De sterrenhemel van april 2024
Op 8 april 2024 vindt er een totale zonsverduistering plaats. De totaliteit is zichtbaar in o.a. Mexico, de Verenigde Staten en Canada. Hier in Europa zullen we er helaas helemaal niets van kunnen zien.
Afgezien van de zonsverduistering bereikt Mercurius op 11 april zijn grootste oostelijke elongatie en kan er een glimp van de planeet aan de avondhemel worden opgevangen.
De Maan in april 2024
Op 8 april is het Nieuwe Maan en is er een zonsverduistering zichtbaar in Mexico, het oostelijk deel van de Verenigde Staten en het oosten van Canada. Op 12 april bevindt de Maan zich 10° ten noorden van Aldebaran in het sterrenbeeld Stier – Taurus. Op 15 april is de Maan 1,5° ten zuiden van Pollux in Tweelingen – Gemini en 3,5° ten noorden van Regulus en op 18 april tussen Regulus en Algieba in. Voor Volle Maan op 23 april vinden we de Maan op 1,4° ten noorden van Spica in Maagd – Virgo en op 26 april 0,3° ten noorden van Antares en Schorpioen Scorpius.
De Roze Maan
In Noord-Amerika wordt de Volle Maan van april ook wel de Roze Maan genoemd, naar de roze bloemen – floxen – die vroeg in de lente bloeien. Andere namen voor deze Volle Maan die door Amerikaanse stammen worden gebruikt zijn De Ontkiemende Grasmaan, de Vissenmaan en de Hazenmaan. In het Angelsaksische Europa is de Volle Maan van april bekend als de Eierenmaan. Omdat de Volle Maan van april gebruikt kan worden om de datum voor Pasen te berekenen is deze ook bekend als de Paasmaan.
De Maanillusie
De Maan lijkt enorm groot als die, tijdens opkomst of ondergang, dicht bij de horizon is. De Maan lijkt dan veel groter dan wanneer de Maan hoog aan de hemel staat. Dit is in feite een optische illusie – bekend als de Maanillusie. Onze ogen houden ons voor de gek. In werkelijkheid is de Maan overal aan de hemel even groot. Probeer de Maan te bedekken met je vinger op armlengte afstand. Een vinger is groot genoeg om de Maan te bedekken (de Maan heeft een doorsnede van ongeveer 30 boogseconden en je vinger is ongeveer het dubbele). Er zijn al heel veel pogingen gedaan om de Maan-illusie te verklaren maar het lijkt erop dat onze hersenen automatisch de grootte van de Maan vergelijken met de verre horizon en aannemen dat de Maan zich op dezelfde afstand bevindt. De Maan bevindt zich uiteraard veel verder weg. De eerste die dit effect correct verklaarde was de Arabische astronoom Hasan Ibn al-Haytham, ook bekend als Alhazen, die dit beschreef in een boek dat omstreeks 1011-1021 verscheen.
Kaart van de actuele sterrenhemel
De positie van de kaart is voor Geleen, de huidige thuisbasis van Kuuke, maar de kaart is ook goed bruikbaar voor andere delen van Nederland.
Gebruik:
- Klik op de datum/tijd om deze te veranderen
- Klik op de coördinaten om een andere locatie te kiezen
- Klik en sleep op de kaart om een ander deel van de sterrenhemel te bekijken
- Klik op de kaart en druk dan op ? op je toetsenbord om een lijst te krijgen met alle commando’s die je m.b.v. het toetsenbord kan uitvoeren
Waarnemen
De Maan in april 2024
| Maanfase | Datum | Tijd | Afstand tot de Aarde (km) |
|---|---|---|---|
| Laatste Kwartier | 2 april 2024 | 05:15 | 379.186 |
| Perigeum | 7 april 2024 | 19:51 | 358.850 |
| Nieuwe Maan | 8 april 2024 | 20:21 | 359.807 |
| Eerste Kwartier | 15 april 2024 | 21:13 | 395.631 |
| Apogeum | 20 april 2024 | 04:10 | 405.623 |
| Volle Maan | 24 april 2024 | 01:49 | 399.781 |
Zie ook Kuuke’s Maan kalender
Zichtbaarheid van het International Space Station
De volgende link geeft je een tabel voor de zichtbaarheid van het International Space Station (externe link, opent in nieuw venster, NASA-website) voor de komende dagen. De gegeven tijden gelden strikt genomen voor Maastricht.
De planeten in april 2024
Mercurius
Mercurius bevindt zich te dicht bij de Zon om waargenomen te kunnen worden.
Venus
Voor Venus geldt deze maand hetzelfde als voor Mercurius.
Mars
Mars beweegt zich, van ons uit gezien, ook richting de Zon maar is misschien kort voor zonsopkomst nog zeer laag boven de oostelijke horizon te vinden. Mars heeft een visuele helderheid van magnitude 1,1.
Jupiter
Jupiter bevindt zich in het sterrenbeeld Aries – Ram. De planeet heeft een visuele helderheid van magnitude -2,0. Aan het einde van de maand steekt Jupiter de grens over naar het sterrenbeeld Taurus – Stier. In de tweede helft van de maand verdwijnt de planeet in de avondschemering en is niet meer waarneembaar.
Saturnus
Saturnus heeft deze maand een visuele helderheid van magnitude 1,2. De planeet beweegt zich langzaam door het sterrenbeeld Aquarius – Waterman. Saturnus is kort voor zonsopkomst laag boven de oostelijke horizon te vinden.
Uranus
Uranus bevindt zich deze maand nog steeds in het sterrenbeeld Aries – Ram. De planeet heeft een visuele helderheid van magnitude 5,8. Ook Uranus verdwijnt de in de tweede helft van de maand in de avondschemering.
Neptunus
Neptunus bevindt zich nog steeds in het sterrenbeeld Pisces – Vissen. Neptunus heeft een visuele helderheid van magnitude 8,0. De planeet is deze maand niet zichtbaar.
Meteoren
Deze maand zijn er drie meteorenzwermen actief. Twee zwermen zijn zichtbaar in onze contreien, de derde alleen op het zuidelijk halfrond. De Lyriden zijn actief vanaf 14 april, dat is een dag voor Eerste Kwartier, en hebben op 22-23 april een zwak maximum van ongeveer 18 meteoren per uur. Het maximum is vlak voor Volle Maan dus de waarneemomstandigheden zijn niet erg gunstig.
Vanaf 19 april, vier dagen voor Volle Maan, worden de η-Aquariden actief. Deze meteorenzwerm heeft op 6 mei zijn maximum. Er zijn dan ongeveer 50 meteoren per uur te verwachten. Het maximum valt twee dagen voor Nieuwe Maan dus de waarneemomstandigheden zijn gunstig. De η-Aquariden zijn actief tot ongeveer 28 mei. De η-Aquariden zijn, net als de Orioniden in oktober, het resultaat van deeltjes die de beroemde komeet 1P/Halley in zijn baan om de Zon heeft achtergelaten. De radiant van de η-Equariden bevindt zich in de buurt van de waterkruik in Aquarius, dit is een Y-vormig asterisme.
Op het zuidelijk halfrond zijn de π-Puppiden vanaf ongeveer 15 april actief. Het is dan Eerste Kwartier. De activiteit gaat door tot ongeveer 28 april met een maximum in de nacht van 23 – 24 april. Dit is direct na Volle Maan dus de waarneemomstandigheden zijn ongunstig.
Kalender voor april 2024
| Dag | Tijd | Gebeurtenis |
| 2 | 05:15 | Eerste Kwartier |
| 6 | 05:51 | Mars 2,0° ten noorden van de Maan |
| 6 | 11:24 | Saturnus 1,2° ten noorden van de Maan |
| 7 | 10:11 | Neptunus 0,4° ten noorden van de Maan |
| 7 | 18:38 | Venus 0,4° ten zuiden van de Maan |
| 7 | 19:51 | De Maan in zijn perigeum op 358.850 kilometer van de Aarde |
| 8 | 20:17 | Totale zonsverduistering |
| 8 | 20:21 | Nieuwe Maan |
| 9 | 03:24 | Mercurius 2,2° ten noorden van de Maan |
| 10 | 23:09 | Jupiter 4,0° ten zuiden van de Maan |
| 11 | 01:51 | Uranus 3,6° ten zuiden van de Maan |
| 12 | 10:48 | Aldebaran 10° ten zuiden van de Maan |
| 14-30 | De Lyriden zijn actief | |
| 15-28 | De π-Puppiden zijn actief | |
| 15 | 16:25 | Pollux 1,5° ten noorden van de Maan |
| 15 | 21:13 | Eerste Kwartier |
| 18 | 13:56 | Regulus 3,5° ten zuiden van de Maan |
| 19 | 01:00 | Venus 2,0° ten zuiden van Mercurius |
| 19-28 mei | De η-Aquariden zijn actief | |
| 20 | 04:10 | De Maan in zijn apogeum op 405.623 kilometer van de Aarde |
| 22-23 | Maximum van de Lyriden | |
| 23-24 | Maximum van de π-Puppiden | |
| 23 | 04:44 | Spica 1,4° ten zuiden van de Maan |
| 24 | 01:49 | Volle Maan |
| 26 | 22:39 | Antares 0,3° ten zuiden van de Maan |
De sterrenhemel in april 2024
De sterrenhemel boven de noordelijke horizon
Laag boven de noordoostelijke horizon zien we de heldere sterren Deneb van het sterrenbeeld Zwaan – Cygnus en Wega van het sterrenbeeld Lier – Lyra. Boven Wega zien we de kop van de Draak – Draco. De rest van het lijf van de Draak kronkelt ronde het sterrenbeeld Kleine Beer – Ursa Minor. Dit maakt de Draak lastig te herkennen. Onder de Poolster zien we het sterrenbeeld Cepheus en rechts van Cepheus, aan de andere kant van de melkwegarm staat het W-vormige sterrenbeeld Cassiopeia.
De sterrenhemel boven de oostelijke horizon
Hoog in het oosten zien we deze maand de heldere oranjerode ster Arcturus van het sterrenbeeld Ossenhoeder – Boötes. Dit sterrenbeeld is gemakkelijk te herkennen want het heeft de vorm van een vlieger. In het noordoosten zijn de sterrenbeelden Noorderkroon – Corona Borealis, Hercules en Lyra – Lier te vinden. In het zuidoosten zien we het sterrenbeeld Maagd – Virgo en de heldere ster Spica.
De sterrenhemel boven de zuidelijke horizon
Boven de zuidelijke horizon staat het opvallende sterrenbeeld Leeuw – Leo. Onder het lijf van de leeuw het grote en langgerekte sterrenbeeld Waterslang – Hydra. Op de rug van de Waterslang staat het sterrenbeeld Raaf – Corvus.
De sterrenhemel boven de westelijke horizon
In het westen duikt het sterrenbeeld Orion steeds vroeger onder de horizon. Ook het sterrenbeeld Stier – Taurus kunnen we in het westen nog vinden. Hoger boven de westelijke horizon zijn de sterrenbeelden Tweelingen – Gemini en Voerman – Auriga te vinden. Onder de heldere ster Capella van het sterrenbeeld Voerman bevindt zich het sterrenbeeld Perseus.
De sterrenhemel boven je hoofd
Hoog boven je hoofd staat deze maand de Steelpan, dit asterisme maakt deel uit van het sterrenbeeld Grote Beer – Ursa Major.