Astronomisch Nieuws

Dark Energy Camera maakt gigapixel van de  Vela Supernovarestant

Astronomen hebben een enorme 1,3 gigapixel grote opname gemaakt van de Vela supernovarestant. Dit is het overblijfsel van een enorme ster die ongeveer 11.000 jaar geleden in het sterrenbeeld Vela – Zeilen explodeerde. De opname is gemaakt met de Dark Energy Camera aan de 4 meter Victor M. Blanco telescoop van de Cerro Tololo Inter-American sterrenwacht in Chili.

De Vela SNR vastgelegd door DECam
Deze DECam-opname toont het Vela-supernova-overblijfsel, een overblijfsel van een supernova-explosie op 800 lichtjaar afstand in het zuidelijke sterrenbeeld Vela. Credits: CTIO / NOIRLAb / DOE / NSF / AURA / T.A. Rector, Universiteit van Alaska Anchorage en NOIRLab van NSF / M. Zamani & D. de Martin, NOIRLab van NSF.

De Vela Supernovarestant, afgekort naar SNR, is een van de best bestudeerde supernova-resten aan de sterrenhemel en een van de meest nabije supernovaresten.

Zijn voorloperster explodeerde tussen 11.000 en 12.300 jaar geleden in het zuidelijke sterrenbeeld Vela – Zeilen.

De associatie van de SNR met de Vela-pulsar, gemaakt door Australische astronomen in 1968, was het directe observationele bewijs dat supernova’s neutronensterren produceren.

Toen de ster 11.000 jaar geleden explodeerde werden de buitenste lagen met geweld verwijderd en in het omliggende gebied geslingerd, waardoor de schokgolf ontstond die vandaag de dag nog steeds zichtbaar is.

Terwijl de schokgolf zich uitbreidt naar het omliggende gebied vliegt het hete energetische gas weg van het detonatiepunt, waarbij het wordt samengedrukt en in wisselwerking staat met het interstellaire medium om de vezelige blauwe en gele filamenten te produceren die op de afbeelding zichtbaar zijn.

De Vela SNR is een gigantische structuur die bijna 100 lichtjaar omspant en zich uitstrekt tot 20 keer de diameter van de Volle Maan aan de nachtelijke hemel.

Ondanks de dramatische laatste momenten van de ster is hij niet volledig weggevaagd. Nadat de buitenste lagen waren afgestoten stortte de kern van de ster in tot een neutronenster – een ultradichte bal bestaande uit protonen en elektronen die tegen elkaar zijn geslagen om neutronen te vormen.

De neutronenster, de Vela-pulsar geheten, is nu een ultra-compact object met de massa van een ster als de Zon in een bol met een doorsnede van enkele kilometers.

De Vela-pulsar bevindt zich op de afbeelding linksonder en is een relatief zwakke ster die niet te onderscheiden is van zijn duizenden buren.

De nieuwe afbeelding van de Vela SNR is de grootste DECam-afbeelding die ooit publiekelijk is vrijgegeven en is maar liefst 1,3 gigapixels groot.

De opvallende rode, gele en blauwe tinten in deze afbeelding zijn bereikt door het gebruik van drie DECam-filters die elk een specifieke kleur licht opvangen.

In elk filter werden afzonderlijke beelden gemaakt en vervolgens op elkaar gestapeld om dit kleurenbeeld met hoge resolutie te produceren waarop de ingewikkelde webachtige filamenten te zien zijn de door de uitdijende gaswolk slingeren.

Eerste publicatie: 16 maart 2024
Bron: sci-news