Ultrahete gasreus draait in 16 uur om zijn ster
Met een extreme korte periode van 0,67 dagen (16 uur) heeft de ultrahete Jupiter met de naam TOI-2109b de kleinste baanperiode van alle bekende extrasolaire gasreuzen.
TOI-2109b werd oorspronkelijk gevonden door de Transiting Exoplanet Survey Satelliet (TESS) van de NASA. Met behulp van verschillende aardse telescopen en radiale snelheidsmetingen werd bevestigd dat het om een planeet gaat.
De planeet draait in een baan om TOI-2109. Dit is een ster van spectraalklasse F die 861 lichtjaar van de Aarde is verwijderd in de richting van het zuidelijke deel van het sterrenbeeld Hercules. De ster is ook bekend als TIC 392476080. TOI-2109 is ongeveer 50% groter dan onze Zon en een massa die vergelijkbaar is met de van de Zon.
De exoplaneet TOI-2109b heeft een massa van 5 keer Jupiter en een straal van ongeveer 1,3 keer Jupiter.
De planeet draait op een extreem kleine afstand om zijn ster heen en astronomen hebben berekend dat de temperatuur aan de dagzijde van de planeet oploopt tot 3500 Kelvin en dat is gelijk aan de oppervlaktetemperatuur van een kleine ster. Het maakt de planeet de op een na heetste die tot nu toe is gevonden.
Ondertussen ligt de helderheid aan de nachtzijde van de planeet beneden de gevoeligheid van de TESS-data en dat roept vragen op bij astronomen.
Heerst daar een lage temperatuur of neemt de planeet aan de dagzijde hitte op en geeft die door aan de nachtzijde? Astronomen staan nog maar aan het begin in een poging een antwoord te vinden op deze vraag.
Uitgaande van de eigenschappen van de planeet denken de onderzoekers dat TOI-2109b naar de ster toe aan het spiraliseren is. Dat gaat met een snelheid van 10 tot 750 milliseconden per jaar en dat is sneller dan bij andere hete Jupiters is waargenomen.
Over een of twee jaar kunnen astronomen wellicht zien hoe de planeet dichter naar de ster toe beweegt. Tijdens ons leven zullen we de planeet niet op de ster zien vallen maar over ongeveer 10 miljoen jaar zal deze planeet vermoedelijk niet meer bestaan.
Het onderzoek werd onlangs gepubliceerd in de Astronomical Journal.
Artikel: Ian Wong et al. 2021. TOI-2109: An Ultrahot Gas Giant on a 16 hr Orbit. AJ 162, 256
Eerste publicatie: 30 november 2021
Bron: Sci-News en anderen
