Ruimtevaartnieuws

50 vluchten op Mars!

NASA’s Mars helikopter heeft nu 50 keer op de rode planeet gevlogen. Tijdens nummer 50, die 13 april 2023 plaatsvond vloog Ingenuity hoger dan ooit tevoren.

kleine helikopter zit voor heuvelrug met talrijke marsrotsen erop. perzikkleurige lucht en heuvels liggen ver daarachter
NASA’s Ingenuity helikopter op het Martiaanse oppervlak, gefotografeerd door de Perseverance rover van het agentschap. (Image credit: NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS)

Ingenuity, die oorspronkelijk slechts vijf vluchten op Mars mocht maken, heeft op donderdag 13 april zijn 50ste vlucht gemaakt. Hij slaagde erin in 146 seconden een hoogte van 18 meter boven het oppervlak van de rode planeet te bereiken – hoger dan ooit tevoren.

De 1,8 kilogram zware drone zet zijn epische reis op Mars voort. Hij dient als verkenner voor de Perseverance rover van de NASA en test belangrijke technologie die in de komende jaren kan helpen bij het terugbrengen van monsters van de rode planeet als onderdeel van de voortdurende zoektocht naar leven op Mars.

Geen enkele helikopter had op een wereld buiten de Aarde gevlogen voordat Ingenuity op 19 april 2021 zijn eerste voorzichtige sprong maakte, slechts twee maanden nadat het aan boord van Perseverance op de bodem van de Jezero krater op Mars was geland.

Ingenuity zweefde 3 meter boven de grond tijdens een vlucht van 40 seconden, een mijlpaal die destijds door de toenmalige wetenschapschef van de NASA, Thomas Zubuchen, werd geprezen als een “echt buitenaards Wright Brothers-moment.”

Ingenuity van de grond krijgen was een mijlpaal op zich want de Martiaanse atmosfeer is vrij ijl en niemand kan de helikopter rechtstreeks vanaf de Aarde besturen; de tijdspanne tussen communicatie en ontvangst is te lang voor real-time controle. Maar het naar Ingenuity geüploade vluchtplan ging goed en andere vluchten volgden.

Het primaire doel staat nog steeds overeind: het demonstreren van technologie. Maar de drone dient nu ook als verkenner voor Perseverance, terwijl het duo een oude rivierdelta onderzoekt op de bodem van de Jezero krater op Mars. Bovendien verschuift de aandacht naar het verfijnen van operaties, teamwerk en ontwerpbeslissingen terwijl NASA werkt aan de ontwikkeling van twee Mars-helikopters voor het terugbrengen van monsters van de rode planeet.

De twee drones op de monsterretourmissie, die naar verwachting in 2028 zal worden gelanceerd, zullen dienen als back-up voor Perseverance als de rover de monsters die hij momenteel verzamelt niet zelf naar een raketdragende lander kan brengen; de rover heeft enkele monsterbuizen opgeslagen in een “depot” op de bodem van Jezero, die de kleine Ingenuity-achtige helikopters kunnen ophalen en terugbrengen naar hun moederschip.

Om de missieplanners te helpen zich voor te bereiden op de terugkeer van de monsters en andere toekomstige dronevluchten, blijft Ingenuity voorzichtig zijn grenzen verleggen. Met de nieuwe “mitigatiemogelijkheid” die in een recente software-update is toegevoegd, kan de drone zijn eigen landingsplek kiezen als hij het standaardgebied te rotsachtig of anderszins gevaarlijk vindt. Het navigatiesysteem werd ook uitgebreid met digitale hoogtekaarten om rekening te houden met heuvels die de drone moet doorkruisen, kilometers verwijderd van zijn oorspronkelijke vluchtroutes.

Ondertussen houdt het team bij hoe Ingenuity in de atmosfeer van Mars vliegt, hoeveel stof zich langzaam op zijn zonnepanelen ophoopt, hoeveel hitte en kou zijn metaal buigt en andere belangrijke parameters om de volgende generatie helikopters nog sterker te maken. Wanneer de twee nieuwe helikopters, bijgenaamd SRH (Sample Return Helicopters) aankomen, zullen ze ook nieuwe functies bevatten, zoals een pinpoint landingssysteem waarmee ze opgeslagen monsterbuizen kunnen oppikken.

De onverwacht lange levensduur van Ingenuity heeft gevolgen gehad voor het missieteam, dat aanvankelijk werkte aan een “sprint van 30 dagen” met een beperkt vluchtplan. JPL-ingenieurs werken vaak aan meerdere projecten; nadat een primaire missie van vijf vluchten was afgelopen kozen sommigen ervoor bij het Ingenuity-team te blijven, terwijl anderen afvielen naar deeltijd of volledig op andere zaken overgingen.

Het is moeilijk te voorspellen hoe lang Ingenuity zal blijven vliegen, de helikopter verkeert nog steeds in uitstekende gezondheid. De enige mogelijk levensbeperkende verbruiksgoederen zijn de dempers die zijn ontworpen om elke landing te verzachten, maar het verlies daarvan betekent niet noodzakelijker het einde aangezien vluchtroutes kunnen worden aangepast om zachte landingen te maken.

De lithium-ion batterijen van Ingenuity blijven binnen vijf millivolt van waar ze moeten zijn, de zonnepanelen blijven relatief vrij van stof dankzij het constante vliegen en het team heeft zelfs procedures om te vliegen wanneer de seizoenen op Mars veranderen en de atmosfeer dunner wordt, zoals de rotors iets sneller laten draaien als normaal.

Eerste publicatie: 15 april 2023
Bron: NASA