Zonnestelsel Nieuws

De Maan heeft een natriumstaart

Yutu2 fotografeert de verre zijde van de Maan
Een beeld van de Maan gefotografeerd door de maanrover Yutu2. Credit: CLEP/CNSA

De staart van de Maan is met het blote oog niet zichtbaar maar speciale camera’s kunnen hem iedere maand tijdens Nieuwe Maan zien.

 

animatie van de staart van de Maan
Deze animatie toont hoe de natriumstaart van de Maan zichtbaar is vanaf de Aarde. Slechts enkele dagen na iedere Nieuwe Maan, als de Maan tussen de Aarde en de Zon beweegt is deze staart vanaf de Aarde zichtbaar. Credit: James O’Donoghue

Net zoals een komeet die door de ruimte zweeft wordt onze Maan gevolgd door een dunne staart van bestraalde materie. En eens per maand beweegt de Aarde er recht doorheen.

Volgens een onderzoek dat op 3 maart 2021 verscheen in het tijdschrift JGR Planets bestaat de staart van de Maan uit miljoenen natriumatomen die door meteoorinslagen uit de maanbodem zijn geslagen en als gevolg van de zonnewind honderdduizenden kilometers worden weggeduwd. Een paar dagen per maand, als de Nieuwe Maan tussen Aarde en Zon zit, sleept de zwaartekracht van onze planeet die natriumstaart in een lange straal mee zodat die zich als een sjaal om de Aarde wikkelt alvorens aan de andere kant weer de ruimte in te schieten.

Deze maanstaart is onschadelijk en met het blote oog niet zichtbaar. Tijdens de paar dagen na Nieuwe Maan wordt de staart echter zichtbaar voor krachtige telescopen die de zwakke oranje gloed van natrium in de lucht kunnen detecteren. Volgens de auteurs van het onderzoek is de staart dan als een wazige, gloeiende vlek tegenover de Zon aan de hemel zichtbaar. Deze vlek heeft een diameter van ongeveer vijf keer de Volle Maan en is 50 keer lichtzwakker dan we met ons oog kunnen zien.

De ‘natriumvlek’ werd voor het eerst aan het eind van de jaren ’90 waargenomen. Maar hoewel de vlek altijd op hetzelfde moment in de maancyclus verschijnt, fluctueert de helderheid enorm. Om te begrijpen waarom gebruikten de onderzoekers een camera die de hele hemel kan overzien en die de zwakke golflengtes van het licht kan analyseren dat wordt afgegeven door specifieke elementen zoals natrium, om tussen 2006 en 2019 zo’n 21.000 afbeeldingen van de Maan te maken.

Ze merkten een paar voorspelbare patronen op. De plek leek helderder toen de baan van de Maan hem dichterbij de Aarde bracht, maar ook een onverwachte. Meteoorgegevens toonden aan dat de staart van de Maan helderder gloeide gedurende de maanden dat het aantal sporadische meteoren (dat wil zeggen de meteoren die geen deel uitmaken van een normale meteorenzwerm) hoger boven de Aarde was. Wanneer de Aarde wordt geteisterd door meteoren wordt de Maan dat ook. En sporadische meteoren hadden een nog grotere correlatie met de helderheid van de natriumvlek dan terugkerende meteorenzwermen zoals bijvoorbeeld de Leoniden die elk jaar november hun hoogtepunt bereiken.

De reden hiervoor? Het kan zijn dat sporadische meteoren het potentieel hebben om sneller, groter en energieker te zijn dan hun tegenhangers in voorspelbare zwermen. Meteoren die met meer kracht in de Maan slaan hebben meer kans om grote hoeveelheden natrium hoger in de atmosfeer te blazen, aldus de onderzoekers. Hierdoor ontstaat er een grotere zwerm atomen die kunnen botsen met fotonen (elektromagnetische deeltjes) van de Zon en richting de Aarde worden geduwd.

Als een asteroïde die groot genoeg is met voldoende kracht op de Maan botst dan kan die een natriumvlek produceren die iedereen op Aarde met het blote oog kan zien. In de tussentijd zullen we tevreden moeten zijn met de wetenschap dat onze trouwe wachter eens per maand de Aarde met een snufje kosmisch zout bestrooit.

Artikel: Long‐Term Observations and Physical Processes in the Moon’s Extended Sodium Tail

 

 

Eerste publicatie: 16 maart 2021
Bron: space.com