Asteroïden

6 Hebe

6 Hebe is een grote hoofdgordelasteroïde die goed is voor ongeveer 0,5% van de totale massa van de asteroïdengordel. Door de hoge bulkdichtheid (groter dan die van de Maan en zelfs Mars) behoort de asteroïde qua volume echter niet tot de 20 grootste. Deze hoge bulkdichtheid wijst op een massief object dat niet beïnvloed is door inslagen. Dat is niet gewoon voor asteroïden van deze grootte want dat lijken allemaal relatief losse verzamelingen van materiaal te zijn.

asteroïde 6 Hebe
Asteroïde 6 Hebe. By SPHERE instrument on VLT (by ESO) – , Public Domain,

In helderheid is Hebe na Vesta, Ceres, Iris en Pallas het vijfde object. Tijdens de oppositie wordt een gemiddelde helderheid van 8,3 behaald en dat komt overeen met de gemiddelde helderheid van Titan. Tijdens een oppositie in de buurt van het perihelium kan die helderheid oplopen tot magnitude 7,5.

Hebe is mogelijk het moederlichaam van de H-chondrietmeteorieten. Ongeveer 40% van alle meteorieten die de Aarde raken zijn van dit type.

Geschiedenis

Hebe werd op 1 juli 1847 door de astronoom Karl Ludwig Hencke ontdekt. Het was, na 5 Astraea, de twee en laatste asteroïde die hij zou vinden. De naam Hebe, Godin van de Jeugd, werd op Hencke’s verzoek, voorgesteld door Carl Friedrich Gauss. De asteroïde kreeg een wijnglas als symbool.

Belangrijke bron van meteorieten?

Lang werd aangenomen dat Hebe het vermoedelijke moederlichaam was van de H chondrietmeteorieten en de IIE ijzermeteorieten. Dit zou betekenen dat de asteroïde de bron is van ongeveer 40% van alle meteorieten die op Aarde instaan.

  • Het spectrum van Hebe komt overeen met een mix van 60% H chondriet en 40% IIE ijzermeteoriet.
  • De IIE-types zijn ongebruikelijk onder de ijzermeteorieten en zijn vermoedelijk ontstaan door een smelt tijdens een inslag en niet doordat ze zijn gefragmenteerd van de kern van een gedifferentieerde asteroïde.
  • De IIE ijzer en de H-chondrieten komen vermoedelijk van dezelfde bron, ze hebben bevatten dezelfde sporen en verhoudingen van zuurstofisotopen.
  • Astroïden met spectra die overeenkomen met gewone chondrietmeteorieten (ongeveer 85% van alle meteorieten, incl. de H chondrieten) zijn uiterst zeldzaam.
  • 6 Hebe is heel goed gepositioneerd in de asteroïdengordel om inslagmateriaal naar banen te sturen die de baan van de Aarde kruisen.
  • Van alle asteroïden die zich in een dergelijke positie is 6 Hebe de grootste.

Waarnemingen die in 2017 met de Very Large Telescope werden uitgevoerd wijzen erop dat de depressies op 6 Hebe die door inslagen zijn veroorzaakt slechts 20% van het volume van nabije H-chondriet asteroïdefamilies kan verklaren. Dit suggereert dat Hebe niet de meest waarschijnlijke of belangrijkste bron is van H-chondriet meteorieten.

Fysische kenmerken

Analyses van lichtcurves suggereren dat Hebe een nogal hoekige structuur heeft, mogelijk wordt die veroorzaakt door verschillende grote inslagkraters.

Hebe heeft een helder oppervlak en als de identificatie als het moederlichaam voor de H-chondrieten juist is, dan bestaat dit oppervlak voor een belangrijk deel uit silicaathoudend chondrietgesteente gemengd met stukken ijzer-nikkel. Dit oppervlaktemetaal is mogelijk als volgt ontstaan>

Grote inslagen veroorzaakten een plaatselijk smelten van het ijzerrijk H-chrondrietoppervlak. De metalen, omdat die zwaarder zijn, zonken weg naar de bodem van een magma meer en vormden daar een metallische laag begraven onder een relatief dunne laag silicaten.

Door latere inslagen braken deze lagen en werden ze vermengd.

Kleine herhaaldelijke inslagen verpulverden het zwakkere rotsachtige materiaal waardoor er een grotere concentratie van de grotere metallische fragmenten aan het oppervlak kwam. Uiteindelijk leidde dit tot een aanwezigheid van ongeveer 40% metallisch materiaal aan het oppervlak.

Baan

Op 5 maart 1977 bedekte Hebe de ster γ Ceti (Kaffaljidhma), een ster van de derde magnitude. Tussen 1977 en 2021 zijn er 14 sterbedekkingen door 6 Hebe waargenomen.

Mogelijke maan

Een resultaat van de sterbedekking uit 1977 was de aankondiging van een kleine maan in een baan om Hebe. Deze maan kreeg de bijnaam “Jebe”. Het was voor het eerst dat het bestaan van maantjes bij asteroïden werd gesuggereerd. Het was 17 jaar later dat de eerste maan bij een asteroïde formeel werd bevestigd. Dat was het maantje Dactyl dat in een baan om de asteroïde 243 Ida draait. De ontdekking van de maan bij Hebe is overigens nooit bevestigd.

Gedetailleerde waarnemingen met veel telescopen, waaronder o.a. de Very Large Telescope en de Hubble Space Telescope, zijn er nooit in geslaagd om maantjes bij de asteroïde te vinden. Men gaat er ondertussen vanuit dat 6 Hebe dan ook geen maantje heeft.

6 Hebe in cijfers

Aanduiding(6) Hebe
Alternatieve aanduiding1847 JB
LocatieHoofdgordel
Aphelium (AE)2,914
Perihelium (AE)1,937
Gemiddelde afstand tot de Zon (AE)2,426
Baanexcentriciteit0,202
Baanperiode (dagen)1379,756
Gemiddelde baansnelheid (km/s)18,93
Inclinatie (°)14,751
Bekende manen
Afmetingen (km)205 * 185 * 170
Gemiddelde diameter (km)195
Volume (km3)
Massa (kg)12,4 * 1018
Gemiddelde dichtheid (g/cm3)3,18
Rotatieperiode (dagen)0,3031
Absolute helderheid (magnitude)5,71
Visuele helderheid (magnitude)7,5 – 11,5
tabel 1 – gegevens asteroïde 6 Hebe

Eerste publicatie: 17 november 2021