Bake-eo – Gamma Ophiuchi

Gamma Ophiuchi is een ster met een schijnbare helderheid van magnitude 3,75 op een afstand van ongeveer 103 lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Ophiuchus – Slangendrager. De ster is met het blote oog zichtbaar en nadert ons met een heliocentrische radiale snelheid van -7,6 km/s.

Het is een ster van spectraalklasse A met de stellaire classificatie van A0 V. Astronomen vermelden ook een classificatie van A1VnkA0mA0 wat duidt op een ster van type A1 V met een calcium-K-lijn en metaallijnen van een A0-ster. De leeftijd van de ster is berekend op ongeveer 185 jaar en draait met een geprojecteerde rotatiesnelheid van 220 km/s.

Gamma Ophiuchi heeft een massa van bijna 3 zonsmassa en een straal van 1,8 keer die van de Zon. De ster heeft een effectieve temperatuur van 9500 Kelvin en een lichtsterkte van 29 keer die van de Zon. De ster straalt overmatig veel infraroodlicht uit wat duidt op de aanwezigheid ban een circumstellaire schijf van stof op een afstand van ongeveer 64 Astronomische Eenheden van de ster.

Naamgeving

De ster is ook bekend als Muliphen, maar er zijn twee onder deze naam bekend: Gamma Canis Majoris (vaak gespeld als Muliphein) en Gamma Centauri (vaak gespeld als Muhlifain). Muliphein is de door de Internationale Astronomische Unie goedgekeurde naam voor Gamma Canis Majoris.

De ster heeft de naam Bake-eo (of Bake Eo) meegekregen. De naam is afkomstig uit de taal van de Marchall-eilanden en verwijst naar de spondylus, een familie van stekeloesters.  Op 20 augustus 2024 keurde de Working Group on Star Names van de Internationale Astronomische Unie de naam Bake-eo goed voor de ster Gamma Centauri.

Sterrenbeeld

Bake-eo bevindt zich in het sterrenbeeld Ophiuchus. Het representeert de genezer Asclepius in de Griekse mythologie. Ophiuchus wordt afgebeeld met een grote slang in zijn handen, dit is het sterrenbeeld Serpens. Ophiuchus deelt de Slang in tweeën: Serpens Caput – kop van de slang en Serpens Cauda – staart van de slang. Zowel Serpens als Ophiuchus behoren tot de 48 klassieke Griekse sterrenbeelden die in de 2^de eeuw na Christus door de astronoom Claudius Ptolemeus in zijn Almagest werden opgenomen.

Ophiuchus is het 11^de grootste sterrenbeeld en beslaat een oppervlakte van 948 vierkante graden. Het bevat geen sterren van de 1^ste magnitude maar het is wel herkenbaar doordat zijn 5 helderste sterren een polygoon vormen. De helderste ster in Ophiuchus is Alpha Ophiuchi – Rasalhague met een visuele helderheid van magnitude 2,08.

In Ophiuchus zijn veel interessante sterren een heldere deepsky-objecten te vinden. Onder meer de Ster van Barnard, de nabije rode dwerg Wolf 10161 met drie bevestigde planeten, de terugkerende nova RS Ophiuchi, de massieve lichtsterke blauwe ster Zeta Ophiuchi en Rho Ophiuchi die zich midden in het meest nabije stervormingsbied tot de Zon bevindt. In het sterrenbeeld bevindt zich ook de supernovarestant SN 1604 – Kepler’s Supernova die in 1604 ontplofte.

Opmerkelijke deepsky-objecten in de Slangendrager zijn de bipolaire planetaire nevel M2-9 – Minkowski’s Vlinder en de open sterrenhoop IC 4665. Het sterrenbeeld bevat ook verschillende Messier-objecten. Dit zijn de bolhopen Messier 9, Messier 10, Messier 12, Messier 14, Messier 19, Messier 62 en Messier 107.

De beste tijd van het jaar om de sterren en deepsky-objecten in Ophiuchus te bekijken is de maand juli als het sterrenbeeld ‘s avonds hoger boven de horizon klimt. Het gehele sterrenbeeld is zichtbaar tussen 80°N en 80°Z.

De 10 helderste sterren in Ophiuchus zijn Rasalhague (Alpha Oph, mag. 2,07), Sabik (Eta Oph, mag. 2,43), Zeta Ophiuchi (mag. 2,57), Yed Prior (Delta Oph, mag. 2,75), Cebalrai (Bèta Oph, mag. 2,75), Kappa Ophiuchi (mag. 3,20), Yed Posterior (Epsilon Ophiuchi, mag. 3,22), Theta Ophiuchi (mag. 3,26), Nu Ophiuchi (mag. 3,33) n 72 Ophiuchi (mag. 3,73).

Gamma Ophiuchi – Bake-eo

Eerste publicatie: 25 april 2025
Bron: Wikipedia, IAU & anderen

• Bluesky
• Facebook
• Threads
• X
• Mastodon
• Mail