CAPSTONE-maansonde stuitert terug van 11-daagse storing
Ingenieurs van de NASA hadden een bijna twee weken durende strijd met een ruimtesonde die weigerde op commando’s te reageren.
CAPSTONE, een experimentele ruimtesonde bedoeld om een baan om de Maan te testen voor het geplande Gateway-ruimtestation van de NASA , luisterde 11 dagen lang niet naar communicatie van de Aarde. Dat maakte NASA de afgelopen week in een blogpost bekend.
De ruimtesonde bleef gedurende het hele probleem over het algemeen gezond en op koers en stuurde telemetriegegevens terug naar de Aarde. De problemen begonnen op 26 januari 2023. De ruimtesonde herstartte zichzelf op maandag 6 februari weer en herstelde daarmee zijn vermogen om naar commando’s van thuis te luisteren.
Het is niet de eerste keer dat CAPSTONE (een afkorting van Cislunar Autonomous Positioning System Technology and Navigation Experiment) tijdens zijn missie voor drama zorgde. Het laat zien hoe uitdagend het is om een missie ter grootte van een paar melkpakken, in de ruimte nabij de Maan uit te voeren.
CAPSTONE werd op 28 juni 2022 door een Elektron-raket van Rocket Lab gelanceerd. De missie wordt door Advanced Space en Terran Orbital namens de NASA uitgevoerd. Het team verloor ook op 4 juli, tijdens een manoeuvre, het contact met de sonde.
Het oplossen van dat probleem duurde slechts een dag maar twee maanden later deed zich een andere storing voor tijdens het ontsteken van een motor om de baan van de ruimtesonde te corrigeren. Dat probleem dwong de ruimtesonde daardoor kort in een beschermende veilige modus.
Nadat ingenieurs de klep hadden gevonden die dit probleem veroorzaakte slaagden ze erin om de sonde weer op het goede spoor te krijgen om op 13 november de allereerste cubesat in een baan om de Maan te zijn. Sindsdien meldden NASA-functionarissen op woensdag dat CAPSTONE meer dan 12 rechtlijnige halo-banen had uitgevoerd als voorbereiding op gateway. Dat is het dubbele van de oorspronkelijke doelstelling van zes banen.
De baan maakt het mogelijk om de potentieel waterrijke zuidpool van de Maan van dichtbij te naderen waardoor landingen gemakkelijk kunnen worden uitgevoerd. Dit is mede van belang omdat de Artemis 3-missie daar omstreeks 2025 of 2026 moet landen.
Het is toevallig dat CAPSTONE zijn baan bereikte aangezien een andere kleine NASA-sonde, de Lunar Flashlight, deze week zijn missie wegens voorstuwingsproblemen heeft moeten opgeven.
Bedoeld als een technologische demonstratiemissie zal CAPSTONE naar verwachting af en toe in de problemen komen. Andere, kleine storingen hebben zich voorgedaan maar de missie blijft voorlopig op schema.
CAPSTONE moest een navigatietest uitvoeren die ontwikkeld is door Advanced Space, om gegevens tussen ten minste twee ruimtesondes te gebruiken om de locatie van een satelliet te bepalen waar GPS niet beschikbaar is.
De langlopende Lunar Reconnaissance Orbiter-misse van de NASA was klaar voor de test en ontving het signaal maar CAPSTONE kon de “crosslink”-afstandsmetingen die het nodig had niet uit het geretourneerde signaal halen. De komende weken staan er nog meer tests gepland voor dit navigatiesysteem.
Positief is echter dat CAPSTONE veel minder manoeuvres nodig had om op koers te blijven. Aanvankelijk verwachtte NASA dat het team één “baanonderhoud” nodig zou hebben elke keer dat de ruimtesonde ronde Maan draaide. Maar in de 12 banen rond de Maan hoefde CAPSTONE zijn motor maar twee keer af te vuren.
Eerste publicatie: 11 februari 2023
Bron: NASA
