Astronomen vinden enorme vulkaan op Mars
De nieuw gevonden vulkaan, met de voorlopige naam Noctis Mons, bevindt zich net ten zuiden van de evenaar van Mars in het Oostelijke Noctis Labyrinthus dat zich ten westen van Valles Marineris bevindt. Dit laatste is een enorm klovensysteem op de Rode Planeet.
Noctis Mons is 9022 meter hoog en heeft een doorsnede van 450 kilometer. De gigantische omvang en complexe modificatiegeschiedenis geven aan dat de vulkaan al heel lang actief is geweest.
In het zuidoostelijke deel ligt een dunne, recente vulkanische afzetting waaronder waarschijnlijk nog steeds gletsjerijs aanwezig is.
Deze gecombineerde gigantische vulkaan en mogelijke ontdekking van gletsjerijs is belangrijk omdat het wijst op een opwindende nieuwe locatie om de geologische geschiedenis van Mars door de tijd heen te bestuderen, naar leven te zoeken en in de toekomst met robots en mensen te verkennen.
De onderzoekers waren de geologie aan het onderzoeken van een gebied waar ze vorig jaar de overblijfselen van een gletsjer hadden gevonden. Ze realiseerden zich toen dat ze zich in een enorme en diep geërodeerde vulkaan bevonden.
Verschillende aanwijzingen bij elkaar verraden de vulkanische aard van de wirwar van gelaagde plateaus en kloven in dit oostelijke deel van Noctis Labyrinthus.
Het centrale topgebied wordt gekenmerkt door verschillende verhoogde plateau die een boog vormen, een regionale hoogte bereiken en bergafwaarts aflopen, weg van het topgebied.
De zachte buitenste hellingen strekken zich uit tot 225 kilometer verderop in verschillende richtingen.
Een caldera-overblijfsel – de overblijfselen van een ingestorte vulkanische krater waar ooit een lavameer lag – is te zien nabij het midden van de structuur.
Lavastromen, pyroklastische afzettingen (gemaakt van vulkanische deeltjes zoals as, sintels, puimsteen en tefra) en gehydrateerde minerale afzettingen komen voor in verschillende gebieden binnen de omtrek van de structuur.
Het is bekend dat dit gebied op Mars een grote verscheidenheid aan gehydrateerde mineralen bevat die een lage periode van de geschiedenis van Mars bestrijken. Er werd al lang vermoed dat er sprake was van een vulkanische omgeving voor deze mineralen. Het is dus misschien niet zo verrassend om hier een vulkaan te vinden.
Naast de vulkaan ontdekten de onderzoekers een gebied van 5000 km2 met vulkanische afzettingen binnen de omtrek van de vulkaan, met een groot aantal lage, ronde en langwerpige, blaarachtige heuvels.
Dit blaarachtige terrein wordt geïnterpreteerd als een veld van wortelloze kegels, heuvels die ontstaan door het ontsnappen van explosieve stoom of het opzwellen van stoom wanneer een dunne deken van hete vulkanische materialen op een water- of ijsrijk oppervlak komt te risten.
Volgens de onderzoekers is het de combinatie van dingen die de Noctis-vulkaanlocatie uitzonderlijk spannend maakt. Het is een oude en langlevende vulkaan die zo diep is geërodeerd dat je er doorheen zou kunnen wandelen, rijden of vliegen om verschillende delen van het binnenste te onderzoeken, bemonsteren en dateren om de evolutie van Mars door de tijd heen te bestuderen.
Het heeft ook een lange geschiedenis van warmte-interactie met water en ijs, waardoor het een toplocatie is voor astrobiologie en onze zoektocht naar leven.
Tenslotte, omdat het gletsjerijs waarschijnlijk nog steeds aan de oppervlakte bewaard is gebleven is een relatief warm equatoriaal gebied op Mars, ziet de plek er aantrekkelijk uit voor verkenning door robots en mensen.
De onderzoekers presenteerden hun bevindingen op de 55ste Lunar and Planetary Science Conference in The Woodlands, Texas.
Artikel: Pascal Lee et al. Large eroded volcano complex and buried glacier ice in eastern Noctis Labyrinthus: evidence for recent volcanism and glaciation near Mars’ equator. LPSC 2024, abstract #2745
Eerste publicatie: 14 maart 2024
Bron: sci-news & anderen
