Waarnemen – het Veulen
Equuleus – het Veulen is het op een na kleinste sterrenbeeld. Het is in de herfst vanaf het noordelijk halfrond goed waar te nemen maar dan moet je wel weten waar je moet kijken. Als je een donkere sterrenhemel hebt en weet je de Zomerdriehoek te vinden dan kun je van daaruit ook het Veulen vinden.
Mythologie van het Veulen
Equuleus was het mythologische kind van Pegasus, het gevleugelde paard. Maar in sommige andere mythologische verhalen was Equuleus Celeris, de broer van Pegasus. Weer een andere mythe zegt dat Equuleus een zeepaardje is dat ontstond toen Neptunus en Athena een wedstrijdje hielden om te laten zien wie de sterkste is. In dit verhaal ontstond Equuleus uit de drietand van Neptunus.
Locatie en sterren van het Veulen
Omdat Veulen het kind is van Pegasus staan ze naast elkaar aan de sterrenhemel. Pegasus is eenvoudig te vinden want dat is het grote, lege Herfstvierkant. Kijk tussen het Herfstvierkant en de Zomerdriehoek om Veulen te zien. Een andere manier om Veulen te vinden is door beneden de vorm van de springende dolfijn van het sterrenbeeld Dolfijn te kijken.
Equuleus is het kleinste sterrenbeeld aan het noordelijk halfrond. Alleen het sterrenbeeld Crux – Zuiderkruis is kleiner. Op het grootste punt is het minder dan 13° breed. De helderste ster heeft een helderheid van magnitude 3,92 en heet Alpha Equulei of Kitalpha. De ster is 186 lichtjaar van de Aarde verwijderd.
Enkele andere sterren in het sterrenbeeld hebben ook een Griekse letteraanduiding. Ongeveer 2,5° van Alpha vinden we Bèta Equulei. Deze ster heeft een helderheid van magnitude 5,16. De ster is 360 lichtjaar van ons verwijderd. Minder dan 5° van Alpha vinden we twee sterren dicht bij elkaar. Het zijn Delta Equulei van magnitude 4,47 en Gamma Equulei van magnitude 4,7. De sterren zijn 1° van elkaar gescheiden. Delta Equulei is ongeveer 60 lichtjaar van ons verwijderd en Gamma bevind zich op een afstand van 115 lichtjaar. We sluiten af met Epsilon Equulei. Deze ster bevindt zich in de westelijke hoek van het sterrenbeeld. Epsilon Equulei heeft een helderheid van magnitude 5,24 en is 197 lichtjaar van de Aarde verwijderd.
Deep-sky objecten in het Veulen
Equuleus is klein en bevindt zich weg van het vlak van de Melkweg. Dit betekent dat er geen nevels, sterrenhopen en andere deep-sky objecten zijn te vinden. Equuleus bevat geen Messier-objecten en je hebt een flinke telescoop nodig om een van de sterrenstelsels te zien. Er zijn betere doelen voor een nachtelijke waarneming.
Nabij het centrum van het sterrenbeeld bevindt zich het spiraalstelsel NGC 7040 van magnitude1 5. Op minder dan 2° van Gamma Equulei bevindt zich een ander spiraalstelsel, NGC 7015, van magnitude 13. Tenslotte bevindt de balkspiraal NGC 7046 zich in het zuidelijke deel van het sterrenbeeld in de buurt van drie andere, nog zwakkere sterrenstelsels. NGC 7046 heeft een helderheid van magnitude 14.
Samengevat: Equuleus – Veulen is een zwak sterrenbeeld dat zich ten zuiden van de Zomerdriehoek bevindt. De nachten in september zijn geschikt om het sterrenbeeld op te zoeken.
Eerste publicatie: 3 september 2023
Bron: EarthSky