Defecte Aeolus windsatelliet valt terug naar de Aarde
Om veiligheidsredenen zullen missie-ingenieurs een ongekende geassisteerde terugkeer proberen met een Europese ruimtesonde die niet is ontworpen voor een gecontroleerde afdaling.
Een enorme windsatelliet verliest met een gestaag tempo van bijna 1 kilometer per dag hoogte en valt terug naar het aardoppervlak. De ESA zal proberen de satelliet op zijn weg naar beneden te begeleiden om het risico op schade te minimaliseren wanneer de stukken de grond halen.
ESA’s Aeolus-satelliet, vernoemd naar de heerser van de winden uit de Griekse mythologie, draait sinds 2018 in een baan om de Aarde en meet de winden van de planeet op wereldschaal. Helaas heeft de satelliet bijna geen brandstof meer en wordt hij vanuit zijn baanhoogte van 320 kilometer door de zwaartekracht naar beneden gesleept. Dat wordt versneld door de toegenomen atmosferische weerstand als gevolg van een recente toename van de zonneactiviteit.
Aeolus is niet ontworpen voor een gecontroleerde terugkeer door de atmosfeer van de Aarde. In plaats daarvan zou de satelliet aan zijn lot overgelaten, hoogte blijven verliezen totdat hij uiteindelijk binnen een paar maanden in de atmosfeer van de aarde zou verbranden, waarbij delen van Aeolus neerstortten op niet-aangewezen locaties.
Om te voorkomen dat stukken puin mogelijk op bevolkte gebieden vallen, wat een risico zou kunnen vormen voor mensen en eigendommen, zal een team van ESA een eerste-van-zijn-soort geassisteerde terugkeer proberen. Deze geassisteerde terugkeerpoging gaat verder dan de veiligheidsvoorschriften voor de missie, die eind jaren ’90 was gepland en ontworpen. Toen ESA en industriële partners ontdekten dat het misschien mogelijk was om het toch al minimale risico voor mensenlevens of infrastructuur nog verder te verminderen, werden de wielen in gang gezet.
Om het groeiende probleem van ter ziele gegane satellieten die door de baan van de Aarde razen te helpen verminderen zijn sommige satellieten uitgerust met gecontroleerde terugkeertechnologie die ze naar lage hoogten brengt, zodat de inslagplaats voor mogelijk puin binnen een gecontroleerd gebied ligt. Hoewel Aeolus niet met dat soort technologie is uitgerust zal ESA’s team van ingenieurs toch proberen de satelliet voorzichtig neer te halen.
De satelliet verliest momenteel hoogte met een snelheid van ongeveer één kilometer per dag. Zodra Aeolus een hoogte van 280 kilometer bereikt stuurt het team gedurende een periode van zes dagen een reeks commando’s naar de satelliet, waarbij de resterende brandstof wordt gebruikt om hem naar een optimale positie voor terugkeer in de atmosfeer te leiden.
De laatste manoeuvre zal worden uitgevoerd wanneer de satelliet zich op een hoogte van 150 kilometer bevindt en Aeolus naar zijn vurige terugkeer door de atmosfeer van de Aarde leidt. Het grootste deel van de satelliet zal bij terugkeer opbranden, maar sommige stukjes puin kunnen de Aarde bereiken. Het doel van de geassisteerde terugkeer is dat die stukken in afgelegen gebied landen.
Als alles volgens plan zou verlopen, zou Aeolus in overeenstemming zijn met de huidige veiligheidsvoorschriften voor missies die vandaag de dag worden ontworpen.
Het is moeilijk precies te voorspellen wanneer Aeolus zijn weg door de atmosfeer van de Aarde zal vinden; er wordt momenteel voorspeld dat dit eind juli of begin augustus zal plaatsvinden.
De afdaling van de satelliet zal in de loop van de tijd versnellen naarmate hij dichter bij de Aarde en zijn zwaartekrachtsveld komt, en de Zon versnelt de zaken mogelijk nog meer als hij zonnevlammen of plasmawolken uitzendt. Geladen deeltjes van de Zon verwarmen de atmosfeer van de Aarde, waardoor dichtere lucht stijgt en de atmosferische druk op Aeolus verder toeneemt.
De ingenieurs van de Aeolus-missie zijn ervan overtuigd dat ze kunnen slagen met deze baanbrekende inspanning die nu en in de toekomst een nieuwe standaard zal zetten voor veiligheid en duurzaamheid in de ruimte.
Eerste publicatie: 17 juli 2023
Bron: ESA
