Waarnemen

Waarnemen – de Arend

IAU-kaart Aquila
IAU-kaart van het sterrenbeeld Aquila – Arend

De beste tijd om de Arend waar te nemen vanaf het noordelijk halfrond is aan het einde van de zomer en vroeg in de herfst. Omdat ons sterrenstelsel zorgt voor een achtergrond vol sterren zijn er veel sterrenhopen en nevels binnen de grenzen van de Arend te vinden. De helderste ster heet Altaïr. Deze ster vormt ook de meest zuidelijke hoekster van de Zomerdriehoek. In de Griekse mythologie droeg Aquila de Arend de bliksemschichten van Zeus.

De sterren van de Arend

De helderste ster in de Arend heet Alpha Aquilae, beter bekend als Altair. De ster heeft visuele helderheid van magnitude 0,76 en is daarmee een van de drie heldere sterren die de hoeken van de Zomerdriehoek markeren. De andere twee sterren zijn Deneb en Wega en die bevinden zich op een zomeravond veel hoger aan de sterrenhemel. Altair is slechts 17 lichtjaar van de Aarde verwijderd.

Aan weerszijden van Altair bevinden zich relatief heldere sterren. Richting zuidoosten is dat Bèta Aquilae oftewel Alshain. Deze ster heeft een visuele helderheid van magnitude 3,71 en bevindt zich op een afstand van ongeveer 45 lichtjaar van de Aarde. Aan de andere kant van Altair vinden we Gamma Aquilae oftewel Tarazed. Tarazed heeft een helderheid van magnitude 2,72 en is 460 lichtjaar van ons verwijderd. De beide sterren zijn de staartveren van de Arend.

De rug van de Arend wordt gemarkeerd door Delta Aquilae. Deze ster heeft een helderheid van magnitude 3,36 en is 50 lichtjaar van ons verwijderd. Theta Aquilae markeert de vleugel die naar het zuidoosten wijst. De ster heeft een helderheid van magnitude 3,26 en staat op een afstand van 286 lichtjaar. De vleugel die richting noorden wijst (richting Wega in de Lier) heet Lambda Aquilae. Lambda heeft een visuele helderheid van magnitude 3,43 en is 125 lichtjaar van ons verwijderd.

Sterrenhopen in de Arend

Er bevinden zich geen Messier-objecten in de Arend maar dat betekent niet dat er niks te zien is. Amateurastronomen met grote telescopen kunnen genoeg zien. Zo bevinden er zich twee bolhopen in de Arend: NGC 6749 en NGC 6760.

De twee bolhopen bevinden zich ten noordwesten van de denkbeeldige lijn tussen Delta Aquilae en Lambda Aquilae. NGC 6760 bevindt zich het dichtste bij die lijn. Deze bolhoop heeft een visuele helderheid van magnitude 9,1. NGC 6749 bevindt zich ongeveer 2 graden verder weg. Deze bolhoop heeft een helderheid van magnitude 11,1.

Er bevinden zich verschillende open sterrenhopen in de Arend maar de meeste zijn erg zwak. Een van de beste om waar te nemen is NGC 6755. Deze open sterrenhoop heeft een helderheid van magnitude 7,5 en bevindt zich ten noordwesten van Delta Aquilae. Een ander open sterrenhoop die het proberen waard is, is NGC 6709. Deze sterrenhoop heeft een helderheid van magnitude 6,7 en is zichtbaar in een verrekijker. NGC 6709 bevindt zich ongeveer 5° ten zuidwesten van Zeta Aquilae, de bovenste vleugel van de Arend. Tussen deze twee in bevindt zich ook nog NGC 6738. Dit is een ijle sterrenhoop van de 8ste magnitude.

Veel waarnemers die de Arend waarnemen springen ook nog even de grens over naar het sterrenbeeld Schild want daar bevindt zich Messier 11, de Wilde Eend-cluster. Deze sterrenhoop heeft een helderheid van magnitude 6,3 en is daarmee veel helderder dan de sterrenhopen in de Arend.

Nevels in de Arend

Langs de lijn die het lichaam van de Arend markeert bevinden zich verschillende nevels maar er is er maar eentje die de 10de magnitude bereikt. NGC 6790 bevindt zich iets minder dan 2° van Delta Aquilae in de richting van de kop van de Arend.

Samengevat: Aquila de Arend is de thuisbasis van de heldere ster Altair. Deze ster vormt een van de hoeken van de Zomerdriehoek.

Volg de link voor een uitgebreider artikel over het sterrenbeeld Arend – Aquila op Kuuke’s Sterrenbeelden.

Eerste publicatie: 16 augustus 2023
Bron: EarthSky