Sterrenkunde koeterwaals

Sterrenkunde koeterwaals – Chromosfeer

De atmosfeer van de Zon bestaat uit drie afzonderlijke lagen. De binnenste laag wordt de fotosfeer genoemd en dat is het gebied waar het licht vandaan komt en het is de laag waar we algemeen aan denken als we het over ‘de Zon” hebben. De buitenste laag is de corona die ondanks dat hij twee keer zo groot is als de Zon zelf ook heel ijl en dun is hetgeen er voor zorgt dat we de corona alleen kunnen zien tijdens een totale zonsverduistering.

Corona en chromosfeer van de Zon
Corona (links) en chromosfeer (rechts van de Zon

Tussen deze twee lagen zit een kleine, slecht begrepen laag, de chromosfeer. Deze laag dankt zijn naam, “bol van kleur”, aan zijn roodachtige tinten. De Engelse astronoom Sir Joseph Normal gebruikte de naam na zorgvuldige waarneming van de Zon tijdens een totale zonsverduistering. We weten nu dat de kleuren afkomstig zijn van de emissie van licht door hoogenergetische waterstofatomen.

Meestal krijgen we de chromosfeer echter nooit te zien. Het is een dunne laag, ongeveer 3000 tot 5000 kilometer. En de emissie van waterstof in deze laag valt meestal in het niet bij de enorme hoeveelheid licht die door de onderliggende fotosfeer wordt uitgestraald. Dus, net als de corona, krijgen we de chromosfeer slechts kort te zien tijdens totale zonsverduisteringen. Want alleen op dat moment blokkeert de Maan het licht van de fotosfeer.

De temperatuur in de chromosfeer daalt. In plaats van koeler te worden naarmate je hoger komt (en dus verder van de Zon en dichter bij het vacuüm van de ruimte) bereiken de buitenste lagen van de chromosfeer een temperatuur van 25.000 Kelvin en dat is vijf keer heter dan de binnenste lagen. Astronomen weten niet zeker waarom de chromosfeer zo opwarmt als hij doet maar het fenomeen is waarschijnlijk gekoppeld aan dezelfde fysica die de temperatuur van de corona aanstuurt. De temperatuur van de corona kan namelijk oplopen tot enkele miljoen Kelvin.

Meer over de chromosfeer en de atmosfeer van de Zon op Kuuke’s Sterrenbeelden.

Dit artikel maakt deel uit van de serie Sterrenkunde – koeterwaals. Het zijn vertaalde en eventueel bewerkte berichten van de rubriek Astronomy 101 van de website UniverseToday