900-ton zwaar platform dreigt Arecibo radiotelescoop te verpletteren
Na het recent falen van twee ondersteuningskabels bevindt de gerenommeerde Arecibo radiotelescoop op Puerto Rico zich in een uitzonderlijk kwetsbare toestand. Technici vrezen voor het voortbestaan van de sterrenwacht.
Zoals al werd verwacht lijkt de toestand in Arecibo nijpend. Nu twee ondersteuningskabels kapot zijn wordt het 900 ton zware platform dat zich direct boven de schotel bevindt ondersteund door de resterende kabels. Van die kabels beginnen er ondertussen al meer te rafelen, aldus de universiteit van Florida, beheerder van de sterrenwacht.
De problemen begonnen op 10 augustus toen een hulpkabel knapte en op de schotel viel waarbij er grote schade werd aangericht. Op 6 november brak vervolgens een hoofdkabel wat de situatie nog erger maakte. Er is een veiligheidszone opgezet rond de beschadigde reflectorschotel en alleen personeel dat werkt aan de schotel maar in de buurt komen. Ingenieurs van drie verschillende ingenieursbureaus beoordelen momenteel de schade en proberen mogelijke oplossingen te bedenken. De UCF beheert in een samenwerkingsverband met de Universidad Ana G. Méndez en Yang Enterprises in opdracht van de Amerikaanse National Science Foundation de telescoop.
De beroemde radiotelescoop is in het begin van de jaren ’60 gebouwd en begint ondertussen behoorlijk op leeftijd te komen. De sterrenwacht wordt door wetenschappers van over de hele wereld gebruikt voor een breed scala aan taken. Dit varieert van atmosferische, stellaire en planetaire wetenschap tot het zoeken naar buitenaardse beschavingen en het in kaart brengen van voor de Aarde potentieel gevaarlijke asteroïden. De radiotelescoop heeft een moeilijke geschiedenis achter de rug want het gebied heeft regelmatig te maken met aardbevingen en orkanen. Ook spelen financiële problemen de sterrenwacht al verschillende jaren parten.
De ingenieurs die momenteel in Arecibo werken proberen nog steeds de oorzaak van de recente kabelbreuken te achterhalen. Ze maken hierbij gebruik van drones en externe camera’s. De sterrenwacht is dusdanig ontworpen dat de hoofdkabels de extra belasting moeten aankunnen als er een hulpkabel breekt. In dit geval gebeurde dat dus niet en mogelijk is dit doordat de toestand van de tweede kabel was verslechterd en na de eerdere breuk extra werd belast.
Alle resterende kabels moeten nu meer gewicht dragen dan voorheen en dat is verontrustend want het is niet uitgesloten dat er een nieuwe kabelbreuk gaat optreden. In dat geval zou de gehele constructie in kunnen storten. Enkele van die kabels vertonen al draadbreuken, hetgeen aangeeft dat de situatie ernstig is. Andere kabels kunnen niet van dichtbij geïnspecteerd worden omdat dit te gevaarlijk is.
De oorspronkelijke kabelstoring in augustus is mogelijk een verborgen fabricagefout die door een reeks recente aardbevingen in Puerto Rico zichtbaar werd. De tweede kabel is vermoedelijk door overbelasting uitgevallen. Er zijn zes kabels die de hangende constructie in de lucht houden, als er nog twee uitvallen dan valt die 900 ton zware constructie definitief naar beneden.
Prioriteit is nu om een deel van de spanning van de resterende kabels te halen. Of door de belasting te verminderen of door versterkingen toe te voegen. Men probeert de levering van twee nieuwe ondersteuningskabels die momenteel in bestelling zijn te versnellen. Bovendien is de NSF gevraagd om financieel bij te springen zodat de reparaties uitgevoerd kunnen worden. De schade bedraagt naar schatting ongeveer 12 miljoen euro.
Momenteel is nog niet besloten hoe men in de toekomst verder gaat met de Arecibo radiotelescoop maar het lijkt erop dat de toekomst aan een zijden draadje hangt.
De Arecibo radiotelescoop is niet meer de grootste radiotelescoop ter wereld maar het is wel nog steeds de grootste en krachtigste radarantenne. De meeste radiotelescopen kunnen alleen signalen ontvangen maar Arecibo kan, net als radars, ook signalen verzenden. Arecibo is daarom ’s werelds beste instrument om de eigenschappen en banen van potentieel gevaarlijke asteroïden die richting de Aarde komen, te bestuderen.
Tijdens een onlangs gehouden workshop over de potentieel gevaarlijke asteroïde Apophis die de Aarde in 2029 op korte afstand zal passeren, spraken onderzoekers de vrees uit dat de radiotelescoop niet op korte termijn beschikbaar zou zijn. Onderzoekers wilden in maart 2021 radioscans maken van de asteroïde als deze op een afstand van 16,9 miljoen kilometer de Aarde passeert. Gezien de huidige situatie lijkt dit inderdaad onwaarschijnlijk en omdat Apophis een reëel gevaar vormt voor de Aarde is dit een gemiste kans.
Hopelijk verslechterd de situatie in Arecibo niet en kan de radiotelescoop binnen afzienbare tijd weer worden ingezet voor wetenschappelijk onderzoek.
Eerste publicatie: 18 november 2020
Bron: UCF, Gizmodo
