Mercurius kromp minstens 3 miljard jaar lang en doet dat misschien nog steeds
Mercurius ziet eruit als een verschrompelde appel, waarvan de “gerimpelde” korst bedekt is met steile hellingen en slenken.
Sinds de jaren ’70, toen de Mariner 10-missie van de NASA Mercurius bereikte weten wetenschappers dat de planeet krimpt terwijl de kern afkoelt. Maar hoewel wordt geschat dat de thermische contractie zo’n drie miljard jaar geleden begon, is het niet duidelijk of dit nog steeds plaatsvindt.
Meer nieuw onderzoek uitgevoerd door wetenschappers van de Open University in het Verenigd Koninkrijk suggereert dat er vrij recentelijk op krimp gebaseerde tektonische activiteit op Mercurius heeft plaatsgevonden – zo recent als 300 miljoen jaar geleden. En dat geeft aan dat Mercurius vandaag de dag nog steeds zou kunnen krimpen.
In 1974 fotografeerde Mariner 10 kilometershoge hellingen op het oppervlak van Mercurius, de zogenaamde gelobde steile hellingen. Deze steile hellingen ontstaan wanneer het binnenste van de planeet samentrekt terwijl deze afkoelt; de koerst van de planeet ontwikkelt dan “stuwfouten” met het verminderde oppervlak dat het kan bedekken. (Het is als een oude appel die uitdroogt: de huis krijgt rimpels terwijl het vlees verschrompelt.)
Het team van de Open University analyseerde recentere beelden gemaakt door de MESSENGER ruimtesonde van de NASA die van 2011 tot 2015 in een baan om Mercurius draaide, en ontdekte slenken, geologische kenmerken waarbij de grond langs een breuklijn in een ondiepe vallei inzakt. Deze treden meestal op wanneer de korst wordt uitgerekt, wat een indicatie is van de krimp van de planeet.
Omdat deze slenken nog steeds zichtbaar zijn en niet worden bedekt door inslagkraters of het uitgeworpen puin (het ontstaat in een proces dat “impact gardening” wordt genoemd), vermoedde het team dat de leeftijd van de slenken ongeveer 300 miljoen jaar oud is. Oudere geologische kenmerken zoals de steile hellingen, zijn sterk veranderd door “impact gardening”.
Hoewel het moeilijk te zeggen is of Mercurius op dit moment nog steeds aan het krimpen is, is 300 miljoen jaar geleden in geologische termen vrij recent, wat de mogelijkheid suggereert dat de kern misschien nog niet volledig is afgekoeld en misschien nog wat krimp te doen heeft.
De slenken zullen van dichterbij worden waargenomen tijdens een aanstaande gemeenschappelijke missie van de ESA en het Japanse JAXA, genaamd BepiColombi. Deze ruimtesonde werd in 2018 gelanceerd en zal eind 2025 in een baan om Mercurius komen, waar de sonde nieuwe gegevens zal gaan verzamelen.
De bevindingen van het team zijn op 2 oktober 2023 in het tijdschrift Nature gepubliceerd.
Eerste publicatie: 6 oktober 2023
Bron: diverse persberichten
