ster van de week

Segin – Epsilon Cassiopeiae

Epsilon Cassiopeiae – Segin is een blauwwitte ster in het sterrenbeeld Cassiopeia. Met een schijnbare helderheid van magnitude 3,37 is het de vijfde helderste ster, na Gamma Cassiopeiae, Schedar, Caph en Ruchbah. Segin is ongeveer 410 lichtjaar van de Aarde verwijderd en het is de zwakste van de vijf sterren die de W van Cassiopeia vormen.

Stertype

Segin heeft een spectrale classificatie van B3 V. dit geeft aan dat het een hoofdreeksster is die nog steeds waterstof tot helium fuseert in zijn kern. De ster heeft een blauw tot blauwwitte kleur. De ster wordt soms ook geclassificeerd als een reuzenster van spectraaltype B3 III.

Segin heeft een massa van ± 9,2 zonsmassa en een straal van 6 keer die van de Zon. De straal wordt afgeleid van de interferometrisch gemeten hoekdiameter van 0,43 boogseconden.

Met een effectieve temperatuur van 15.200 Kelvin heeft Segin een lichtkracht van 2500 keer die van de Zon. De ster heeft een geprojecteerde rotatiesnelheid van 30 km/sec. de leeftijd van de ster wordt geschat op 15,4 miljoen jaar.

Een in 1993 gepubliceerd onderzoek vermeldde Segin als een van de bekende Be-sterren zonder een “e” of “scheel”-configuratie in de Bright Star Catalog. Be-sterren zijn sterren van spectraalklasse B met waterstoflijnen in hun spectra, wat wijst op de aanwezigheid van een circumstellaire schijf van gas dat door de ster wordt uitgestoten.

Metingen door de Hipparcos-satelliet plaatsten de ster ook in de omstreden bewegende Cassiopeia-Taurus (Cas-Tau)-groep, wat een waarschijnlijkheid van 93% suggereert dat de ster er daadwerkelijk lid van is. De associatie kan fysiek gerelateerd zijn aan de Alpha Persei Cluster, aangezien ze een vergelijkbare snelheid en afstand delen. Een in 1999 gepubliceerd onderzoek bevestigde dat Mirfak – Alpha Persei lid was, wat suggereert dat de Cas-Tau-associatie, inclusief Segin, in de loop van de tijd door getijdeninteracties van de Alpha Persei Cluster werd gescheiden.

Wetenswaardigheden

Segin vormt samen met Ruchbah – Delta Cassiopeiae, Gamma Cassiopeiae, Schedar – Alpha Cassiopeiae en Caph – Bèta Cassiopeia de W-vorm van Cassiopeiae. Het asterisme verschijnt als een W tijdens de lente en zomer op het noordelijk halfrond. In de noordelijke wintermaanden lijkt het omgekeerd.

Van de 5 sterren is Gamma Cassiopeiae de enige ster die heter (25.000 Kelvin, massiever (17 zonsmassa), helderder (34.000 * lichtsterkte Zon) en jonger (8 miljoen jaar) is dan Segin. Ook al is Segin de op een na lichtsterkste W-ster, toch is hij zwakker omdat hij ook de op één na verst verwijderde is. Alleen Gamma Cassiopeiae bevindt zich met 550 lichtjaar verder weg. Schedar, Caph en Ruchbah bevinden zich veel dichter bij de Aarde op respectievelijk 228, 54,7 en 99,4 lichtjaar.

Naam

De oorsprong van de naam Segin is onduidelijk. Het kan een verkeerde vertaling zijn van Seginus, een andere naam met een onzekere oorsprong die nu formeel van toepassing is op Gamma Boötis. De naam werd op 5 september 2017 officieel goedgekeurd door de Working Group on Starnames (WGSN) van de Internationale Astronomische Unie.

Epsilon Cassiopeiae deelde ooit de naam Ruchbah met Delta Cassiopeiae maar heeft die naam nu behouden.

In de Chinese astronomie is Segin bekend als 閣道二 (Gé Dào èr), de Tweede Ster van het Vliegende Gang-asterisme. Het asterisme bestaat verder uit Iota Cassiopeiae, Delta Cassiopeiae – Ruchbah, Theta Cassiopeiae, Nu Cassiopeiae en Omicron Cassiopeiae. Het asterisme maakt deel uit van het “Benen”-huis dat de staart van de Witte Tijger van het Westen markeert.

Locatie

Omdat Segin deel uitmaakt van de W van Cassiopeiae is de ster eenvoudig te vinden. Segin is de meest linkse ster van de W.

De locatie van Segin - Epsilon Cassiopeiae in het sterrenbeeld Cassiopeia.
De locatie van Segin – Epsilon Cassiopeiae in het sterrenbeeld Cassiopeia. Credit: Kuuke’s Sterrenbeelden – KStars

De ster kan gebruikt worden om verschillende heldere deepsky-objecten in hetzelfde deel van de hemel te vinden. Dit zijn o.a. de open sterrenhopen NGC 637 (mag. 8,2), NGC 609 (mag. 11) en NGC 559 (mag. 9,5) bevinden zich ten westen van de ster.

Twee heldere, grote en bekende deepsky-objecten liggen oostzuidoosten van Segin: de emissienevels IC 1805 en IC 1848, beter bekend als de Hart- en Zielnevel. Ook de aangrenzende open sterrenhopen NGC 869 en NGC 884, beter bekend al de Dubbele sterrenhoop bevindt zich hier. De Hart-en Zielnevels bevinden in Cassiopeia en de Dubbele sterrenhoop bevindt zich in het sterrenbeeld Perseus.

Het gebied tussen Segin en Ruchbah, de ster linksonder in de W, bevat verschillende andere heldere opensterrenhopen: Messier 103 (mag. 7,4), IC 166 (mag. 11,7), NGC 663 (mag. 7,1), NGC 659 (mag. 7,1), NGC 659 (mag. 7,9), NGC 5=654 (mag. 6,5) en Trumpler 1 (mag. 8,1).

Sterrenbeeld

Segin bevindt zich in het sterrenbeeld Cassiopeia. Dit is een van de best herkenbare sterrenbeelden aan de noordelijke hemel. Vijf sterren van dit sterrenbeeld vormen een opvallende W. Cassiopeia is in Nederland circumpolair en dat betekent dat het sterrenbeeld het gehele jaar door is te zien. Samen met andere sterrenbeelden met figuren uit de Griekse mythologie werd het in de tweede eeuw na Christus door Claudius Ptolemeus opgenomen in zijn stercatalogus de Almagest. In grootte is Cassiopeiae het 25ste sterrenbeeld. Het beslaat 598 vierkante graden.

Cassiopeia - IAU-kaart
IAU-kaart van het sterrenbeeld Cassiopeia

Cassiopeia maakt del uit van de Perseus-familie van sterrenbeelden. Dit zijn sterrenbeelden die allemaal met de mythe van Perseus hebben te maken. Het zijn de sterrenbeelden Perseus, Andromeda, Cepheus, Pegasus en Cetus.

Cassiopeia is part of the Perseus family of constellations, associated with the myth of Perseus. The group also includes the nearby constellations Perseus, Andromeda, Cepheus, Pegasus and Cetus.

Cassiopeia is de thuisbasis van de supernovarestant Cassiopeia A. dit is de helderste radiobron, buiten de Zon, aan de sterrenhemel. Ook Tycho’s Supernova, het overblijfsel van een Type Ia supernova die in 1572 afging en die in november 1572 een maximale helderheid haalde van magnitude -4, bevindt zich in Cassiopeia.

Heldere deep sky-objecten in Cassiopeia zijn o.a. de emissienevel IC 1805 en IC 1848 – de Hart- en Zielnevel, NGC 281 – de Pacmannevel, NGC 7635 – de Bubbelnevel, het onregelmatige sterrenstelsel IC 10 en de open sterrenhopen Messier 52, Messier 103, NGC 663, NGC 654, NGC 457 en NGC 7789.

De beste tijd om de sterren en deep sky-objecten van Cassiopeia waar te nemen is de maand november als het sterrenbeeld goed zichtbaar is aan de avondhemel. Het gehele sterrenbeeld is zichtbaar tussen 90° Noorderbreedte en 20° zuiderbreedte.

Epsilon Cassiopeiae – Segin

SpectraalklasseB3 V of B3 III
Veranderlijke sterPeriodiek
Schijnbare helderheid (magnitude)3,37
Absolute helderheid (magnitude)-2,19
Afstand (lichtjaar – parsec)410 – 126
Radiale snelheid (km/sec)-8,30
Massa (zon)9,2
Lichtsterkte (zon)2500
Straal (zon)6
Temperatuur (Kelvin)15.200
Leeftijd (miljoen jaar)15,4
Rotatiesnelheid (km/sec)0
SterrenbeeldCassiopeia
Namen en aanduidingenSegin
Epsilon Cassiopeiae
45 Cassiopeiae
HD 11415

Eerste publicatie: 8 november 2025
Bron: Wikipedia, starfacts & anderen