs een asteroïde die zich in de hoofdgordel tussen Mars en Jupiter bevindt. Het gaat hier om de kleine asteroïde 52246 Donaldjohanson. Deze asteroïde is vernoemd naar de paleontoloog die de fossiele Lucy vond. De scheervlucht is voornamelijk een test voor de instrumenten van de ruimtesonde.

De reis van Lucy naar de verschillende Trojanen
De reis van Lucy naar de verschillende Trojaanse asteroïden bij Jupiter. Credit: Southwest Research Institute

Als alles volgens planning verloopt dan zal Lucy tussen 2027 en 2032 langs zes Trojaanse asteroïden vliegen. Deze zes zijn verdeeld in drie verschillende subklassen en twee objecten draaien om elkaar heen. Het is voor het eerst dat een ruimtemissie naar zoveel verschillende bestemmingen in onafhankelijke banen om de Zon wordt gestuurd. Onder de zes asteroïden bevinden zich objecten van het C-type, D-type en P-type.

Wat is een C-type asteroïde

Lucy zal langs twee C-type asteroïden vliegen. Dat zijn de al eerdergenoemde hoofdgordel asteroïde Donaldjohanson en de Trojaanse asteroïde Eurybates.

C-type asteroïden zijn koolstofrijke asteroïden. De meeste meteorieten die op Aarde worden gevonden zijn afkomstig van C-type asteroïden. De OSIRIS-REx-missie en de Hayabusa2-missie hebben beiden materiaal van een C-type asteroïde verzameld om naar de Aarde terug te brengen.

Wat zijn D-type en P-type asteroïden

Lucy zal ook twee D-type asteroïden onderzoeken. Het zijn de Trojanen Leucus en Orus. Daarnaast staan er drie P-type asteroïden op het programma: de Trojaan Polymele en de dubbele Trojaan Patroclus en Menoetius.

D-type en P-type asteroïden zijn veel roder dan C-type asteroïden en men vermoedt dat ze rijk aan koolwaterstoffen en vluchtige elementen zijn. Er is nog nooit eerder een missie naar een D-type of een P-type asteroïde uitgevoerd.

Men verwacht dat de asteroïden een schat aan informatie gaan opleveren en het bijzonder over het organische materiaal dat in de eerste dagen van het zonnestelsel op onze planeet neer regende en mogelijk het ontstaan van levende organismes heeft bepaald. Echter men verwacht dat ook dat iedere astroïde waterijs onder zijn oppervlak zal hebben.

De laatste ontmoeting met de asteroïden Patroclus en Menoetius in bijzonder omdat het tweetal zich het grootste deel van hun tijd hoog boven de ecliptica van het zonnestelsel bevindt. Het tweetal komt in maart 2033 door het gebied dat binnen het bereik van de Lucy ruimtesonde ligt en op dat moment zullen ze dus ook bezocht worden door Lucy.

Meer informatie:
Website Lucy-missie bij de NASA
Overzicht van de Lucy-missie bij de Arizona State University
Lucy-pagina bij het Southwest Research Institute (SwRI)

 

Eerste publicatie: 23 april 2021
Bron: NASA/ASU/SwRI/Space.com