Buitenaards leven - exoplaneten

Kepler-1658b valt richting zijn ster

Kepler-1658b is een hete Jupiter die om een massieve ster draait die 2600 lichtjaar van ons is verwijderd in de richting van het sterrenbeeld Zwaan – Cygnus.

Artist impressie van het Kepler-1658 systeem.
Artist impressie van het Kepler-1658 systeem. Credit: Gabriel Perez Diaz / Instituto de Astrofísica de Canarias.

De ster is ook bekend als KOI-4, TYC 3135-652-1, KIC 3861595 en TIC 377873569. De ster heeft een massa van 1,45 zonsmassa en is drie keer groter dan de Zon.

De ster is jonger dan de Zon maar meer massa betekent dat de ster sneller zijn waterstofvoorraad verbrandt en ook al bezig is met uitdijen tot een rode reus.

Kepler-1658 heeft minimaal één planeet, de hete Jupiter Kepler-1658b. Deze exoplaneet heeft een grootte  van ongeveer 1,1 keer Jupiter en een massa van 5,7 keer Jupiter. De exoplaneet werd in 2009 voor het eerst gedetecteerd en 10 jaar later bevestigd. De exoplaneet draait in 3,85 dagen om zijn ster heen.

Volgens de onderzoekers hebben ze eerder bewijs gevonden dat volwassen sterren erg efficiënt energie kunnen halen uit de banen van hun planeten. Ze kunnen nu hun theorieën testen met waarnemingen. Het meten van het verval van de banen van exoplaneten is erg lastig want het proces gaat erg langzaam en geleidelijk.

In het geval van Kepler-1658b neemt de baan periode af met ongeveer 131 milliseconden per jaar en de kortere periode geeft aan dat de planeet dichter naar zijn ster is toe bewogen.

De oorzaak van dit orbitale verval zijn getijden – hetzelfde fenomeen dat verantwoordelijk is voor de dagelijkse stijging en daling van de oceanen op Aarde.

Getijden worden gegenereerd door zwaartekrachtinteracties tussen twee om elkaar draaiende objecten zoals tussen de Aarde en de Maan of tussen Kepler-1658b en zijn ster.

De getijdeninteracties die de baan van de planeet verkleinen kunnen ook extra energie binnen de planeet zelf vrijmaken, aldus de onderzoekers. Ze wijzen op een verglijkbare situatie met Jupiters maan Io, de meest vulkanische maan in ons zonnestelsel.

Het trekken en duwen van de zwaartekracht van Jupiter op Io zorgt voor het smelten van het binnenste van de maan. Dit gesmolten gesteente barst vervolgens uit op het beroemde, pizza-achtige oppervlak van de maan dat bestaat uit gele zwavelhoudende afzettingen en verse rode lava.

Ze de onderzoekers bewijs hebben van een planeet die naar zijn ster toe spiraliseert kunnen ze starten met het verfijnen van hun getijden-fysische modellen.

Het Kepler-1658b-systeem kan op deze manier jarenlang als een hemels laboratorium dienen en met een beetje geluk zullen er binnenkort veel meer van deze laboratoria zijn.

Een artikel met hun bevindingen zal worden gepubliceerd in de Astrophysical Journal Letters.

Eerste publicatie: 20 december 2022
Bron: sci-news