Ruimtevaartnieuws

SpaceX lanceert drie missies naar de Maan

Een private Japanse maanlander met aan boord een maanrover van de Verenigde Arabische Emiraten en andere ladingen is vanochtend, 11 december 2022, vanaf Cape Canaveral gelanceerd.

De private Hakuto-R wordt 47 minuten na de lancering op 11 december 2022 losgekoppeld
De private Hakuto-R wordt 47 minuten na de lancering op 11 december 2022 losgekoppeld van de Falcon 9-raket. Credit: SpaceX

De Hakuto-R lander werd om 08:38 uur Nederlandse tijd met behulp van een Falcon 9-raket van SpaceX gelanceerd. Het is de eerste missie van het private Japanse ispace. Als alles volgens plan verloopt zal Hakuto-R volgend jaar lente een zachte landing maken op de Maan. Als het lukt is het de eerste landing van een Japanse sonde op de Maan.

Een soepele lancering

Het was een drukke zondagochtend voor de Falcon 9.

De eerste trap landde 8 minuten na de lancering op Cape Canaveral. Ongeveer 47 minuten na de lancering werd de Hakuto-R volgens planning uitgezet in de ruimte en 6 minuten later volgde de Lunar Flashlight sonde van de NASA.

De kleine Lunar Flashlight zal daarna op eigen kracht naar de Maan reizen. Die reis zal ongeveer drie maanden duren en de Lunar Flashlight moet dan in een zogenaamde HALO-baan komen. Dit is een zeer langgerekte baan waarbij de sonde soms langs de Maan scheert en soms op grote afstand is. Het is dezelfde baan die het Gateway ruimtestation in de toekomst moet gaan volgen. Dit ruimtestation is een onderdeel van het Artemisprogramma van de NASA.

Doel van het Artemisprogramma is het bewerkstelligen van een blijvende aanwezigheid van mensen rond en op de Maan en de Lunar Flashlight moet daarbij gaan helpen. De cubesat moet gaan zoeken naar waterijs in de beschaduwde kraters in de buurt van de zuidpool van de Maan. Dit is ook de beoogde landingsplek voor de Artemismissies.

Lunar Flashlight gaat met behulp van lasers in donkere kraters kijken op zoek naar duidelijke signalen van waterijs dat de bovenste laag van het regoliet op de maan bedekt.

Artist impressie van de Hakuto-R op de Maan.
Artist impressie van de Hakuto-R op de Maan. Credit: ispace

Debuut van een maanlander

De Hakuto-R is de belangrijkste lading van vandaag. Ook deze zal een lange reis maken alvorens de Maan wordt bereikt. De verwachting is dat de lander in april 2023 zal landen in de Atlas krater. Deze krater is gelegen in de zuidoostelijke hoek van Mare Frigoris – de Zee der Kou.

Als dat lukt dan is dat een geweldige prestatie voor Japan en de private industrie. Op dit moment hebben alleen de ruimtevaartagentschappen van Amerika, de Sovjet-Unie en China zachte landingen uitgevoerd op het oppervlak van de Maan.

Succes is echter nauwelijks gegarandeerd en dat erkent ook ispace. Missie 1 is een testvlucht met 10 mijlpalen en de landing van de ruimtesonde staat op de 9de plaats op die lijst. De 10de plek is de operatie op het maanoppervlak om de ladingen van de klanten te ondersteunen.

De meest spraakmakende lading is een robot van ongeveer 10 kilogram genaamd Rashid. Het is de allereerste maanrover van de Verenigde Arabische Emiraten. Nadat hij is ingezet vanuit Hakuto-R zal Rashid foto’s maken met een verscheidenheid aan camera’s en de merkwaardige, elektrisch geladen oppervlakteomgeving van de Maan karakteriseren. Rashid zal naar verwachting één dag op de Maan overleven en dat komt overeen met ongeveer 14 aardse dagen.

Als alles volgens plan verloopt dan is Missie 1 nog maar het begin voor ispace, dat ook toezicht hield op de Hakuto (Wit Konijn) in de Google Lunar XS Prize (deze prijs bood 20 miljoen dollar aan het eerste privé-team dat een robotvaartuig op de maan zou laten landen. De prijsvraag liep in 2018 af zonder dat er een winnaar was).

Missie 2 zal in 2024 gelanceerd moeten worden en Missie 3 een jaar later, aldus ispace. Die derde missie zal deel uitmaken van het Commercial Lunar Payload Services-programma van de NASA dat privé-landers gebruikt om wetenschappelijke uitrusting van het ruimtevaartagentschap naar de Maan te brengen.

Na 2025 streeft ispace ernaar om elk jaar twee missies naar het oppervlak van de Maan te lanceren waarbij ritten met een verscheidenheid aan ladingen worden aangeboden en wordt bijgedragen aan de ontwikkeling van het maanonderzoek.

Missie 1 was oorspronkelijk gepland om op 30 november 2022 te worden gelanceerd maar SpaceX stelde die uit tot afgelopen zondag om aanvullende controles uit te voeren aan de Falcon 9-raket. Missie 1 was de 5de vlucht van de herbruikbare eerste trap van deze specifieke raket.

Eerste publicatie: 11 december 2022
Bron: SpaceX, ispace, space.com