Aphelium 2022 – vandaag zijn we het verst verwijderd van de Zon
Maandag 4 juli 2022 is de Aarde om 9.10 uur Nederlandse tijd het verst verwijderd van de Zon. De afstand bedraagt dan 152,1 miljoen kilometer.
De Aarde is dan 1,67% verder van de Zon dan de gemiddelde afstand tussen de Aarde en de Zon. Die gemiddelde afstand tussen de beide hemellichamen staat bekend als de Astronomische Eenheid en komt overeen met 149,6 miljoen kilometer.
Maar het is zomer?
Het kan lastig zijn om je op een hete zomerdag voor te stellen dat de Aarde het verst van de Zon is verwijderd. Maar de seizoensgebonden temperatuurschommelingen ontstaan door de variërende richting van de ashelling van de Aarde, in tegenstelling tot onze afstand tot de Zon. De hellingshoek van de aardas beïnvloedt of zonnestralen de Aarde onder een lage hoek of directer raken.
Op 4 januari 2023 zal de Aarde het dichtste bij de Zon zijn. Dit punt noemen we het perihelium. De afstand tussen de beide hemellichamen bedraagt dan 147,1 miljoen kilometer.
De baan van de Aarde is geen perfecte cirkel en daarom ervaren we een aphelium en een perihelium. De mate waarin de baan van onze planeet afwijkt van een perfecte cirkel staat bekend als de excentriciteit. Van alle planeten in het zonnestelsel heeft Venus de meest cirkelvormige baan. De afstand tussen Venus en de Zon varieert tussen 107 miljoen kilometer en 109 miljoen kilometer.
Tijdens het aphelium is de Zon aan de hemel kleiner dan tijdens het perihelium. Dit scheelt ongeveer 3,6%. Dit verschil is te klein om met het blote oog waar te nemen maar als je foto’s maakt tijdens het aphelium en het perihelium en die over elkaar legt dan is het verschil wel te zien.
Wat veroorzaakt de seizoenen?
De seizoenen worden niet veroorzaakt door de veranderende afstand van de Aarde tot de Zon. We zijn begin juli altijd het verst verwijderd van de Zon en in januari, tijdens de winter op het noorden, zijn we altijd het dichtste bij de Zon.
De seizoenen op Aarde worden veroorzaakt door de hoek die de draaiingsas van de Aarde maakt. Het is zomer op het noordelijk halfrond omdat het noordelijke deel van de Aarde meer naar de Zon toe is gericht. Ondertussen is het winter op het zuidelijk halfrond omdat het zuidelijke deel meer van de Zon is afgewend.
De veranderende afstand van de Aarde tot de Zon heeft wel invloed op de lengte van de seizoenen. Dat komt omdat de Aarde nu op de grootste afstand langzamer in zijn baan beweegt. Dit zorgt ervoor dat de zomer het langste seizoen is op het noordelijk halfrond en de winter het langste seizoen is op het zuidelijk halfrond.
Omgedraaid is de winter op het noordelijk halfrond het kortste seizoen en de zomer op het zuidelijk halfrond het kortste seizoen. Dit scheelt ongeveer 5 dagen.
Zijn aphelium en perihelium verbonden met de zonnewendes?
Nee. Het klopt dat de Aarde elk jaar begin juli ongeveer twee weken na de zonnewende van juni het verst van de Zon verwijderd is. En het klopt ook dat de Aarde begin januari het dichtst bij de Zon staat, ongeveer twee weken na de zonnewende van december. Is dat toeval? Ja. In de loop van de tijd verschuiven de data van het aphelium en het perihelium van de Aarde naar de Zon ten opzichte van de zonnewendes.
Eerste publicatie: 4 juli 2022
Bron: EarthSky, space.com & anderen
