Juno ontdekt nieuwe vulkaan op Io

Met behulp van beelden van de JunoCam aan boord van de Juno ruimtesonde van de NASA hebben planeetwetenschappers een verse vulkaan gevonden met meerdere lavastromen en vulkanische afzettingen die een gebied van ongeveer 180 * 180 kilometer beslaan.

Een vergelijking van de JunoCam-afbeelding van februari 2024 met beelden van de Galileo-ruimtesonde van hetzelfde gebied
Een vergelijking van de JunoCam-afbeelding van februari 2024 met beelden van de Galileo-ruimtesonde van hetzelfde gebied in november 1997 (grijstinten-inzet) onthult een nieuwe vulkanische structuur op het oppervlak van Io. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / SwRI / MSSS / Europlanet.

Io is iets groter dan de Maan en het is het meest vulkanisch actieve object in het zonnestelsel.

Deze maan is de binnenste van de Galileïsche manen van Jupiter, waartoe naast Io ook Europa, Ganymedes en Callisto behoren.

De vulkanische activiteit van Io is het resultaat van getijdenverwarming door wrijving die ontstaat in het binnenste van de maan terwijl deze tussen Jupiter en de naburige manen Europa en Ganymedes wordt gekneed.

De onlangs gevonden vulkaan ligt net ten zuiden van de evenaar van Io.

Hoewel de maan bedekt is met actieve vulkanen is er op afbeeldingen die zijn gemaakt tijdens de Galileo-missie van de NASA in 1997 geen vulkaan te zien in deze specifieke regio, alleen een oppervlak zonder kenmerken.

De recente JunoCam-beelden laten veel veranderingen zien op Io, waaronder deze grote, ingewikkelde vulkanische structuur die sinds 1997 uit het niets lijkt te zijn ontstaan.

De oostelijke kant van de nieuwe vulkaan is gekleurd met een diffuse rode kleur door zwavel die door de vulkaan in de ruimte is uitgestoten en terug is gevallen op het oppervlak van Io.

Aan de westelijke kant zijn twee donkere stromen lava uitgebarsten, elk ongeveer 100 kilometer lang.

Op het verste punt van de stromen, waar de lava zich heeft verzameld, heeft de hitte ervoor gezorgd dat het bevroren materiaal op het oppervlak is verdampt waardoor twee overlappende grijze cirkelvormige afzettingen zijn ontstaan.

De beste JunoCam-afbeelding van deze structuur, ten oosten van een bestaande vulkaan genaamd Kanehekili, is gemaakt op 3 februari 2024 vanaf een afstand van 2530 kilometer.

Deze scheervlucht was een van de drie recente scheervluchten van Io in 2023 en 2024 waarbij JunoCam ongeveer 20 close-upbeelden in zichtbaar licht maakte.

JunoCam zag in totaal 9 pluimen die verband hielden met actieve vulkanische kenmerken op de maan, evenals andere veranderingen, zoals nieuwe lavastromen en andere oppervlakte-afzettingen.

Artikel: Michael Ravine et al. 2024. Results from recent close-up imaging of Io by JunoCam (perijoves 57, 58 and 60). EPSC Abstracts 17, EPSC2024-731; doi: 10.5194/epsc2024-731

Eerste publicatie: 14 september 2024
Bron: NASA