Enorme hittegolf op Jupiter waargenomen
De planeetomvattende structuur met een hoge temperatuur is minstens 130.000 kilometer lang, dit blijkt uit een nieuw onderzoek door de Japanse ruimtevaartorganisatie JAXA.
De atmosfeer van Jupiter, beroemd om zijn karakteristieke veelkleurige wervelingen, is ook onverwacht heet: in feite is de atmosfeer honderden graden heter dan modellen voorspellen.
Vanwege de omloopafstand van miljoenen kilometers van de Zon ontvangt de enorme planeet minder dan 4% van de hoeveelheid zonlicht vergeleken met de Aarde en de bovenste atmosfeer zou in theorie -70° Celsius moeten zijn.
In plaats daarvan bedraagt de temperatuur van de wolkentoppen meer dan 400 ° Celsius.
Afgelopen jaar produceerden onderzoekers van de Japanse ruimtevaartorganisatie JAXA de eerste kaarten van de bovenste delen van de atmosfeer van Jupiter die gebruikt konden worden om hittebronnen op te sporen. Met dank aan deze kaarten toonden ze aan dat de aurora’s op Jupiter een mogelijk mechanisme waren die deze temperaturen konden verklaren.
Net als de Aarde kent Jupiter aurora’s rond zijn polen als een effect van de zonnewind.
Hoewel de aurora’s van de Aarde van voorbijgaande aard zijn en alleen voorkomen wanneer de zonneactiviteit groot is, zijn aurora’s bij Jupiter permanent en hebben ze een variabele intensiteit.
De krachtige aurora’s kunnen het gebied rond de polen tot meer dan 700° Celsius verwarmen en grote winden kunnen de hitte over de gehele planeet herverdelen.
Toen de onderzoekers hun data opnieuw bekeken ontdekten ze een spectaculaire “hittegolf” net onder de noordelijke aurora en ze zagen dat deze met een snelheid van duizenden kilometers per uur naar de evenaar bewoog.
De hittegolf werd waarschijnlijk veroorzaakt door een puls van een versterkt zonnewindplasma dat het magnetische veld van Jupiter beïnvloedde. Dit zorgde voor een versterking van het poollicht en dwong hete gassen om uit te zetten en naar de evenaar te stromen.
Terwijl de aurora’s continu warmte leveren aan de rest van de planeet vormen deze hittegolf-“gebeurtenissen” een extra, significante energiebron, aldus de onderzoekers.
Deze bevindingen dragen bij aan de kennis over het weer en het klimaat in de bovenste atmosfeer van Jupiter en zijn een grote hulp bij het oplossen van het “energiecrisis”-probleem dat onderzoek naar de reuzenplaneten bezighoudt.
De onderzoekers presenteerden hun bevindingen afgelopen week tijdens het Europlanet Science Congress (EPSC) 2022 in het Spaanse Granada.
Artikel: J. O’Donoghue et al. A planetary-scale heat wave in Jupiter’s mid-latitude upper atmosphere. EPSC Abstracts 16; EPSC2022-373; doi: 10.5194/epsc2022-373
Eerste publicatie: 24 september 2022
Bron: Sci-News
