Grote krater suggereert tweede asteroïde inslag tijdens einde tijdperk dinosauriërs

De nieuw gevonden Nadirkrater ligt voor de kust van Afrika en dateert uit dezelfde tijd als de beroemde Chicxulub-inslag die het meeste leven op Aarde doodde.

Onderzoekers zeggen dat ze een grote inslagkrater op de Atlantische zeebodem hebben gevonden die ongeveer 66 miljoen jaar oud lijkt te zijn. Dat betekent dat wat deze krater ook heeft gemaakt, de Aarde zou hebben geraakt rond dezelfde tijd als de rots die op beroemde wijze op het schiereiland Yucatán insloeg en een einde maakte aan de heerschappij van de dinosauriërs.

Het nieuw gevonden geologische kenmerk, voor de kust van Guinee en Guinee-Bissau in West-Afrika, wordt de Nadir-krater genoemd. De krater is ruim 8 kilometer in doorsnede en ongeveer 400 meter onder de zeebodem en onder bijna 900 meter zeewater. Een artikel dat de geologische structuur van de krater beschrijft en zijn vermoedelijke herkomst is gepubliceerd in het tijdschrift Science Advances.

In hun onderzoek stelt het team drie mogelijke oorsprongen voor de grote krater voor: dat de krater afkomstig is uit hetzelfde ouderlichaam als de Chicxulub-asteroïde, die uiteenviel toen hij de Aarde naderde; dat een botsing in de asteroïdengordel een paar asteroïden naar de Aarde stuurde in hetzelfde tijdsbestek van een miljoen jaar; of dat de timing van de twee effecten puur toeval was.

Als het eerste scenario correct is (dezelfde ouderasteroïde), levert het echt belangrijke nieuwe informatie op over wat er gebeurde, zowel in de ruimte als op Aarde, tijdens die gebeurtenis. Dat zegt Uisdean Nicholson, geowetenschapper aan de Heriot-Watt universiteit in Schotland en hoofdauteur van het artikel.

Veel bewijs suggereert dat het meeste leven op Aarde stierf na een asteroïde-inslag ongeveer 66 miljoen jaar geleden. De inslag resulteerde in enorme aardbevingen, tsunami’s en vooral een nucleaire winter die het klimaat drastisch veranderde. Ongeveer driekwart van het leven op Aarde werd door de gebeurtenis weggevaagd, inclusief alle niet-vliegende dinosaurussen.

Volgens Nicholson is de asteroïde die verantwoordelijk is voor Chicxulub veel groter dan die ze in gedachten hebben voor Nadir. De onderzoekers verwachten dat er ongeveer 10.000 keer meer energie vrijkwam uit de Chicxulub-inslag dan uit de Nadir-inslag.

Desalniettemin zou Nadir op zichzelf een zeer significant regionaal gevaar vormen, met grote aardbevingen, tsunami’s en drukgolven, aldus Nicholson.

De onderzoekers identificeerden de ondergrondse krater met behulp van seismische reflecties, een methode waarmee drukgolven door de oceaan en de zeebodem worden gestuurd om de verschillende structuren in de diepliggende sedimenten te detecteren. Het is een soortgelijk principe als lidar, een technologie die archeologen gebruiken om ruïnes te zien die zich verbergen onder dicht gebladerte.

Volgens de auteurs van het onderzoek lijkt de krater te zijn veroorzaakt door een inslag. Ze concluderen dit op basis van de grootte en de verhoudingen tussen hoogte en breedte. Computermodellen gaven aan dat de asteroïde die de krater veroorzaakte ongeveer 400 meter breed was en ongeveer 1000 keer meer energie veroorzaakte dan de enorme vulkaanuitbarsting in Tonga van vorig jaar, zou hebben vrijgemaakt. De uitbarsting van Tonga was zo extreem dat wetenschappers overwogen een geheel nieuwe categorie voor extreme uitbarstingen toe te voegen.

Maar de schaal is slechts een klein stukje van de puzzel. Het meest intrigerende element van de krater is zijn leeftijd – de krater lijkt te zijn ontstaan op ongeveer hetzelfde moment dat de dinosaurussen uitstierven.

Volgens onderzoekers zou het ongebruikelijk zijn om deze nieuw gevonden krater, de Boltisjkrater in Oekraïne met een diameter van 24 kilometer en de Chicxulub-krater allemaal binnen 1 miljoen jaar te laten inslaan. Als er een verband is tussen alle drie dan is dit mogelijk toe te schrijven aan het uiteenvallen van een asteroïde waarbij de fragmenten konden inslaan doordat ze de baan van de Aarde kruisten.

Eerst zal het team de oorsprong van de krater moeten identificeren en dat zal enige tijd kosten. Volgens Nicholson kan men niet definitief stellen dat het gaat om een inslagkrater totdat er fysieke monsters van geschokte mineralen van de kraterbodem zijn gevonden. Het team heeft een plan opgesteld om met een boor een monster van de krater te verzamelen. Ze kunnen dan, met behulp van die boorkern, de leeftijd van de krater nauwkeurig dateren.

Het boorwerk zal niet voor 2024 plaatsen, aldus Nicholson. Maar als het twee jaar duurt om uit te zoeken wat er 66 miljoen jaar geleden precies is gebeurd dan is het waard daarop te wachten.

Eerste publicatie: 23 augustus 2022
Bron: diverse berichten