Nieuw maanjaar luidt het Jaar van de Tijger in
Meer dan een miljard mensen in China en miljoenen over de hele wereld zullen op 1 februari 2022 het lunaire Nieuwjaar vieren. Er breekt een vakantieperiode aan die samenvalt met Nieuwe Maan in Azië. Dit jaar is dat op 1 februari 2022 om 06:46 uur Nederlandse tijd. In Beijing is het dan 14:46 uur. De start van het nieuwe maanjaar is een tijd om goden en voorouders te eren en om samen te zijn met de familie. In de Chinese dierenriem wordt elk van de 12 jaren vertegenwoordigd door een dier. In 2022 is dat de tijger.
De kalender en het lunaire Nieuwjaar
In China wordt de bekende Gregoriaanse kalender gebruikt voor het dagelijks leven. Maar Chinese kalenderdatums worden ook nog steeds gebruikt om traditionele feestdagen zoals het nieuwe jaar en het maanfestival in de herfst te vieren. Chinese astrologie gebruikt de maankalender om gunstige datums voor bruiloften en andere speciale evenementen te berekenen.
De Chinese kalender is een lunisolaire kalender, met andere woorden, het is een combinatie van een zon- en een maankalender. De geschiedenis van deze Chinese kalender gaat terug tot de Shang-dynastie in de 14de eeuw voor Christus. Binnen de kalender komen verschillende symbolische cycli voor die gebruikt worden door de Chinese astrologie. Dit heeft geleid tot een ingewikkelde en complexe tijdmeting.
Een maand in de Chinese kalender omvat een enkele maancyclus. De eerste dag van de maand begint met de Nieuwe Maan, er valt dan geen zonlicht op het halfrond van de Maan dat naar de Aarde toe is gericht. Een maancyclus duurt gemiddeld 29,5 dagen dus een maanmaand kan 29 of 30 dage duren. Gewoonlijk zijn er 12 maanmaanden in een Chinees kalenderjaar. Om de zonnekalender in te halen, die gemiddeld 265,25 dagen per jaar telt, wordt er om de twee of drie jaar een extra maand aan de Chinese kalender toegevoegd. Als gevolg hiervan valt het nieuwe maanjaar elk jaar op verschillende data (in de Gregoriaanse kalender) tussen 21 januari en 11 februari.
2022 is het Jaar van de Tijger
Een van de 12 dierenriemsymbolen van de Chinese dierenriem (rat, os, tijger, konijn, draak, slang, paard, schaap/geit, aap, haan, hond en varken) vertegenwoordigen elk jaar van de Chinese kalender. Voor 2022 is de beurt aan de tijger.
Tijgers, die als dapper, wreed, krachtig en angstaanjagend worden beschouwd zijn het symbool van macht en heerschappij in de Chinese cultuur. In de oudheid vergeleken mensen keizers of koningen meestal met tijgers. Tijgers worden ook beschouwd als een beschermgod voor kinderen en ouders zullen de schoenen en hoeden voor hun kinderen met tijgerontwerpen voorbereiden.
Hoe wordt het lunaire Nieuwjaar gevierd?
Vanaf de eerste dag van het nieuwe maanjaar (de dag van de Nieuwe Maan) tot de 15de dag (de volgende Volle Maan) zijn er volop maannieuwjaarsvieringen. Elke dag heeft een speciale betekenis die varieert volgens de lokale tradities. Maar eerst, voor de komst van het nieuwe jaar, worden huizen grondig schoongemaakt om zo het ongeluk weg te vegen en het geluk te verwelkomen. Op oudejaarsavond komen families traditioneel samen om te vieren en te genieten van weelderige traditionele feesten en om met vuurwerk om middernacht het nieuwe jaar te begroeten.
In de dagen die volgen worden er verschillende festiviteiten gevierd. Er zijn dansparades met kleurrijke draken of leeuwen. Er zijn ceremonies om hulde te brengen aan goden en voorouders. Kinderen krijgen geld in rode enveloppen en er worden cadeautjes uitgewisseld. Familieleden reizen lange afstanden om elkaar te kunnen bezoeken.
De viering van het lunaire Nieuwjaar wordt op de 15de dag afgesloten met het Lantaarnfestival. Op deze nacht met Volle Maan mengen families zich met lantaarns in de straten. Dit levert vaak een prachtig lichtbeeld op.
Folklore en het lunaire Nieuwjaar
Er zijn verschillende variaties op de mythologie achter de viering van het nieuwe maanjaar. De meeste hebben betrekking op het verhaal over een lelijk, bloeddorstig monster genaamd Nian dat op de laatste nacht van elk jaar zou verschijnen om dorpen te vernietigen en mensen op te eten. Een wijze ouderling adviseerde dorpelingen om het monster met harde geluiden weg te jagen. Die nacht staken ze bamboe in brand, staken ze vuurwerk af en sloegen ze op hun trommels. Het monster, bag voor de harde geluiden en licht, rende weg om zich in een grot te verstoppen.
In een andere versie van de mythe haalde een oude man Nian over om zijn woede te richten op andere monsters en niet op de dorpelingen. Voordat hij werd gezien terwijl hij op Nian wegreed, adviseerde de oude man, eigenlijk een god, de mensen om rode papieren versieringen in hun huizen te hangen en vuurwerk af te steken op de laatste avond va het jaar om Nian weg te houden.
Op de eerste dag van het nieuwe jaar vierden de dorpelingen feest en begroetten elkaar met de woorden “Guo Nian”, wat “overleef Nian” betekent. Die traditie is tot op de dag van vandaag voortgezet waarbij Guo Nian nu betekent “vier het nieuwe jaar”.
’s Werelds grootste Nieuwjaarsviering
Historisch gezien gaat de viering van het nieuwe maanjaar gepaard met ’s werelds grootste volksverhuizing. Vanwege de coronapandemie en de daaropvolgende varianten is het massale reizen door de Chinese overheid echter tijdelijk stopgezet.
Eerste publicatie: 1 februari 2022
Bron: Earthsky
