Uranus

De ringen van Uranus

Uranus en zijn ringen
Uranus en zijn ringen

De ringen van Uranus zijn min of meer per toeval ontdekt toen twee teams van astronomen in 1977 een sterbedekking door Uranus wilden waarnemen. Het ging om een bedekking van de ster SAO 158687 door Uranus.

Astronomen van het Kuiper Airborne Observatory en van de Perth Sterrenwacht in Australië zagen de ster verschillende malen knipperen voor deze door Uranus werd bedekt. Het knipperen werd veroorzaakt door de ringen die het sterlicht tegenhielden. Het Australische team was dermate verrast dat ze drie ringen hebben gemist omdat ze hun apparatuur aan het controleren waren of daar geen fouten in zaten.

Links op de foto het Kuiper Airborne Observatory (Lockheed C141A Starlifter), rechts de opvolger SOPHIA dat gebruik maakt van een grotere telescoop en groter vliegtuig (Boeing 747)
Links op de foto het Kuiper Airborne Observatory (Lockheed C141A Starlifter), rechts de opvolger SOPHIA dat gebruik maakt van een grotere telescoop en groter vliegtuig (Boeing 747) (Wikimedia Commons)

Het team van het Kuiper Airborne Observatory (een sterrenwacht in een vliegtuig vernoemd naar de Nederlandse astronoom Gerard Kuiper) kon als eerste de ontdekking van verschillende ringen wereldkundig maken. De ringen werden Alpha, Beta, Gamma, Delta en Epsilon genoemd in volgorde van toenemende afstand van de planeet. Het team in Perth kon achteraf 6 dipjes in het sterlicht identificeren, ze nummerden de ringen 1 tot en met 6.

Na een nieuwe analyse en aanvullende waarnemingen door de Voyager 2 in 1986 zijn er nu 13 ringen geïdentificeerd. Op 22 december 2005 werden op beelden van de Hubble Space Telescope nog eens twee zwakke ringen gevonden. In volgorde van afstand vanaf de planeet zijn de ringen nu als volgt genoemd: 1986U2R, 6, 5, 4, Alpha, Beta, Eta, Gamma, Delta, Lambda, Epsilon, Nu en Mu. Enkele grotere ringen zijn omringd door een gordels van heel fijn stof.

Perth Observatory - Australië
Koepel van de Perth sterrenwacht in Blickley – Australië (Wikimedia Commons)
Naam Afstand tot de planeet*
(kilometer)
Breedte
(kilometer)
Zeta (1986 U2R) 39.600 3500
6 41.840 1 – 3
5 42.230 2 – 3
4 42.580 2 – 3
Alpha 44.720 7 – 12
Beta 45.670 7 – 12
Eta 47.190 0 – 2
Gamma 47.630 1 – 4
Delta 48.290 3 – 9
Lambda (1986 U1R) 50.020 1 – 2
Epsilon 51.140 20 – 100
Nu (R/2003U2) 67.300 3800
Mu (R/2003 U1) 97.700 17.000
* de afstand is berekend vanaf het centrum van de planeet tot aan het begin van de ring (bron: IAU)

Meer over Uranus

Eerste publicatie: 3 november 2013
Laatste keer bewerkt op: 17 oktober 2017