Astronomisch Nieuws

Astronomen bepalen voor het eerst de exacte rotatie van zonachtige sterren

De rotaie van zonachtige sterren bepaald
Zonachtige sterren hebben een differentiële rotatie: de evenaar draait sneller rond dan de hogere breedtegraden. Men neemt aan dat differentiële rotatie essentieel is voor het opwekken van magnetische activiteit en zonnevlekken.

Zonachtige sterren draaien volgens een recent onderzoek van astronomen van de NYU Abu Dhabi aan de evenaar tot 2,5 maal sneller dan op hogere breedtegraden.

Tot nu toe was er weinig bekend over de exacte rotatiepatronen van sterren die lijken op onze Zon. Men wist alleen dat ze, net als onze Zon, aan de evenaar sneller ronddraaien dan op hogere breedtegraden.

Wetenschappers van het NYU Abu Dhabi Center for Space Science hebben waarnemingen van de Kepler ruimtetelescoop en astroseismologie (het onderzoek van geluidsgolven die binnen sterren reizen) gebruikt om de exacte rotatie van zonachtige sterren te bepalen. Dit is tot nu toe met geen andere wetenschappelijke methode gelukt.

Hun onderzoek ontdekte dat zonachtige sterren (gekarakteriseerd als sterren die in massa en leeftijd overeenkomen met de Zon) inderdaad op eenzelfde manier als de Zon ronddraaien. Dat wil zeggen dat ze aan de evenaar sneller draaien dan op middelbare tot hogere breedtegraden. Maar er is een belangrijk verschil.

De evenaar van de Zon draait ongeveer 10 procent sneller dan op gemiddelde breedtegraden maar de evenaars van zonachtige sterren draaien tot 2,5 maal sneller dan hun gemiddelde breedtegraden.

Dit is onverwacht en het is een uitdaging voor de huidige simulaties die suggereren dat sterren zoals deze niet in staat zijn om een differentiële rotatie op deze schaal in stand kunnen houden.

Het begrijpen van de differentiële rotatie (hoe snel een deel van een ster draait vergeleken met de rest van de ster) is niet alleen belangrijk voor het begrijpen van hoe sterren precies werken maar het helpt ook om een beter inzicht te krijgen in de magneetvelden van sterren.

We weten dat magneetvelden op de Zon enorme zonnestormen kunnen veroorzaken die regelmatig satellieten kunnen verstoren en zelfs ervoor hebben gezorgd dat elektriciteitsnetwerken uitvielen op Aarde.

Wetenschappers zijn het met elkaar eens dat de rotatie van de Zon een cruciale rol speelt in het opwekken van het magneetveld van de Zon maar ondanks dat de Zon uitgebreid wordt bestudeerd zijn de precieze details zijn nog steeds onbekend.

Astronomen hopen dat als ze meer leren over hoe sterren draaien en hun eigen magneetvelden opwekken ze ook meer inzicht kunnen krijgen over hoe de dynamo van de Zon werkt. Deze dynamo is het natuurkundige proces dat het magneetveld van de Zon opwekt.

Bron: NYU Abu Dhabi

 

Eerste publicatie: 30 september 2018